Bij het zien van de 'file-foto' op Mount Everest moet hij lachen, zij eerder huilen. Toen Frank Moll en Katja Staartjes zelf de Mount Everest beklommen hadden ze de berg voor zich alleen. "Wij zijn geluksvogels geweest."

In de afgelopen week stierven er elf mensen op de Mount Everest, een recordaantal. De beklimming van de hoogste berg ter wereld (8.848 meter) is mateloos populair onder bergbeklimmers. Stond je vroeger nog alleen op de bergtop, nu sta je in de file om de top te bereiken.

Eén expeditie per seizoen

Het is precies 20 jaar geleden dat Katja Staartjes als eerste Nederlandse vrouw op de top van de Mount Everest stond. Frank Moll beklom de berg in 1982. Beiden hadden het uitzicht toen voor zichzelf.

"In die tijd was China erg zuinig met permits. China liet maar één expeditie toe per seizoen en dat waren wij", vertelt Frank. "Ik besefte deze week nog wat een mazzel ik heb gehad. Dat gaat nooit meer gebeuren, tenzij je in de winter gaat klimmen en dat is alleen weggelegd voor extreem goede klimmers."

Bron: EenVandaag

1/2Katja Staartjes beklom in 1999 als eerste Nederlandse vrouw de Mount Everest

Toeristische attractie

Katja stond in 1999 zelfs 10 minuten helemaal in haar eentje op de top van de Mount Everest. "Ik was met een gezelschap van twintig personen, maar had het geluk om even alleen op de top te staan. Ik zag de kromming van de aarde en voelde me zo verbonden met de bergen. En verder voelde ik heel veel dankbaarheid."

De file-foto met de bergbeklimmers doet Katja daarom pijn. "Ik geloofde het eerst niet, ik walgde van de foto. Die mensen staan daar op de hoogste berg ter wereld, die door de Nepalezen de godin van de lucht wordt genoemd en die een heilige plek voor de Sherpa's is. Ik kon er nauwelijks naar kijken. Ik zie de bergen namelijk als een spirituele plek van de kracht van de natuur. Dat daar dan een soort toeristische attractie van wordt gemaakt, want dat gevoel krijg je, vind ik vreselijk."

Bron: EenVandaag

'Ik zou de Everest nu niet meer op mijn bucketlist zetten'

Frank Moll moest vooral erg lachen toen hij de foto zag. "Ik dacht: wat een sukkels in die rij. Ik was onmiddellijk omgedraaid. Als ik nu 30 was zou ik niet de Everest op mijn bucketlist zetten, dan ga ik liever naar een iets lagere berg die ik voor mezelf heb."

Toch begrijpt Frank de verleiding wel. "Ik heb heel veel bergen in de Alpen beklommen, de Jungfrau, de Matterhorn, maar nooit de Mont Blanc. Dat voelt soms een beetje raar, maar toch ga ik het niet meer doen. Ik vertik het om tussen honderden anderen te gaan staan alleen maar om een vinkje te kunnen zetten. Want op de Mont Blanc is het net zo druk als op de Mount Everest."

Weinig ervaring

Katja denkt dat het hoge aantal sterfgevallen op de berg de afgelopen week mogelijk te wijten is aan het gebrek aan ervaring bij de klimmers. "Iedereen heeft staan wachten op goed weer. En dan gaat alles tegelijk naar boven. Zoals in de spits bij een wegversmalling. En als je dan niet goed kunt klimmen veroorzaak je al snel nog meer vertraging."

Dat er steeds meer onervaren klimmers bijkomen heeft volgens Katja twee redenen. "Je hebt de zogeheten low-cost operators, waardoor mensen het kunnen betalen maar die het allemaal wel minder goed regelen. En aan de andere kant zijn er de operators die een vipbehandeling garanderen met extra Sherpa's en luxe en die trekken ook een groep aan met weinig ervaring."

'Weg met de zuurstoffles'

Katja zou het een goed idee vinden om een minimale vereiste te stellen. "Bijvoorbeeld dat je kunt aantonen dat je op minimaal 7000 meter bent geweest zonder extra zuurstof. Dan zouden veel van de huidige klimmers afvallen. De introductie van de zuurstoffles heeft veel verpest. Niet voor de Nepalezen natuurlijk, zij verdienen er goed aan. Zuurstof voor 24 uur weegt namelijk al snel 12 tot 25 kilo en dat wordt omhoog gedragen door een Sherpa."

Over de haalbaarheid van het instellen van een minimale vereiste heeft beide klimmers wel zo hun twijfels: Frank: "Het is volgens mij helemaal niet te checken hoe goed iemand kan klimmen. Mensen kunnen daar heel makkelijk over liegen. En is het niet ook gewoon hun eigen verantwoordelijkheid?"

Bron: ANP

Klimstop om op adem te komen

Ook het tijdelijk afsluiten van de Mount Everest voor toerisme, zoals Thailand met sommige eilanden heeft gedaan, vindt Frank niet nodig. "Ze noemen de Everest de hoogste vuilnisbelt van de wereld vanwege al het afval dat er ligt. Het is natuurlijk goed dat klimmers gevraagd wordt om hun zooi mee terug naar beneden te nemen. Maar verder lijkt het me niet zo'n probleem: de enige mensen die al dat afval zien zijn de bergbeklimmers zelf."

Katja vindt het idee van een klimstop voor de Mount Everest een goede maatregel voor de berg, maar een slechte voor de Nepalezen, met wie zij zich erg verbonden voelt. "Als het toerisme stopt valt hun bron van inkomsten weg. Elke klimmer uit het Westen betaalt 10.000 euro voor een permit. Met 400 klimmers komt er dus heel veel geld binnen in zo'n arm land. Maar voor de berg zou het een gezonde maatregel zijn."

President Donald Trump kondigde het gisteravond aan: Amerika gaat een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie doorvoeren. Wereldwijd waarschuwen economen dat dit een slecht idee is, vooral voor de VS zelf. Toch zet Trump door.

Voor Nederlandse ondernemingen met veel export naar de Verenigde Staten breken spannende tijden aan. Door de extra belasting van 20 procent worden hun producten voor de Amerikaanse consument een stuk duurder. "Dit betekent heel veel onzekerheid."

"Dit valt wel rauw op ons dak", zegt Willem Hulsebosch. Samen met zijn vrouw en zoons runt hij al jaren een bloembollenbedrijf in Julianadorp.

Andere markten

"We doen al decennialang zaken met Amerika en hebben in de loop der jaren echt een goede band opgebouwd met onze klanten in de VS", gaat Hulsebosch verder. "Die willen we graag houden. Maar als het moet, dan gaan we ons op andere markten richten."

Want de familie beseft wel dat Amerikanen zullen afhaken als bloemen door de heffing te duur worden. "Tulpen zijn geen eerste levensbehoefte. Aan het eind van je rondje supermarkt staat er een bosje bloemen. Als dat ineens 20 procent duurder is, dan denk je wel twee keer na."

'We begrijpen zijn visie'

De familie Hulsebosch is flink verweven met de Verenigde Staten. "Onze moeder is Amerikaans, we hebben familie overzee en komen er vaak", vertelt zoon Roy.

"We houden van het land en zijn zelfs pro-Trumpers. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar we begrijpen zijn visie wel. Hij maakt waar wat hij zegt. Dat vinden wij ergens ook wel bewonderenswaardig. Hij zet zijn volk op één, dat is duidelijk. Daar kunnen wij in Europa nog wat van leren. Alleen dit plan, dat maakt het voor ons wel lastig."

Niet volledig afhankelijk

Toch blijft Hulsebosch positief: "We zijn gelukkig niet volledig afhankelijk van Amerika. We exporteren ook naar Engeland, China, Rusland en Kazachstan. En we hebben een uniek product. Bollen kun je maar op één plek in de wereld telen, en dat is hier, in Nederland. Door het klimaat, de bodem, de omstandigheden. Dat kan niet zomaar ergens anders. Daar hebben ze ons gewoon voor nodig.

Er zijn dus genoeg opties. "Als de ene markt moeilijk doet, dan vinden wij onze weg wel via een andere. We hebben al vaker met onzekerheden te maken gehad. Als het even tegenzit, dan nemen we genoegen met wat minder marge en stellen we investeringen gewoon even uit."

'Kennis en ervaring zit in Nederland'

"Trump ziet ons het liefst naar Amerika vertrekken", legt directeur van TTA-ISO Martin Maasland uit. Het Nederlandse bedrijf maakt landbouwmachines en heeft een grote afzetmarkt in de Verenigde Staten.

TTA-ISO heeft zelfs een kantoor in de VS zitten. "Maar de kennis en ervaring op het gebied van high-techsystemen in de tuinbouw zit hier in Nederland. Die gekwalificeerde mensen kun je niet oppakken en in Amerika neerzetten."

Prijs verlagen

Bang voor Amerikaanse concurrenten is Maasland niet. "In ons geval zijn er weinig of eigenlijk geen partijen in de Verenigde Staten die hetzelfde kunnen bieden als wij. We zien onszelf daardoor niet genoodzaakt om de winstgevendheid op onze machines te verlagen."

Maar als de prijs vanwege de invoerheffingen te hoog wordt, dan bestaat er volgens Maasland wel een kans dat de markt afneemt of zelfs helemaal stilvalt. "Dan kunnen we overwegen of we bereid zijn iets van onze marges op te geven, maar we moeten ook de salarissen van onze medewerkers kunnen betalen."

Tegenactie

Over eventuele eigen tarieven die de EU als tegenactie kan invoeren, maakt Maasland zich geen zorgen. "De grootste impact zijn uiteindelijk toch de hoge tarieven van Amerika richting Europa, omdat wij in Europa produceren."

"En andersom importeren wij weinig vanuit Amerika", gaat hij verder. "Dus als Europa hoge handelstarieven gaat invoeren, verwachten wij niet dat dat veel impact op ons heeft."

Minder groei maar geen crisis

Hoofdeconomoom van de ING Marieke Blom begrijpt de zorgen van Nederlandse ondernemers die veel exporteren naar de Verenigde Staten. "Door Trumps nieuwe invoertarieven, gemiddeld 25 procent, en zelfs 54 procent voor China krijgt ook de Europese Unie een tarief van 20 procent opgelegd. Dat leidt naar verwachting tot een exportdaling van zo'n 15 procent richting de VS. Voor Nederland betekent dat een krimp van ongeveer 0,2 procent van het BBP."

Toch is dit volgens Blom geen nieuwe economische crisis in wording. "Dit is niet te vergelijken met corona of de energiecrisis. Het is vooral een rem op de groei."

Niet terugslaan met eigen tarief

Blom verwacht dat Europa met eigen tarieven zal reageren. "Maar hoe dat uitpakt is onduidelijk, omdat we niet zeker weten hoe Trump reageert. Een handelsoorlog moeten we zien te voorkomen."

"We kunnen beter gerichte steun bieden aan getroffen sectoren. Ook kan er veel winst worden geboekt door de interne markt beter te laten werken. En er liggen veel kansen in het versterken van handelsrelaties met landen als India en Zuid-Amerika. Als we dit moment grijpen, kan Europa uiteindelijk sterker en minder afhankelijk van de VS worden. Ook voor Nederland liggen hier echte kansen."