Meer dan 60 verschillende hulpverleners over de vloer: het is geen uitzondering voor kinderen in de jeugdzorg. Deze wirwar aan medewerkers gaat lijnrecht in tegen de behoefte aan stabiliteit en veiligheid die de kinderen juist nodig hebben.

De 18-jarige Annemara kwam 5 jaar geleden in de jeugdzorg terecht toen een van haar ouders vanwege een psychische aandoening opgenomen moest worden. "Ik heb in 3 jaar tijd wel 45 verschillende hulpverleners gehad."

'Steeds meer en steeds andere mensen'

Tot ze 10 was, ging het bij Annemara thuis best goed. "De psychische ziekte van een van mijn ouders zorgde soms wel voor spanningen, maar over het algemeen was het prima. Maar toen 5 jaar geleden de ziekte verergerde, zorgde dat ervoor dat onze thuissituatie niet meer fijn en veilig was."

"Ik had toen veel stress en viel af omdat ik door alle zorgen niet goed kon eten. Dat zagen ze ook op school", herinnert ze zich. "Ik kreeg een gesprek met de schoolpsycholoog en toen ging het balletje van hulpverleners rollen. In eerste instantie was dat fijn, want we hadden echt hulp nodig, maar het werden steeds meer en steeds andere mensen. Elke keer moest ik opnieuw mijn verhaal doen. Ik werd er gek van".

Meer dan 60 hulpverleners

Het verhaal van Annemara staat niet op zichzelf. Stichting Het Vergeten Kind heeft onderzoek gedaan onder 110 kinderen en jongeren van 7 tot 24 jaar. Ze zijn bevraagd over de vele wisselingen van hulpverleners en de gevolgen die dat voor hen heeft. Uit het onderzoek kwam naar voren dat de kinderen tijdens verschillende trajecten te maken kregen met tussen de 10 en meer dan 60 verschillende medewerkers van jeugdzorg.

Daarom start de stichting deze week een campagne om deze misstanden onder de aandacht te brengen. "We willen dat de hoge wisseling van hulpverleners stopt", vertelt een medewerker van Het Vergeten Kind, "Daarom roepen we de politiek op om hier iets aan te doen."

Doordat de hulpverleners de hele tijd weer verdwenen, kreeg ik het gevoel dat ik het niet waard was om geholpen te worden.

De hulp niet waard

Ook bij Annemara liep de hoeveelheid hulpverleners hoog op: "Ik heb mijn verhaal zo vaak moeten vertellen: aan een sociale makelaar, aan verschillende psychologen, systeemtherapeuten, gezinsbegeleiders, noem maar op."

Het had grote gevolgen op hoe ze zich voelde. "Doordat mensen de hele tijd weer verdwenen toen ik hen net begon te vertrouwen, kreeg ik steeds meer het gevoel dat ik het niet waard was om geholpen te worden."

Jeugdzorg is verkeerde kant op gegaan

Hoogleraar jeugdzorg Annemiek Harder doet onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgtrajecten. De afgelopen jaren is het volgens haar de verkeerde kant op gegaan. "De overheid heeft flink bezuinigd op de jeugdzorg en tegelijkertijd de verantwoordelijk ervoor bij de gemeentes gelegd.

"Voor de gemeentes is het financieel enorm passen en meten geworden. Met als gevolg dat organisaties die de meest goedkope zorg leveren de contracten binnenslepen. Dat is niet altijd de beste zorg. Langdurige, structurele zorg komt dan in het geding en je krijgt te maken met flexcontracten, stijgende werkdruk en medewerkers die niet voldoende begeleiding krijgen en daarom uitstromen."

'Marktwerking functioneert niet'

Het continu wisselen van hulpverleners is volgens Harder slecht voor de ontwikkeling van kwetsbare kinderen. Het steeds weer leren vertrouwen en opnieuw over nare gebeurtenissen moeten vertellen is naast de trauma's die de kinderen al hebben, psychisch erg zwaar. Bovendien wordt ook de band tussen kind en ouders door de wisseling van hulpverleners onnodig onder druk gezet.

Harder is duidelijk over de mogelijke oplossing van het probleem. "Marktwerking functioneert niet op het gebied van jeugdzorg. Dat wordt zo langzaamaan wel duidelijk. Je kunt gewoonweg niet aan elke vorm van zorg een prijskaartje hangen en dan voor de goedkoopste aanbieding gaan."

Annemara kijkt vooruit

Met Annemara gaat het inmiddels een stuk beter. Ze is klaar met school, zet zich als vrijwilliger in voor de jongerenraad van Stichting Het Vergeten Kind en gaat volgend jaar studeren. "Maar eerst nog een tussenjaar. Er is ontzettend veel gebeurd en ik wil alles nog even goed op een rijtje zetten, daarna kijk ik vooruit."

Hij was jarenlang een van de vaste gezichten van EenVandaag: Pieter Jan Hagens. Gisteren presenteerde hij het programma voor het laatst. Hij gaat met pensioen na een carrière van meer dan 40 jaar als journalist en presentator, op radio en tv.

Normaal stelt Pieter Jan de vragen, nu mochten jullie die aan hem stellen.

1. Hoe kijk je terug op je carrière?

"Ik vind dat ik een geluksvogel ben. Ik heb 43 jaar in de journalistiek gezeten en ik heb er enorm van genoten. Ik zou niet weten wat ik anders had moeten doen, er is geen vak dat ik zo leuk zou vinden als dit."

"Het leuke van met pensioen gaan is dat de oude doos wordt opengemaakt. Ik heb veel verschillende dingen kunnen doen en meegemaakt, ook buiten de journalistiek. Dat komt allemaal weer naar boven. En het gevoel dat ik steeds opnieuw krijg is: wat heerlijk dat ik dat heb kunnen doen."

Bron: ANP

1/7In de jaren 90 was Pieter Jan een van de gezichten van Jules Unlimited

2. Hoe heb je de journalistiek zien veranderen?

"De journalistiek is veranderd, maar ik ben zelf ook veranderd. Ik begon bij de VARA in de jaren 80, waar ik met stevig linkse journalisten werkte. Ik dacht: zo hoort het kennelijk. Later heb ik me daar een beetje van gedistantieerd, ik vond het te activistisch. Ik vond dat de feiten meer moesten spreken."

"In deze tijd, waarin grimmige leiders opstaan en democratische vrijheden op het spel staan, denk ik juist weer: journalisten zijn er niet alleen voor de feiten, maar ook om bepaalde ideeën te beschermen. Ideeën die het fundament vormen voor onze liberaal-democratische samenleving."

3. Wat was jouw favoriete onderwerp om te presenteren, en wat het moeilijkste interview?

"Ik heb bij Buitenhof veel bijzondere mensen aan tafel gehad, met wie ik langere gesprekken kon voeren. Ik heb veel bijzondere denkers, schrijvers en politici gesproken. Die hadden vaak iets te vertellen waar ik wel wat van opgestoken heb. Vooral de Israëlische schrijver Amos Oz maakte indruk, dat was zo'n wijze man.

"Hij maakte zulke goede opmerkingen. Dat was in 2015, de aanslagen in Parijs waren toen net geweest. Hij duidde dat terrorisme op zijn manier. Hij had het erover dat terroristen geen gevoel voor humor hebben, en dat klinkt nu heel plat, maar hij vertelde dat zo raak en mooi. En ik weet ook dat veel kijkers van die uitzending hebben genoten."

"Maar ook bij EenVandaag heb ik veel spannende dingen gedaan. Ik denk meteen aan de verkiezingsdebatten. Het debat in 2023, waaruit het huidige kabinet is voortgekomen, is een van de betere debatten die ik heb geleid. Maar tegelijkertijd waren die debatten een van de moeilijkste dingen die ik heb gedaan, dat is een hele opgave."

"Het is fijn dat je dan eindeloos met collega's kan brainstormen over wat de beste opzet is. En dat je de spanning deelt: tijdens het debat hoorde ik dan de eindredacteur in mijn oortje, die net zo zenuwachtig was. Dit delen met collega's ga ik het meeste missen aan het werk. Want ook als je geen beste vrienden bent, maken ze toch een groot deel uit van je sociale leven."

4. Welke peiling had de meest verrassende uitslag voor jou?

"Ik heb niet zo'n goed geheugen voor peilingen, moet ik eerlijk zeggen. Het Opiniepanel is natuurlijk een heel goed gereedschap van EenVandaag. Maar als ik in de studio sta, ben ik bezig met het gesprek dat ik voer met de presentator van de paneluitslagen, niet met de uitslagen zelf. Ik kan die niet tegelijkertijd goed onthouden, dus weet ook niet meer welke uitslag mij het meest heeft verbaasd."

5. Hoeveel invloed heb je zelf gehad op de onderwerpen die behandeld werden? En ging dat weleens in tegen je eigen mening?

"Eigenlijk heb ik daar niet zo veel invloed op. EenVandaag is een olietanker die op koers vaart, er werkt een grote redactie. Ik kan wel meepraten en meedenken, maar ik ben geen eindredacteur. Toch heb ik zeker in interviews wel een belangrijke stem. En ook in de politieke debatten kan ik als presentator de richting van het gesprek bijsturen."

"Of de presentatie weleens tegen mijn eigen ideeën of mening in ging? Laat ik zeggen dat ik wel blij ben dat ik mezelf nu meer mag gaan uitspreken. Maar ik ben ook blij dat ik dat als journalist en presentator niet gedaan heb. Ik zou mezelf geen knip voor de neus waard vinden als ik in interviews een bepaalde politieke lijn zou voorstaan. Ik vind dat je als journalist niet te koop moet lopen met je eigen mening."

"Tegelijkertijd vind ik het gek om nu weg te gaan, omdat er zoveel gebeurt op het moment, waarvan je denkt: 'oei, waar gaat dit heen?'. In de Verenigde Staten durven wetenschappers zich niet meer uit te spreken, er zijn bezuinigingen op het hoger onderwijs, ook in Nederland. Het klimaat verandert. Daar maak ik me zorgen om. Het voelt als een grote opluchting dat ik niet geheimzinnig hoef te doen over waar ik mij zorgen om maak. Dat heb ik gemist de afgelopen jaren."

"Ik heb niet de illusie dat ik daar in mijn eentje iets aan kan doen. Maar alles wat journalisten, maar ook burgers doen, is op dit terrein van belang. Wat ik daarom ook ga doen is als burger mezelf meer uitspreken. Dat kan nu ook, ik ben journalist af. Misschien sluit ik me wel aan bij een politieke partij. Ik weet nog niet welke, maar ik ga het wel doen. Niet als politicus, maar gewoon als burger."

Bron: EenVandaag

1/6Achter de schermen bij de laatste uitzending van Pieter Jan Hagens

6. Wat ben je van plan om te gaan doen tijdens je pensioen?

"Ik ga eerst zeilen met mijn vrouw, een paar maanden weg. En daarna wil ik graag dingetjes doen waar ik tot nu toe niet aan toe kwam, zoals een houten bootje maken waar mijn kleinzoon in kan leren zeilen. Dat ben ik zeker van plan."

"Het is sowieso goed om weer eens met een frisse blik de wereld in te kijken, want er komt voor het werk ongetwijfeld iets anders moois in de plaats. Aan de andere kant: ik stop weliswaar met de vaste dingen, maar ik blijf nog steeds graag interviews en debatten leiden, voice-overs inspreken, misschien invallen bij een radio-uitzending. Dus als iemand ergens ziek is, weet me te vinden."

7. Hoe hoop je dat de journalistiek er de komende jaren uit gaat zien?

"Ik hoop dat de journalistiek zich opstelt als beschermer van de waarden waar wij allemaal op drijven, zoals gelijkheid, vrede, rechtvaardigheid en verdraagzaamheid. Al die dingen zijn zo belangrijk in onze democratische samenleving, en ik hoop dat journalisten daaraan meewerken. Elke journalist is op dit terrein van belang."

"Ik denk dat de meeste journalisten dit ook zo zien, sowieso al mijn collega's hier bij EenVandaag. Ik ben er trots op dat alle collega's zich ervan bewust zijn dat we een rubriek zijn die dicht bij de mens wil staan, waar de onderwerpen die we brengen echt relevant zijn, en waarin tegelijkertijd de feiten heilig zijn. Juist in deze tijd waarin onverdraagzaamheid en angst toenemen, denk ik dat het belangrijk is dat er programma's zoals EenVandaag zijn."

Wereldwijd liggen er miljoenen landmijnen onder de grond. Hierdoor vallen er jaarlijks honderden slachtoffers. Om dit te stoppen werd in een verdrag afgesproken dat het wapen de wereld uit moest. Maar nu de spanningen toenemen, trekken landen zich terug.