De Oekraïense president Zelensky sprak vanochtend het Europees Parlement toe, in de hoop dat Oekraïne uiteindelijk kan toetreden tot de Europese Unie. Daar heeft hij zo zijn overtuigingsmiddelen voor, zeggen experts.

"Hij wil Europese regeringsleiders en burgers vertellen dat Oekraïne een Europees land is, dat de Europese Unie een thuis is voor Oekraïne", vertelt expert EU-toetredingsbeleid Antoaneta Dimitrova.

Man van het volk

Zelensky zet zich neer als een man van het volk, ziet hoogleraar Russische en Slavische Studies Ellen Rutten van de Universiteit van Amsterdam. "Dat doet hij in alles wat hij zegt en doet", zegt ze. Hij draagt geen pak, maar 'gewone' kleding en hij heeft zijn baardje laten staan. Hij wil daarmee de gewone Oekraïner bereiken."

Verder was het een echte 'Zelensky-speech', volgens Rutten. "Hij presenteert zich als deel van Europa door Europese waarden te benadrukken en af en toe over te schakelen op het Engels. Daarmee laat hij zien dat Oekraïne ook Europa is, dat Engels ook hun taal is."

'Spierballentaal'

Daarnaast laat Zelensky ook kwetsbaarheid zien. "Hij zegt regelmatig in zijn toespraken dat ook hij bang is. Vandaag deed hij dat niet, maar durfde hij wel emoties te laten zien. Hij toont dat hij een menselijke leider is", zegt Rutten. "Dat is echt het tegenovergestelde van 'spierballentaal' van dictators als Poetin en Loekasjenko."

"Die stijl, die politiek van oprechtheid, werkt voor hem", vervolgt ze. "Hij is duidelijk een hele populaire leider." En dat werkt enorm in zijn voordeel, ziet Rutten. "Hij blijft dit consistent inzetten en het blijft ook consistent werken."

Europese familie

"Hij heeft een hele sterke communicatiestrategie," zegt expert Dimitrova, "die heel duidelijk naar voren brengt dat Oekraïne onderdeel is van de Europese familie. Hij vertelt dat Oekraïners vechten voor die Europese waarden."

"Daarom komt het sterk over dat hij denkt dat ze gewoon onderdeel van de Europese Unie zullen worden", voegt ze toe.

Geen beslissende factor

Of deze speech Oekraïne daadwerkelijk een stapje dichterbij een EU-lidmaatschap heeft gebracht, is nog maar de vraag. "Het gaat het proces niet versnellen", zegt Dimitrova. "Het Europees Parlement is geen belangrijke beslissende factor in de besluitvorming op uitbreiding van de EU, dat zijn de regeringsleiders in de Europese Raad."

Maar het heeft wel invloed op het gespreksverloop tussen Zelensky en die regeringsleiders, zegt ze. Ook zij zijn geraakt door de toespraken van de Oekraïense president. "Het is alleen geen nieuw verhaal voor ze. Ze hebben dezelfde argumenten al vaker gehoord."

Snelle toetreding

Dimitrova vervolgt: "We moeten ons ook afvragen of Oekraïne er baat bij zou hebben om snelle toetreding te krijgen tot de EU, want als dat bijvoorbeeld binnen 2 jaar zou gebeuren, hebben ze alleen de symbolische waarde van het lidmaatschap."

"De grote baat van een toetreding is de voorbereiding in verschillende hervormingen, wetten die goed zijn voor de bevolking van Oekraïne", legt ze uit. "Dat zijn processen die tijd eisen. Er is tijd nodig voor die voorbereiding, de hervormingen en het aannemen van die wetten."

NSC en ChristenUnie pleiten voor een zogenaamde rode knop om jongeren digitaal beter te beschermen. Waarmee met één druk op de knop, al jouw online gegevens in één keer worden verwijderd. De vraag is of dat gaat werken.

Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet. Dat is de boodschap die Don Ceder van de ChristenUnie en Jesse Six Dijkstra van NSC aan de Tweede Kamer duidelijk willen maken. "Voordat je achttien bent, zijn er verschillende online profielen van je gemaakt."

Cookies slaan alles op

"Onze persoonlijke gegevens worden opgeslagen door cookies', zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. "Cookies zijn een soort bestandjes die op een website zitten, en vervolgens vanaf de website terug gaan naar je computer'', legt ze uit. "Hierdoor houden ze bij wat jij online doet, op welke dingen je klikt, en voor hoelang."

"Deze informatie wordt vervolgens opgeslagen door bedrijven zoals Meta en Google. Op basis hiervan schetsen ze jouw persoonlijk profiel", vervolgt Beek. "Ze weten hierdoor precies welke boodschap ze aan jou kunnen meegeven, bijvoorbeeld om iets te kopen op het internet. Hierdoor verlies je de autonomie."

Persoonlijke online profiel

"Middels een online profiel kunnen bedrijven jou opdelen in bepaalde categorieën", vertelt cyberexpert Dave Maasland. "Bijvoorbeeld op interessegebied, leeftijdscategorie en of je man of vrouw bent. Dat kan heel gedetailleerd gaan."

"Maar dat gebeurt niet alleen via cookies", maakt hij duidelijk. "Ook je mobiele apparaat slaat informatie op. Het belangrijkst is dat mensen beseffen dat als je digitale voetsporen achterlaat, je snel persoonlijke informatie vrijgeeft."

Kansongelijkheid voor jongeren

Volgens NSC en ChristenUnie kunnen digitale profielen negatieve gevolgen hebben en leiden tot kansenongelijkheid. Ook beleidsadviseur Beek kan zich hierin vinden. "Vacatures voor mannelijke beroepen worden voor 90 procent vaker aan mannen laten zien, blijkt uit onderzoek van het College van de Rechten voor de Mens. Vrouwen zien weer vaker vacatures voor kappersopleidingen, waardoor zij vacatures als monteurs bijvoorbeeld missen. Dit levert minder kansen op en verdeelt de samenleving."

Ook cybersecurity-expert Maasland ziet problemen. "Als eenmaal iets op het internet staat, zal deze informatie niet snel verdwijnen. Bijvoorbeeld fanatieke berichten over je voetbalclub, of een boze reactie naar een leraar, die kunnen later altijd weer opduiken. Tijdens een ruzie of een sollicitatie bijvoorbeeld," legt hij uit.

'Niet hoe het internet werkt'

Precies hier zit volgens Maasland ook de crux. "De informatie op het internet staat altijd ergens opgeslagen, zelfs met een mooie rode knop. Hoe graag we ook een makkelijke oplossing willen, dit is niet hoe het internet werkt."

Desondanks vinden beide experts het goed dat NSC en ChristenUnie dit onderwerp onder de aandacht brengen. "Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet, maar we moeten in deze fase vooral kijken naar de voorkant," vervolgt Maasland. "Kinderen moeten weten dat het belangrijk is om na te denken wát je plaatst op het internet. De oplossing zit in meer educatie en mediabewustzijn. Niet bij een magische knop."