Eindeloze stoet hulpverleners helpt kinderen in jeugdzorg niet: 'Elke keer opnieuw mijn verhaal doen, ik werd er gek van'

Meer dan 60 verschillende hulpverleners over de vloer: het is geen uitzondering voor kinderen in de jeugdzorg. Deze wirwar aan medewerkers gaat lijnrecht in tegen de behoefte aan stabiliteit en veiligheid die de kinderen juist nodig hebben.

De 18-jarige Annemara kwam 5 jaar geleden in de jeugdzorg terecht toen een van haar ouders vanwege een psychische aandoening opgenomen moest worden. "Ik heb in 3 jaar tijd wel 45 verschillende hulpverleners gehad."

'Steeds meer en steeds andere mensen'

Tot ze 10 was, ging het bij Annemara thuis best goed. "De psychische ziekte van een van mijn ouders zorgde soms wel voor spanningen, maar over het algemeen was het prima. Maar toen 5 jaar geleden de ziekte verergerde, zorgde dat ervoor dat onze thuissituatie niet meer fijn en veilig was."

"Ik had toen veel stress en viel af omdat ik door alle zorgen niet goed kon eten. Dat zagen ze ook op school", herinnert ze zich. "Ik kreeg een gesprek met de schoolpsycholoog en toen ging het balletje van hulpverleners rollen. In eerste instantie was dat fijn, want we hadden echt hulp nodig, maar het werden steeds meer en steeds andere mensen. Elke keer moest ik opnieuw mijn verhaal doen. Ik werd er gek van".

Meer dan 60 hulpverleners

Het verhaal van Annemara staat niet op zichzelf. Stichting Het Vergeten Kind heeft onderzoek gedaan onder 110 kinderen en jongeren van 7 tot 24 jaar. Ze zijn bevraagd over de vele wisselingen van hulpverleners en de gevolgen die dat voor hen heeft. Uit het onderzoek kwam naar voren dat de kinderen tijdens verschillende trajecten te maken kregen met tussen de 10 en meer dan 60 verschillende medewerkers van jeugdzorg.

Daarom start de stichting deze week een campagne om deze misstanden onder de aandacht te brengen. "We willen dat de hoge wisseling van hulpverleners stopt", vertelt een medewerker van Het Vergeten Kind, "Daarom roepen we de politiek op om hier iets aan te doen."

Doordat de hulpverleners de hele tijd weer verdwenen, kreeg ik het gevoel dat ik het niet waard was om geholpen te worden.

De hulp niet waard

Ook bij Annemara liep de hoeveelheid hulpverleners hoog op: "Ik heb mijn verhaal zo vaak moeten vertellen: aan een sociale makelaar, aan verschillende psychologen, systeemtherapeuten, gezinsbegeleiders, noem maar op."

Het had grote gevolgen op hoe ze zich voelde. "Doordat mensen de hele tijd weer verdwenen toen ik hen net begon te vertrouwen, kreeg ik steeds meer het gevoel dat ik het niet waard was om geholpen te worden."

Jeugdzorg is verkeerde kant op gegaan

Hoogleraar jeugdzorg Annemiek Harder doet onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgtrajecten. De afgelopen jaren is het volgens haar de verkeerde kant op gegaan. "De overheid heeft flink bezuinigd op de jeugdzorg en tegelijkertijd de verantwoordelijk ervoor bij de gemeentes gelegd.

"Voor de gemeentes is het financieel enorm passen en meten geworden. Met als gevolg dat organisaties die de meest goedkope zorg leveren de contracten binnenslepen. Dat is niet altijd de beste zorg. Langdurige, structurele zorg komt dan in het geding en je krijgt te maken met flexcontracten, stijgende werkdruk en medewerkers die niet voldoende begeleiding krijgen en daarom uitstromen."

'Marktwerking functioneert niet'

Het continu wisselen van hulpverleners is volgens Harder slecht voor de ontwikkeling van kwetsbare kinderen. Het steeds weer leren vertrouwen en opnieuw over nare gebeurtenissen moeten vertellen is naast de trauma's die de kinderen al hebben, psychisch erg zwaar. Bovendien wordt ook de band tussen kind en ouders door de wisseling van hulpverleners onnodig onder druk gezet.

Harder is duidelijk over de mogelijke oplossing van het probleem. "Marktwerking functioneert niet op het gebied van jeugdzorg. Dat wordt zo langzaamaan wel duidelijk. Je kunt gewoonweg niet aan elke vorm van zorg een prijskaartje hangen en dan voor de goedkoopste aanbieding gaan."

Annemara kijkt vooruit

Met Annemara gaat het inmiddels een stuk beter. Ze is klaar met school, zet zich als vrijwilliger in voor de jongerenraad van Stichting Het Vergeten Kind en gaat volgend jaar studeren. "Maar eerst nog een tussenjaar. Er is ontzettend veel gebeurd en ik wil alles nog even goed op een rijtje zetten, daarna kijk ik vooruit."