Markante bomen met een bijzonder verhaal: daar draait het om bij de 'Boom van het Jaar-verkiezing' van het SBNL Natuurfonds. Wordt het de kabouterboom of toch de geneeskrachtige Iep? Dit zijn de twaalf genomineerden uit de twaalf provincies.

De winnaar van de verkiezing krijgt een feestelijke huldiging, een standplaatsverzorging ter waarde van 2500 euro en gaat verder in de strijd om de titel Europese Boom van het Jaar.

Op deze kaart vind je de locaties van de twaalf genomineerde bomen.

1. De beuk met de moeilijke voeten - Middelburg, Zeeland

Deze beuk staat al 100 jaar in de achtertuin van een pand aan de Herengracht in Middelburg. Aan de onderkant van de stam zijn vergroeiingen ontstaan waardoor het lijkt of de beuk zijn 'voeten' optrekt. Deze vergroeiingen zijn waarschijnlijk ontstaan door hoog water.

Boom Zeeland
Bron: SBNL Natuurfonds / Mark Kohn
Door de vergroeiingen onderaan de stam lijkt het of de boom zijn voeten optrekt.

2. Captein ter Zee - Vianen, Utrecht

Op de begraafplaats Sparrendreef staat deze rode beuk al 190 jaar. De boom werd geplant aan het hoofd van het graf van zeekapitein J. Carpentier na zijn overlijden in 1829. In de loop der jaren zijn de wortels van de boom om het graf heen gegroeid.

Boom Utrecht
Bron: SBNL Natuurfonds / Mark Kleyheeg
De boom staat aan het hoofd van het graf van kapitein J. Carpentier.

3. De Heksenboom van Zwarte Kaat - Bladel, Noord-Brabant

Deze boom dankt haar naam aan de legende van Zwarte Kaat en de roversbende. Volgens deze legende ontvoerde 'Zwarte Kaat', een vrouw met gitzwart haar en een haviksneus, in 1596 met haar roversbende een baby uit de Hoeve Ten Vorsel in de Brabantse Kempen. Ze dacht dat deze baby magische krachten had en geluk zou brengen.

Ze vluchtte met haar bende en de baby het dorp uit, noemde hem Thomas en voedde hem op als haar eigen zoon. Toen de bende jaren later terugkwam in het dorp nam de broer van Thomas, die wist van de ontvoering, wraak. Samen met andere dorpelingen werd Zwarte Kaat onthoofd. Ze werd begraven op een heuvel buiten het dorp. Op haar graf werd een oude beuk geplant.

Jan Rots van Bosgroep Zuid-Nederland over de Heksenboom van Zwarte Kaat.

4. De Marilandicapopulier - Leeuwarden, Friesland

In de Prinsentuin in Leeuwarden staat de Marilandicapopulier. De Prinsentuin werd aangelegd door prins Willem Frederik van Nassau ter markering van het einde van de 80-jarige oorlog in 1648. Een kenmerk van de boom zijn de diepe groeven die van de voet van de boom doorlopen naar de grote, robuuste takken.

Boom Friesland
Bron: SBNL Natuurfonds / Mark Kohn
Deze 371 jaar oude boom markeert het einde van de 80-jarige oorlog.

5. De kabouterboom - Saaxumhuizen, Groningen

Deze oude es staat al eeuwenlang op het Groningse Hogeland. Onderaan de holle stam zit een gat waar je naar binnen kan. Deze holling is wel 2 meter breed, naar boven wordt de stam steeds smaller. Een perfecte schuilplaats voor kinderen bij een plotselinge regenbui.

Boom Groningen
Bron: SBNL Natuurfonds / Mark Kohn
De kabouterboom wordt vaak door kinderen gebruikt als schuilplaats tegen de regen.

6. De mysterieuze jeneverbes van Zeegse - Zeegser duinen, Drenthe

In de Zeegser Duinen in Drenthe vind je deze grote Jeneverbes. De boom is in de loop der jaren enorm gegroeid, de wortels zijn gemiddeld zo dik als een bovenbeen. Wie goed kijkt ziet boven in de boom jeneverbessen hangen.

Boom Drenthe
Bron: SBNL Natuurfonds / Mark Kohn
Deze boom wordt gekenmerkt door de dikke wortels.

7. Iep aan de Amstel-Keizersgracht - Amsterdam, Noord-Holland

De Iep, al eeuwenlang is dit dé boom van Amsterdam, de stad telt 31.000 exemplaren. Deze boom staat er al sinds 1900 en is te vinden op de hoek van de Amstel en de Keizersgracht. Volgens Japanners helpt de knop van de iep tegen kanker. Ieder jaar komen hordes Japanners naar Amsterdam om de knoppen van de iep te snoeien, te drogen en op te sturen naar Japan. In Japan wordt het poeder, gemaakt van de knoppen van de Iep, gebruikt tegen bijwerkingen van chemo. In Nederland is hier ook onderzoek naar gedaan maar er werd geen actieve werking gevonden.

Hans Kaljee over de iep aan de Amstel.

8. De Bakspiekereik - Lattrop-Breklenkamp, Overijssel

Op landgoed Twickel groeit al eeuwen deze zomereik door het dak van een bakspieker, een bakkershuisje. Hoe dit zo gekomen is? Rond 1900 wilde pachter Scholten het huisje uitbreiden met een varkenshok. Barones Van Twickel gaf hier geen toestemming voor omdat er dan een boom gekapt zou moeten worden. Het varkenshok werd daarom om de boom heen gebouwd.

Boom Overijssel
Bron: SBNL Natuurfonds / Mark Kohn
De bakspieker is om de boom heen gebouwd.

9. De zwarte populier - Opijnen, Gelderland

Aan de Waaldijk in Opijnen staat deze 112-jarige zwarte populier. De boom is bij een dijkversteviging in 1995 bijna gekapt, maar werd toch gespaard. Nu dreigt de boom alsnog gekapt te worden: de dijk moet weer verstevigd worden. Bewoners in de omgeving praten met het waterschap in een poging de boom te redden, dit heeft tot nu toe nog geen resultaat.

Marrigje Scheurwater over de zwarte populier op de dijk.

10. De scheve linde - Dronten, Flevoland

Landgoed Roggebotstaete in Dronten was tot 1991 onderdeel van de Rijksbomenkwekerij. Zij leverden alle bomen en planten aan de gemeente Flevoland. Deze boom was bedoeld voor het centrum van Lelystad maar werd afgekeurd omdat hij scheef stond. In de stad wilde het bestuur alleen rechte bomen.

Boom Flevoland
Bron: SBNL Natuurfonds / Mark Kohn
De boom werd afgekeurd door de gemeente omdat hij scheef zou staan.

11. De 'Oude Dame van Castanea sativa' die alles zag - Vlodrop, Limburg

Deze grootse kastanje staat in het Limburgse Vlodrop. De stam is maar liefst 575 cm dik, bovenaan hangt een enorm bladendek en haar twijgen komen tot op de grond. Vermoedelijk is ze in 1664 geplant door de toenmalige burgemeester van Roermond.

Boom Limburg
Bron: SBNL Natuurfonds / Mark Kohn
De oude, grote Kastanje staat al 355 jaar in het Limburgse Vlodorp.

12. De Lijnbaanplataan die alles overleeft - Rotterdam, Zuid-Holland

In het hart van het Rotterdamse centrum, op de Lijnbaan, vind je deze plataan. In 1852 werd deze boom geplant in de tuin van voormalige Coolsingelziekenhuis. De boom overleefde het bombardement in mei 1940 en bloeit ieder jaar weer in alle glorie.

Boom Zuid-Holland
Bron: SBNL Natuurfonds / Mark Kohn
De boom overleefde de bombardementen in Rotterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Stemmen kan via de website van de Boom van het Jaar-verkiezing tot woensdag 16 oktober 12:00 uur. De verkiezing werd vorig jaar voor het eerst gehouden, toen won de Troeteleik van Ulvenhout in Noord-Brabant.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.