Een sappig spionageverhaal: de primeur van de Volkskrant en Nieuwsuur over hackende spionnen van de AIVD en MIVD, die in de zomer van 2014 inbraken bij Cozy Bear, een Russisch hackerscollectief. De Nederlandse spionnen konden een tijd lang meekijken met computers en een beveiligingscamera van de hackersgroep. Al snel bleek er een verband te zijn tussen de groep en de Russische buitenlandse veiligheidsdienst SVR.

Ook zagen ze dat de hackers inbraken bij onder meer het Witte Huis en bij de Democratische Partij. Deze informatie werd later cruciaal in het Amerikaanse onderzoek naar de Russische inmenging in de presidentsverkiezingen van 2016.

Topje van de ijsberg

Het is niet zo vaak dat we een dergelijk inkijkje krijgen in de keuken van de inlichtingendiensten. Spionnen houden natuurlijk liever geheim waar ze mee bezig zijn. Soms echter lekt er wel eens wat uit, zoals een gruwelijk geval uit China. Dat land kwam er waarschijnlijk via een hack achter dat twintig landgenoten werkten als informant voor de Verenigde Staten. Zij werden na hun ontmaskering vermoord. Sico van der Meer, cyber-security-expert bij Clingendael: "Het lijkt erop dat de Chinese inlichtingendiensten konden meekijken met een geheim Amerikaans communicatiesysteem. Zo konden ze meekijken en meeluisteren en zien wie de informanten waren." Dit verhaal is nooit officieel bevestigd, maar dat is logisch volgens Van der Meer: "Het tekent het geheime wereldje van inlichtingendiensten. Misschien gebeurt dit vaker, maar je hoort er zelden wat van. We kennen dit verhaal en via Wikileaks weten we dat inlichtingendiensten vaker hacken. Met het Nederlandse verhaal erbij zien we waarschijnlijk nog steeds maar het topje van de ijsberg"

Succes

Hacken is niet meer weg te denken bij inlichtingen- en veiligheidsdiensten. "De ouderwetse manier van mensen hebben rondlopen met een fototoestel is gedateerd. Alles gebeurt digitaal. Het is ook veel eenvoudige en minder gevaarlijke werkwijze", zegt Sico van der Meer. Daar kleven ook nadelen aan: "Andersom zijn er natuurlijk ook landen die hier proberen in te breken." De actie van de Nederlandse inlichtingendiensten hebben hem positief verbaasd: "Het laat zien dat de Nederlandse inlichtingendiensten effectief zijn, want we zijn relatief klein. Het is natuurlijk fijn als je je bondgenoten kunt helpen." Dat dit verhaal nu naar buiten komt is dan ook niet gek. "Het is fijn om je successen soms te kunnen vieren. En het is natuurlijk ook handig om aan politiek en publiek te kunnen laten zien dat je goede dingen doet".

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.