AVROTROSBron: EenVandaag
Voorzitter van Deltalinqs Vincent van der Chijs en directeur van Stichting Urgenda Marjan Minnesma

De een vindt klimaatmaatregelen van minister Hermans niet ver genoeg gaan, de andere wil er juist minder

Nina Hartenberg

Vandaag presenteerde minister van Klimaat en Groene Groei Sophie Hermans haar klimaatplannen. De vraag is: is het voldoende om de doelen van 2030 te halen? Het roept gemengde reacties op bij de betrokken partijen.

Er staat minister Hermans een ware klus te wachten: in 2030 moeten de broeikasgassen in Nederland met 55 procent zijn verminderd ten opzichte van 1990. Maar, we liggen achter op schema. En dus komt minister Hermans vandaag met een stapel maatregelen.

Maatregelen voor elke sector

Het pakket bevat maatregelen voor zo ongeveer elke sector: de industrie, automobilisten, en de bouw. Er wordt verschillend gereageerd, maar de vraag blijft: is dit genoeg?

Er valt een aantal dingen op in het pakket. Zo wil het kabinet vanaf 2027 belastingvoordelen voor de elektrische rijder. Ook wordt de wegenbelasting aangepast: zo zal de oppervlakte van de auto de hoogte van de belasting bepalen. En wie een huis met energielabel E, F of G heeft, kan straks goedkoper geld lenen voor het verduurzamen. Verder wordt er extra subsidie voor warmtepompen vrijgemaakt, iets waarvoor vorig jaar de verplichting werd geschrapt.

Gebrek aan visie

Volgens directeur en oprichter van Stichting Urgenda Marjan Minnesma gaan de maatregelen bij lange na niet ver genoeg. "Ze gaat haar doelstellingen niet halen. Ze schuift heel veel naar achter. Een aantal dingen die dit kabinet had afgeschaft, haalt ze weer terug." Aan dat laatste zitten zowel negatieve als positieve aspecten, volgens haar. "Die warmtepompen voor mensen, en elektrisch vervoer weer meer stimuleren, dat vind ik wel goed."

Maar ze mist visie, vertelt ze. "We kijken niet vooruit. Ik mis ook bijbehorend budget, om te zorgen dat we de bedrijven van de komende eeuw gaan helpen, in plaats van de bedrijven van de vorige eeuw die heel erg verouderd zijn nog maar wat langer in de benen te houden."

Zo wordt er gereageerd op de klimaatplannen van minister Hermans

Tegemoetkoming industrie

Want de industrie wordt in de plannen geholpen door middel van fossiele subsidies. Zo wordt 8 miljard euro uitgetrokken voor de verduurzaming van bedrijven. Daarnaast worden zij gecompenseerd voor de gestegen stroomkosten, iets waar de industrie zich veel zorgen om maakte, door middel van de Indirecte Kostencompensatie. Ook wordt ruim 600 miljoen euro vrijgemaakt voor de opslag van onder de Noordzee.

Voorzitter van ondernemersvereniging van haven- en industriële bedrijven Deltalinqs Vincent van der Chijs is over het algemeen blij met tegemoetkoming van de industrie in het klimaatpakket. "Het zijn goede stappen om de industrie weer vertrouwen te geven. Als je kijkt naar een aantal van de maatregelen ziet het er echt goed uit." Zo benoemt hij de mogelijkheid om CO2 op te vangen en onder de bodem op te slaan, zoals Hermans heeft aangekondigd.

'CO2-heffing onrechtvaardig'

Maar als belangenbehartiger van bedrijven in de Rotterdamse haven ziet hij ook verbeterpunten. Want hoewel de CO2-heffing die bedrijven voor uitstoot moeten betalen niet wordt verhoogd, schaft Hermans ook het niet af.

Dat ziet Van der Chijs liever anders. "Die CO2-heffing voelt voor bedrijven heel erg onrechtvaardig. Want bedrijven willen heel erg graag verduurzamen, maar kunnen vaak niet omdat er bijvoorbeeld netcongestie is. Of denk aan het stikstofprobleem, we kunnen daardoor niet vooruit en dan krijgen we vervolgens zo'n CO2-heffing aan ons broek. Dus dat moet gewoon van tafel." Hij ziet echter wel de mogelijkheid om daar met de minister naar te kijken.

Doelen haalbaar?

Maar hoe telt dit allemaal bij elkaar op? In 2030 mag Nederland dus nog maar 103 megaton CO2 uitstoten. Op dit moment stoten we zo'n 150 megaton uit. Het Planbureau voor de Leefomgeving berekende dat de kans op het halen van het doel 50 procent is, met een CO2-reductie van minimaal 16 megaton.

De aanvullende maatregelen van minister Hermans zullen ongeveer zo'n 10 megaton besparen, bevestigt een woordvoerder van het ministerie van Klimaat en Groene Groei. Daarmee lijkt het halen van de doelen nog een enorme opgave.

Oppositie kritisch

Critici zien de compensatie voor de industrie als een financiële prikkel om vervuilend te blijven produceren. De oppositie laat dan ook niks van Hermans' plannen heel. "De fik gaat in het klimaatbeleid. Dit kabinet neemt het ene fossiele besluit na het andere, bezuinigt op de groene economie, graait in het klimaatfonds en laat mensen in de kou staan. De minister kan net zo goed de woorden klimaat en groen uit haar titel schrappen", vindt Suzanne Kröger van GroenLinks-PvdA.

Maar volgens Van der Chijs is het nodig om te kunnen blijven concurreren op internationaal niveau. "Nu zorgt dit dus ook voor een mindere concurrentiepositie. Daar moet je iets aan doen, om ervoor te zorgen dat er een gelijk speelveld met je buurlanden ontstaat."

Kritiek op kernenergie

Volgens Minnesma van stichting Urgenda moet het geld in het klimaatfonds anders ingezet worden. Ze is vooral kritisch dat er zoveel geld wordt ingezet op kernenergie. "Het hele rare is dat er gewoon nog 14 miljard staat voor kernenergie, wat de markt niet wil. Wat we nu zelf gaan doen terwijl we daar veel nuttigere dingen mee hadden kunnen doen."

Zo ziet ze het geld liever naar andere zaken gaan: "Anders gaat het klimaatsysteem aan alle kanten vastlopen en over drempels heen waar je echt niet heen wilt. En dus eigenlijk moeten we nu dingen doen die snel gerealiseerd worden. En dan gaat het over isolatie, warmtepompen, elektrische auto's en niet over kernenergie."