Veel ouderen willen graag doorstromen naar een kleinere woning. Vaak is daar extra geld voor nodig. Sommigen ervaren moeilijkheden bij het krijgen van een hypotheek. Jullie vroegen ons in de chat of leeftijd hierin een rol speelt.

En dat kan inderdaad zo zijn. We leggen uit hoe dat zit.

'Bijna onmogelijk'

Conny (65) en haar partner liepen er ook tegenaan, toen ze 4 jaar geleden een huis wilden kopen in Hellevoetsluis. Het lukte uiteindelijk wel, maar ze merkten dat geldschieters niet bepaald enthousiast waren over geld lenen aan een ouder echtpaar.

"Wil je verhuizen naar een ander huis, dan heb je al snel extra geld nodig. Maar het is bijna onmogelijk om een hypotheek te krijgen als je begin 60 bent." Ook huren is voor Conny geen optie. "Als je kleiner wilt wonen, denk je al snel aan een appartement, maar de prijzen zijn zo enorm hoog. Daarbij moet ik mijn hypotheek nog aflossen." Ze blijft daarom in haar koophuis wonen.

Hogere kosten

"Het kan inderdaad lastiger zijn om een woning te kopen als je 57 jaar of ouder bent", weet Carina Kloet van De Hypotheker. "Hypotheekadviseurs beoordelen 57-plussers niet alleen op basis van hun huidige financiële situatie. Ze houden ook rekening met verschillende risico's, zoals arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en overlijden."

De kosten van een overlijdensrisicoverzekering kunnen hoger zijn gezien de leeftijd. Hypotheekadviseurs houden daarnaast rekening met iemands toekomstige pensioeninkomen bij de berekening van het maximale hypotheekbedrag. Dat doen ze al 10 jaar voor de pensioendatum."

Geen hypotheekrenteaftrek meer

"Het toekomstige inkomen, dat bestaat uit het pensioen en AOW, ligt bij deze doelgroep vaak lager dan het huidige inkomen wat impact heeft op je maximale hypotheekbedrag. Daardoor kunnen ze minder geld lenen", gaat ze verder. "Het verschil in leencapaciteit is nog groter bij 57-plussers die nauwelijks pensioen hebben opgebouwd. Dit is bijvoorbeeld het geval bij zelfstandig ondernemers."

Kloet noemt nog een reden waarom het lastig is om een hypotheek te krijgen als je dichterbij je pensionering komt: "57-plussers hebben vaak een eigen woning, of een eigen woning gehad, waardoor ze niet meer of beperkt kunnen genieten van de hypotheekrenteaftrek." Bij het afsluiten van een nieuwe hypotheek is de koper namelijk verplicht om deze binnen 30 jaar af te lossen.

Gewend aan lage lasten

Kloet vertelt dat mensen in deze groep ook relatief vaak nog een aflossingsvrije hypotheek hebben. "Dat is een hypotheekvorm waarbij je gedurende de looptijd van 30 jaar niet verplicht bent om af te lossen. Je hoeft maandelijks alleen maar rente te betalen. Op de einddatum moet je dan in één keer de lening aflossen."

"Huizenbezitters met een aflossingsvrije hypotheek zijn daardoor gewend aan relatief lage maandlasten." In de praktijk komen bij een nieuwe hypotheek hogere maandlasten kijken, terwijl deze groep dat moeilijk kan opbrengen omdat mensen door hun eerdere hypotheek gewend zijn aan lagere maandlasten.

Overwaarde

Maar: over het algemeen hebben mensen van 57 jaar of ouder nog genoeg mogelijkheden om een hypotheek te krijgen. Ook als er sprake is van een lager toekomstig inkomen, stelt Kloet gerust.

"Veel 57-plussers hebben al een koopwoning en brengen een (fors) bedrag aan overwaarde mee, zodat de benodigde hypotheek lager uitkomt. Ook hebben zij doorgaans spaargeld opgebouwd, wat ze een goede uitgangspositie geeft op de woningmarkt."

Krappe woningmarkt

Een nieuw huis is bijna nooit lager geprijsd of gelijkwaardig qua prijs, weet Kloet. "Door de krapte op de woningmarkt is het soms een uitdaging om een geschikte woning te vinden. Maar als deze doelgroep flexibel is met de woonwensen, lukt het vaak wel om een passende woning te vinden."

Extra aflossen

Conny kon haar huidige woning uiteindelijk kopen door haar vorige hypotheek versneld af te lossen. "Gelukkig konden we met extra aflossen wel besparen op onze hypotheek, maar niet iedereen kan dat. Dat is voor een hoop mensen niet haalbaar en dus blijven die maar zitten in een huis dat in feite te groot is." Door extra af te lossen, daalt je schuld. Het totale bedrag dat je verschuldigd bent wordt lager, daarmee ook de rentekosten en dus hoef je per maand minder te betalen.

De mogelijkheden kunnen inderdaad beperkt zijn voor de groep die binnen deze leeftijdcategorie een eerste huis wil kopen, bevestigt Kloet. "Zij hebben te maken met een lager pensioeninkomen en brengen geen overwaarde met zich mee."

Financieringsopties

Maar dit geldt niet voor iedereen, zegt ze er meteen bij. "Oudere klanten kunnen meer spaargeld hebben, waardoor ze bepaalde risico's weer opvangen."

Het advies van een hypotheekadviseur speelt dus in op het toekomstige uitgavenpatroon en eventuele wijzigingen in de maandlasten.

'Doelgroep goed informeren'

"Een hypotheekadviseur maakt een zorgvuldige analyse van de financiële situatie op korte én lange termijn. Het is belangrijk om deze doelgroep goed te informeren over eventuele aanvullende financieringsopties, zoals een overbruggingshypotheek of verzilverhypotheek."

Zo biedt een overbruggingshypotheek kopers de mogelijkheid een deel van de overwaarde alvast op te nemen, wanneer je een nieuwe huis koopt voordat je oude is verkocht. Met een verzilverhypotheek kun je de overwaarde op je woning opnemen. Het bedrag wordt dan vrij besteedbaar. Deze lening is speciaal bedoeld voor gepensioneerden met een beperkt pensioeninkomen.

Alternatieven voor het doorstromen

"Huren in de vrije sector en collectieve woonvormen of nieuwbouwprojecten gericht op senioren zijn enkele alternatieven om door te stromen op de woningmarkt", gaat Kloet verder. "Het eerstgenoemde biedt soms meer flexibiliteit en collectieve woonvormen zijn vaak aantrekkelijk vanwege lagere kosten en een betere aanpassing aan de behoeften van ouderen. Deze worden veelal gefinancierd door private initiatieven."

Kloet ziet hier een verantwoordelijkheid weggelegd voor adviseurs. "Adviseurs hebben een belangrijke rol om maatwerkoplossingen aan te dragen, rekening houdend met financiële zekerheid op de lange termijn."

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."