Ewald Engelen is hoogleraar financiële geografie aan de Universiteit van Amsterdam. We stelden hem zes vragen over de Franse gele hesjes-beweging die inmiddels ook actief is in Nederland.
1. Waarom protesteert de gele hesjes-beweging in Frankrijk?
"De directe aanleiding voor de protesten was de verhoging van de brandstofprijzen, maar eigenlijk gaat het vooral over de kosten van levensonderhoud. De Fransen hebben deze kosten de afgelopen jaren enorm zien stijgen terwijl de lonen dalen of stagneren. Als je dat tegenover de genereuze houding van de Franse staat tegen het grootkapitaal zet, dan heb je het volledige plaatje."
Lees ook
2. Is dit een typisch Frans probleem?
"Nee, je ziet het overal, ook in Nederland. Het is een verklaring voor de Brexit, voor Trump en voor de populariteit van het rechts-populistische AfD in Duitsland. Politiek is steeds meer de oren te luister gaan leggen bij het grootkapitaal en burgers zien dat zij het kind van de rekening zijn."
3. In welk opzicht ziet de beweging zich als kind van de rekening van de elite?
"Tijdens de financiële crisis in 2008 werd voor iedereen duidelijk dat de kosten voor de fouten van goedbetaalde bankiers bij de burgers terechtkwamen. In Nederland hebben de huurders voornamelijk de kosten van de crisis betaald. De ziektekostenpremies zijn veel harder gestegen dan de inflatie en de onderwijskosten zijn omhoog gegaan. Rutte is trots op de economische groei, maar het komt niet in de zakken van de Nederlandse burgers. Dat zijn de pijnpunten voor veel Nederlanders."
4. Wat wil de protestbeweging bereiken?
"Het punt wat ze maken is: wij pikken niet langer dat de rekening voor het falen van de elite bij ons wordt neergelegd in plaats van bij die elite zelf. Ze willen gehoord worden en serieus genomen worden zonder bejegend te worden door politici in Parijs of Den Haag."
5. Hoe kan er het beste worden omgegaan met deze frustraties?
"Ten eerste moet de politiek niet wegkijken maar de frustraties benoemen. Ten tweede moet je toch echt luisteren naar de burgers en niet naar het grootkapitaal. Ik denk dat je het heel serieus moet nemen, anders krijg je straks een hele dure rekening gepresenteerd."
6. Krijgen we in Nederland protesten op dezelfde schaal als in Frankrijk?
"Het is wachten op soortgelijke protesten in Nederland. Alle voorwaarden voor de protesten die we in Frankrijk hebben gezien, zien we ook in Nederland. Er is veel onvrede die elk moment tot ontbranding kan komen. In Frankrijk was de aanleiding de brandstofprijzen. Hier kan het de afschaffing van de dividendbelasting zijn of de kosten van de energietransitie die volgens de burgers eenzijdig bij hen terechtkomen. Het is onvoorspelbaar, maar het is duidelijk dat er veel politiek verzet is."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.