De discussie rond de eindtoets op basisscholen krijgt weer een nieuwe wending. Het Centraal Planbureau (CPB) adviseert deze vóór het schooladvies af te laten nemen. Pas 5 jaar geleden werd dit omgedraaid.

Als de eindtoets in groep 8 beter benut wordt, komen leerlingen ook beter op hun plek, zegt het CPB. Daarom adviseren ze om de eindtoets eerder in het schooljaar te laten plaatsvinden. Op die manier kan het resultaat van de toets een grotere rol spelen in het schooladvies.

Gelijkere kansen

De toets zou ervoor zorgen dat leerlingen gelijkere kansen hebben voor een passend advies. Het advies is ook in lijn met de wensen van de coalitiepartijen CDA, D66 en VVD die in februari al pleitten voor het vervroegen van de eindtoets.

Pas 5 jaar geleden werd de eindtoets verplaatst naar later in het schooljaar, nádat het schooladvies al is uitgebracht. Wanneer leerlingen op hun eindtoets alsnog hoger scoren dan het advies, kunnen zij vragen om een heroverweging. "Het is een bekend verschijnsel dat vooral hogeropgeleide ouders dit doen", zegt docent en Trouw-columnist Rene Kneyber. "Zij zijn er capabeler in en zien ook beter in dat een hoog advies goed uitpakt voor je loopbaan."

Lees ook

Ouders bedreigen leraar

Uit onderzoek van het EenVandaag Opiniepanel dat vorig jaar werd uitgevoerd, bleek dat driekwart van de ouders wel eens onder druk is gezet door ouders om een hoger schooladvies te geven. Daarbij zaten ouders die schelden, bedreigen en chanteren. Een op de vijf docenten zegt door die druk ooit een schooladvies te hebben aangepast.

De eindtoets dateert al uit de jaren 70, destijds bepleit door vooraanstaand wetenschapper Adriaan de Groot. De toets was bedoeld om willekeur in het onderwijs te voorkomen en een objectiever advies uit te brengen, dan dat de leerkracht kon. Het moest de gelijkheid van kansen voor de leerlingen bevorderen.

Ouders 'gamen' het onderwijs

Maar inmiddels heeft de werkelijkheid het systeem ingehaald, zegt Rene Kneyber. "Ouders weten hoe het systeem werkt en hoe het systeem valt te 'gamen'." Kneyber doelt bijvoorbeeld op de bijles-scholen, die basisschoolleerlingen moeten klaarstomen voor de eindtoets. Dit soort scholen zijn sinds 2015 met maar liefst 67 procent toegenomen, volgens cijfers van de Kamer van Koophandel die RTL Nieuws opvroeg.

Zo'n dure bijlesschool is alleen weggelegd voor kinderen met rijkere ouders, die inzien wat het belang is van de toets. "Zo laat de toets dus helemaal niet meer goed het niveau van het kind zien", zegt Kneyber, "en zien we juist de kansenongelijkheid weer terug."

Radio-interview: Docent en Trouw-columnist Rene Kneyber reageert op het weer vervroegen van de eindtoets.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.