radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

De eikenprocessierups komt niet uit Frankrijk, maar was hier al lang

De eikenprocessierups komt niet uit Frankrijk, maar was hier al lang
Een groep eikenprocessierupsen op een boom.
Bron: ANP

De eikenprocessierups is al meer dan een eeuw in ons land. De plaag is dan ook niet uit Frankrijk 'overgewaaid', maar komt door de verbeterde leefomstandigheden voor de rups.

In de media verschenen berichten dat de plaag vanuit Frankrijk en Spanje naar ons land zou zijn gekomen. "Maar de rups werd al aan het einde van de 19de eeuw in Nederland waargenomen. Er zijn zelfs bronnen die dan al wijzen op de overlast', zegt eikenexpert Henry Kuppen, van het Kenniscentrum Eikenprocessierups.

Minder last in Frankrijk

Volgens experts is de rups tot het begin van de jaren 80 nauwelijks waargenomen, maar is hij sindsdien aan een opmars bezig. De rupsenplaag is dus niet via België uit Spanje en Frankrijk naar Nederland gekomen, zoals algemeen wordt aangenomen.

De overlast in Frankrijk is dan ook veel minder dan in ons land. In het Noorden van Frankrijk zijn momenteel wel enkele haarden waar de eikenprocessierups te vinden is. Maar volgens de Nederlandse eigenaresse van vakantiepark Village Le Chat is er geen sprake van een plaag: "Wij hebben zelf helemaal geen rupsen. Waar de rups wel wordt gesignaleerd, hangt men vallen in de bomen." In de Franse media wordt niet over de rups bericht, zoals in Nederland wel gebeurt.

Lees ook

Paradijs

Toch is Frankrijk een paradijs voor de rups. Volgens de Stichting Bos & Hout is 'la douce France' een van de bosrijkste landen in West-Europa. Grofweg een kwart van alle Franse bomen bestaat uit eikensoorten. Tweederde daarvan staat op particuliere grond, de rest is in handen van de overheid. Toch hoeven ze daar veel minder overlast te bestrijden dan bij ons.

Raymond Broeders werkt sinds 4 jaar als huisarts in Morvan-de-Ouroux, en ziet nauwelijks patiënten aan zijn bureau. Ook zijn er (voor zover bekend), geen waarschuwende richtlijnen uitgegeven door de autoriteiten. "Misschien dat het komt omdat het dorp enkele honderden meters boven zeeniveau ligt. De enige overlast in al die jaren was een klein nest in onze heg", zegt de huisarts.

Bossen en vijanden

Juist door deze wildgroei aan eiken heeft de eikenprocessierups het in Frankrijk moeilijker dan in Nederland. "Door eiken in lanen aan te planten, krijgt de stam veel zon. Dat zijn goede omstandigheden voor de eikenprocessierups." En laten we daar in Nederland nu goed in zijn.

Lees ook

In de Franse bossen leven ook meer natuurlijke vijanden van de rups, zoals koolmezen, vleermuizen of sluipwesten. Vooral de laatste is een geduchte vijand van de rups. Sluipwespen leggen hun eitjes namelijk in de rups, die zich vervolgens als parasiet gaan gedragen. Chris van Swaay is beleidsmaker bij de Vlinderstichting. Hij denkt dat in ons land deze vijanden van de eikenprocessierups voorlopig nog onvoldoende tegendruk aan de plaag zullen bieden: "Dat zal nog wel enkele jaren duren."

Luisteren

Feit of Fictie: Is de eikenprocessierups vanuit Frankrijk gekomen?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'
Remco van Vliet van Leger des Heils en wethouder Jo Paas van Kerkrade
Bron: EenVandaag

Voor dementie is geen medicijn, maar door je levensstijl aan te passen kan je je hersenen wel actief houden. Een onderdeel daarvan? Sociaal contact. Daarom rijdt in het Limburgs Kerkrade de 'ontmoetingsbus'.

De bus, waar mensen bij elkaar komen om contact te houden, sluit goed aan bij een campagne van Alzheimer Centrum Limburg die gisteren van start ging. Deze campagne, genaamd 'We zijn zelf het
medicijn', moet mensen
bewust maken van de invloed van een gezonde leefstijl op de hersengezondheid.

Gezonde levensstijl

Het initiatief voor de bus
werd opgestart vanuit een vitaliteitsproject van gemeente
Kerkrade, in samenwerking met inwoners en maatschappelijke
partners zoals het Leger des Heils. Remko van Vliet van Leger des Heils vertelt: "Een medicijn is er niet tegen dementie. Wat je wel kunt doen, dat is een gezonde levensstijl nastreven: voldoende bewegen, goede voeding, mentale uitdaging en voldoende interactie."

Dat laatste is waar de 'ontmoetingsbus', omgebouwde SRV-wagen, in het spel komt. Die staat de hele week op zes verschillende locaties in Kerkrade. Mensen komen er bij elkaar onder het genot van een kop koffie en - op z'n Limburgs - een stuk vlaai. "De bedoeling is dat mensen achter de voordeur uitkomen, participeren, meedoen in de maatschappij en het gezellig hebben", vertelt Van Vliet.

'Ze vinden iets hier'

Een vaste ontmoetingsplek - zoals de bus - kan helpen, vertelt hij. Op die manier kunnen ook ouderen die minder mensen om zich heen hebben contact houden met anderen.

"Als ze hier 2 uur zijn, zeggen ze misschien zes zinnen, maar ze komen iedere week terug." Waarom precies, daar kan hij de vinger nog niet op leggen. "Maar ik denk dat ze iets vinden hier, dat ze erbij mogen horen."

info

Dementie in Nederland

In Nederland waren in 2019 114.000 gevallen van dementie bekend bij de huisarts, deze mensen hebben dus een diagnose. Op basis van bevolkingsonderzoek hadden er naar schatting 290.000 mensen dementie in 2021.

In de gemeente Kerkrade leefden in 2023 naar schatting 1.000 mensen met dementie. Naar verwachting zal dat in 2050 stijgen met 60 procent, volgens gemeente Kerkrade.

Hoogste ziektekosten

Ook wethouder van Integraal Ouderenbeleid in Kerkrade Jo Paas kent deze cijfers. "Alleen al de kosten van dementie van 2020: 10,6 miljard. De hoogste ziektekosten van alle ziektes van Nederland. En in 2040 komen we 50.000 bedden tekort voor mensen die in een verzorgingstehuis opgenomen moeten worden als gevolg van dementie", somt hij op.

"We hebben geen bedden, het kost veel te veel geld en er is geen medicijn." Dus, is de wethouder van mening, moeten we zelf zorgen dat we fysiek en mentaal in beweging blijven. "We zijn zelf het medicijn", herhaalt hij de naam van de campagne.

Bekijk ook

Extra functie

Naast dat de bus zorgt voor sociaal contact, heeft die ook nog een andere functie. Van Vliet: "Wij ontmoeten allerlei soorten mensen uit de samenleving en als wij merken dat mensen extra zorg nodig hebben, dan weten we ook bij wie we terecht kunnen in de gemeente Kerkrade."

Hij gaat verder: "Dus ja, de bus heeft als eerste functie: komen, zijn en ontmoeten. Maar als we zien en proeven dat er meer nodig is, dan weten we naar wie we ze kunnen doorverwijzen. En daar zijn we heel blij mee." Ook wethouder Paas voelt dit: "We hebben zicht op wat er gebeurt en je krijgt dan ook een gevoel dat je weet: hoe zit het nou in onze maatschappij?"

Meer zicht

Ook wethouder Paas voelt dit: "We hebben zicht op wat er gebeurt en je krijgt dan ook een gevoel dat je weet: hoe zit het nou in onze maatschappij?" Hij is dan ook groot voorstander van de campagne en initiatieven zoals de ontmoetingsbus. "Het moet indalen bij mensen dat ze aan het voorkomen of vertragen van het proces van dementie zelf iets kunnen doen." Zelf is hij 71 en probeert zichzelf mentaal uit te blijven dagen, sluit hij af.

De aftrap van de campagne 'We zijn zelf het medicijn' wordt de komende tijd uitgerold over heel Zuid-Limburg.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Eerst Cito, nu de doorstroomtoets: waarom er steeds kritiek is vanuit scholen op de eindtoets

Vier basisscholen die eerder hadden aangekondigd om de verplichte doorstroomtoets niet af te nemen, moeten dat van de staatssecretaris nu alsnog doen. Anders volgen er financiële sancties. De scholen uiten kritiek dat de toets te weinig meet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant