Driekwart leraren onder druk van ouders om schooladvies

Niet de Cito-toets, maar het advies van de leraar bepaalt sinds 2015 naar welke middelbare school een leerling van groep 8 kan. Dat zorgt veelvuldig voor spanningen tussen leerkrachten en ouders. Vooral als dat advies lager is dan verwacht.

Uit onderzoek van EenVandaag in samenwerking met CNV Onderwijs, blijkt dat driekwart van de leraren die lesgeven aan groep 7 of 8 in de afgelopen twee jaar door ouders onder druk is gezet om een schooladvies dat zij hebben gegeven. Eenvijfde (21%) van diezelfde groep is wel eens gezwicht voor die druk en heeft wel eens een advies aangepast. 

'Net-niet-kinderen'

Onvrede van ouders is meer regel dan uitzondering in het basisonderwijs. Driekwart van de leraren van groep 7 en 8 (76%) heeft recent meegemaakt dat ouders het niet eens zijn met het door hen gegeven schooladvies. "Als ik tien adviezen geef, zijn vier ouders het er niet mee eens, en oefenen twee druk uit, zijn ze boos en is de relatie met de ouders verstoord”, licht een leraar toe over de omvang van de kwestie. Vooral een vmbo-advies roept weerstand op bij ouders: "Een ouder die per se wil dat zijn kind naar de havo gaat, want het vmbo is in zijn ogen minderwaardig. 'Net-niet-kinderen' noemde hij ze." 

Intimidatie, bedreiging en chantage

Het aandringen van ontevreden ouders kan soms vergaande vormen aannemen. Bij 53 procent van de leraren die schooladvies geven nam die druk meer dan eens grensoverschrijdende vormen aan. Deze groep krijgt veelvuldig te maken met schelden of schreeuwen (59%), intimidatie via de schoolleiding (42%) of intimiderende mails (38%). Maar ook bedreiging (13%) en chantage (4%) komen geregeld voor. 

Ouders als klanten

Het overgrote deel (63%) van de leraren die gebukt gaan onder druk van ouders vindt dat zij voldoende ondersteuning krijgen om druk van ouders tegen te gaan. Anderzijds voelt een kwart zich onvoldoende gesteund. Die groep geeft aan dat de schoolleiding niet altijd onvoorwaardelijk achter hen kan staan door het commerciële oogmerk van de school. Een leraar daarover: “Mijn directie doet echt ook zijn best. Maar het is soms lastig. Het zijn je klanten, dus je wil liever geen conflict met ouders."

De druk van ouders heeft grote gevolgen voor leraren. Zeven op de tien leraren die druk ervaren, geven aan hierdoor minder plezier te hebben in hun werk. Twee op de tien kunnen minder goed functioneren als leerkracht. Een kwart (24%) overweegt er zelfs door te stoppen als leraar. 

Schooladvies toch de beste methode

Ondanks de druk die het teweeg brengt, verkiest de grootste groep leraren (47%) het schooladvies als bepalende factor boven andere methoden. Het leerlingvolgsysteem, waarbij toetsing wordt gecombineerd met sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerling, volgt met 37 procent daarop. Slechts 1 procent van de leraren wil terug naar het oude systeem, waarbij de uitslag van de Cito of een andere toets doorslaggevend is. 

Het advies van de leraar geeft een volledig beeld van de capaciteiten van een leerling, zeggen velen over hun keuze voor het schooladvies: “Wij nemen alles mee in ons advies: leerlingvolgsysteem, (huis)werkhouding en motivatie, sociaal-emotionele ontwikkeling en de NIO. Daar komt heel vaak een betrouwbaar advies uit.” De druk van ouders die het met dat advies oneens zijn, lijkt amper mee te wegen in hun keuze.