Als wilde dieren landbouwgewassen vernielen, krijgen boeren daar een schadevergoeding voor. Een probleem: de boer moet zelf het bewijs leveren. In Limburg doen boeren daarom mee met een proef, waarbij de schade wordt vastgelegd met behulp van drones.

Uit recente cijfers blijkt dat er jaarlijks 21 miljoen euro aan faunaschade wordt aangericht, onder andere door wilde dieren als dassen en zwijnen. Boeren met schade kunnen hiervoor claims indienen bij BIJ12, voorheen het Faunafonds. Voor het toekennen van claims bestaat geen eenduidige methode, maar dankzij de inzet van drones staan de boeren sterker en hopen ze makkelijker hun vergoeding te krijgen. Claims lopen jaarlijks op tot tienduizenden euro's.

Totaalbeeld vanuit de lucht

Het drone-project is een gezamenlijk initiatief van agrarisch adviesbureau Arvalis, Fontys Hogeschool Venlo en EagleDrone. Het wordt gefinancierd door de provincie Limburg. Met behulp van drones wordt de schade van zwijnen en dassen nauwgezetter en betrouwbaarder in kaart gebracht. Bovendien maakt het ontwikkelde softwareprogramma aan de hand van dronebeelden automatisch taxatierapporten. "Het geeft een totaalbeeld vanuit de lucht en is eigenlijk een eenduidige manier om de schade aan te geven", zegt dronepiloot Jan Theeven.

Het zijn vooral agrarische gewassen, zoals grasland, granen en maïs waar de schade wordt aangericht. Op dit moment brengt Theeven het perceel van agrariër Wim van den Eertwegh in beeld. Naar eigen zeggen verloor hij 60 à 70 procent van zijn opbrengst door dassen. "De das drukt een maïsstengel om en dan bijt hij de verse korrels uit de kolf. Daarna zoekt hij een volgende stengel."

Bron: EenVandaag

Groot verschil in inzicht

Zodra een boer zicht op de schade heeft, legt hij een claim neer bij BIJ12. Volgens de voorzitter van de Limburgse Land- en Tuinbouwbond Léon Faassen leidt de uitslag van de taxatie vervolgens vaak tot problemen. "Ik had gisteren een fruitteler aan de telefoon. Hij vertelde mij dat de taxateur was gekomen. De teler had de schade aan zijn appels geschat op 70.000 kilo. De taxateur kwam niet verder dan 1700 kilo."

"Je hebt dan natuurlijk een groot verschil qua inzicht over de geleden schade", zegt Faassen. "Dit komt omdat je met het blote oog een beperkt beeld krijgt. Door het gebruik van een drone krijg je een goed beeld van het héle perceel."

Beperkt beeld vanaf de grond

Wim van den Eertwegh vindt het bedroevend dat hij moet toezien hoe zijn gewas lijdt en hij er vrijwel niks aan kan doen. De das die zich aan zijn gewassen tegoed doet heeft namelijk een beschermde status. Van den Eertwegh is daarom erg blij met de komst van deze pilot in Limburg.

Samen bekijken Jan Theeven en Wim van den Eertwegh de dronebeelden. "Het is behoorlijk aangevreten", constateert Theeven. Al is er volgens hem nog niks met zekerheid te zeggen over de omvang. "De software moet eerst nog aan een rekenslag voldoen en aan de hand daarvan kunnen we bepalen wat de schade in vierkante meters is." Wim schrikt van de eerste indruk van de schade. Het valt hem op hoe beperkt je beeld is als je probeert de schade vanaf de grond en met het blote oog in te schatten.

Dichter bij de werkelijkheid

Of de beelden rechtsgeldig zijn moet overigens nog wel blijken. "Op dit moment is dit project nog in een pilotfase", vertelt Jan Theeven. "Vorig jaar hebben we ongeveer 150 hectare aan percelen onderzocht en dat gaan we dit jaar weer doen om te controleren of deze manier werkt. Als dat het geval blijkt te zijn, dan gaan we verder kijken hoe we dit gaan aanpakken."

Wim van den Eertwegh is erg blij met het project. "Je zit hierdoor dichter bij de werkelijkheid." Hij wil net als andere boeren een reële vergoeding voor de wildschade die is veroorzaakt door de beschermde dassen. "We hadden al schade door de droogte, maar dit doet ons de das om."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."

Asielminister Faber wil geen handtekening zetten onder koninklijke onderscheidingen voor vijf oud-COA-medewerkers, werd gisteren bekend. Kan dat zomaar? Historicus Kemal Rijken zet de feiten over onderscheidingen voor ons op een rij.

Rijken noemt het 'zeer uitzonderlijk' dat de minister de voordracht voor een koninklijke onderscheiding niet wil ondertekenen. "We hebben dit in de parlementaire geschiedenis in de laatste 80 jaar niet gezien." Hij beantwoordt vier vragen over wat er komt kijken bij het krijgen van een koninklijke onderscheiding en deze situatie.

1. Hoe gaat het toekennen van onderscheidingen in zijn werk?

Voordat de minister een handtekening moet zetten, is daar al een heel proces aan voorafgegaan, weet Rijken. "Een voorbeeld: iemand heeft 40 jaar lang vrijwillig voor de tennisvereniging gewerkt en de mensen op de tennisvereniging vinden dat deze persoon een lintje verdient. Dan gaan die mensen in eerste instantie brieven schrijven over die persoon", vertelt de historicus.

"Die aanbevelingsbrieven worden gestuurd naar de desbetreffende gemeente waar die persoon woont, en die worden allemaal gecontroleerd." Vervolgens maakt de burgemeester de beslissing of iemand in aanmerking komt. "Dan tekent de Commissaris van de Koning en daarna de Kanselarij der Nederlandse Orden." Die beheert de registers van onderscheiden personen en regelt de lintjes.

"En daarna pas gaat het naar het ministerie en de bewindspersoon. Die tekent dan ook. In de meeste gevallen. Vervolgens zet de koning nog zijn handtekening." Nadat de koning de onderscheiding heeft getekend, kan het lintje door de burgemeester worden uitgereikt.

2. Waarom is hier een minister voor nodig?

"In principe is de minister altijd verantwoordelijk en dat heeft te maken met de ministeriële verantwoordelijkheid", vertelt Rijken.

Hij legt uit: "De koning is niet verantwoordelijk voor zijn inhoudelijke daden. Dat zijn de ministers volgens de Grondwet. In dit geval, als de koning tekent, dan betekent dat dat er een minister of een staatssecretaris ook al moet hebben getekend."

"Dus als de koning uiteindelijk een handtekening moet zetten op de koninklijke onderscheiding dan moet dat gedekt zijn, zoals dat heet, door een minister of een staatssecretaris. En daarom is die handtekening nodig."

3. Waarom is het zo uitzonderlijk dat minister Faber weigert?

"De minister mag het doen, maar het is wel uitzonderlijk", vertelt Rijken. "Wat de minister in principe heeft gedaan, is een pure politieke daad. Gewoon om een frame neer te zetten: 'Ik ben tegen deze medewerkers en ik ben tegen asielzoekers en het is mijn beleid niet.'" Ze zet het weigeren dus in om te communiceren waar ze tegen is, volgens de historicus.

En dat is nog niet eerder op deze manier gebeurd, weet Rijken. "Er zijn geen gevallen bekend waarbij de minister zo nadrukkelijk naar buiten trad en zei: 'Ik teken niet omdat het niet mijn politiek is.' En dat komt ook omdat de lintjes zijn staatsonderscheidingen neutraal zijn."

"Die worden gegeven aan mensen die zich meestal decennia lang, vaak vrijwillig, hebben ingezet voor andere mensen. Het is in Nederland dus zo dat de regering en politici niet bepalen wie wel of geen lintje krijgt. Het komt vanuit de samenleving. En dat gegeven wordt dan beloond namens de Staat", legt Rijken uit. "Een koninklijke onderscheiding is dus neutraal en is daardoor ook geen politieke beslissing."

4. Wat betekent het volgens jou dat Faber weigert?

Hierdoor kan een precedent ontstaan, vertelt Rijken. "Het risico dat je nu krijgt, is dat er in de toekomst kabinetten zullen zijn en ministers zullen zijn die zeggen: 'Dit is in het verleden zo gegaan met mevrouw Faber, en deze persoon bevalt mij niet, dus ik ga daarvoor liggen en ik teken niet.' Dat kan nooit de bedoeling zijn van een neutrale staatsonderscheiding, die de koninklijke onderscheidingen toch zijn."

Betekent het dat deze mensen hun lintje niet krijgen? "Nee", zegt Rijken. "Het is namelijk zo dat een andere bewindspersonen ook kan tekenen. Dat zal gewoon ook gebeuren en deze vijf mensen krijgen gewoon een lintje."