Het nieuwe aangescherpte rivierenbeleid leidt tot kritiek van gebiedsontwikkelaars gespecialiseerd in drijvend bouwen. Ze vinden dat het beleid haaks staat op de eerdere afspraken. "Zo valt er weinig te 'bouwen, bouwen, bouwen'."

De woningnood is hoog en er moeten een miljoen nieuwe woningen bij komen, maar dat lukt zo niet, volgens stedenbouwkundige Gijs de Haan van het ontwerpbureau PosadMaxwan. Daar doet hij veel onderzoek naar de haalbaarheid van 'drijvende steden'.

Bouwprojecten in gevaar

Volgens De Haan ontbreekt het bij de overheid aan een integrale visie. "Terwijl minister Mona Keijzer wil 'bouwen, bouwen, bouwen'", stelt minister Barry Madlener nu grenzen: 'Niet in de uiterwaarden, niet te dicht bij rivieren en zeker niet op het water.' Zo komen die 1 miljoen woningen er niet."

"De noodzaak om niet op de meest kwetsbare plekken te bouwen begrijp ik", gaat De Haan verder, "maar een verbod op bouwen in waterrijke gebieden bemoeilijkt de woningbouw onnodig. Daarmee komen geweldige bouwprojecten op het water in gevaar."

Rotterdam en Utrecht

Een van de projecten waar de stedenbouwkundige bij betrokken is, ligt in de Merwehaven in Rotterdam. "Het wordt een combinatie van woningen op het land en op het water." En ook bij Utrecht is hij aan de slag. "Daar onderzoeken we hoe woningbouw gecombineerd kan worden met wateropvang, zodat de polder kan dienen als waterbuffer, maar ook ruimte kan bieden voor huizen."

"Deze kunnen drijvend zijn, zodat ze meebewegen met de waterstand, of amfibisch, zodat ze afhankelijk van de situatie droog komen te liggen of juist op het water drijven", legt hij uit. "Er is vraag, er zijn bouwers, en de locaties liggen klaar. Maar dan moeten we het ook echt gaan doen."

'We lopen kansen mis'

Ook civiel ingenieur Rutger de Graaf staat te popelen om meer in te zetten op wonen op water. "We zijn een deltaland en kampen met ruimtegebrek. Toch zetten we nauwelijks in op drijvende woningbouw. Terwijl dit niet alleen technisch haalbaar is, maar ook al successen heeft opgeleverd. Zo zijn we in Zwolle bezig met het eerste drijvende appartementencomplex voor sociale woningbouw ter wereld."

Op zich begrijpt hij wel waarom de overheid de regels aanscherpt rondom bouwen in uiterwaarden. "Dat is logisch, gezien de klimaatverandering. We moeten ruimte voor rivieren houden. Maar wat ik mis, is de inzet van innovatieve oplossingen. Het wordt nu allemaal heel statisch bekeken. En hierdoor lopen we als land kansen mis."

Internationale interesse

De Graaf promoveerde aan de TU Delft op een onderzoek naar hoe steden water kunnen gebruiken om duurzamer en minder kwetsbaar te worden. "Internationaal is er veel interesse voor onze technieken."

"We werken in Azië aan projecten in Zuid-Korea, China en Japan", somt hij op. "Daar nemen ze Nederlandse kennis op dit gebied heel serieus. Maar als wij het zelf niet grootschalig toepassen, waarom zouden andere landen dat dan wel doen?"

Tekort aan beleid en financiering

Een doorbraak in Nederland blijft volgens De Graaf uit door een tekort aan beleid en financiering. "Banken zijn huiverig, want drijvende woningen worden als roerend goed gezien, wat hypotheken lastiger maakt. En dat is zonde."

"Drijvend bouwen kan niet alleen het woningtekort oplossen, maar ook bijdragen aan de energietransitie en klimaatbestendigheid. We hebben alles in huis, nu is het tijd om het echt te doen", is hij van mening.

Economische kansen creëren

En De Haan ziet nog een groot voordeel. "Als wij hier innovatieve waterbouw laten slagen, kunnen we die kennis exporteren. Dat zou niet alleen de woningnood verlichten, maar ook economische kansen creëren."

De enige manier om erachter te komen hoe haalbaar deze oplossingen zijn, is door het daadwerkelijk te proberen. "We hebben nu de kans om een nieuw hoofdstuk in onze watergeschiedenis te schrijven. Laten we die grijpen."

Geen rem op 'bouwen, bouwen, bouwen'

"Ik zet absoluut geen rem op 'bouwen, bouwen, bouwen'", laat minister van Infrastructuur en Waterstaat Barry Madlener in een reactie op de bouwers weten. "Het kabinet werkt aan versnelling van de bouwopgave en ik werk daar natuurlijk voluit aan mee. Alleen ik heb ook te zorgen voor waterveiligheid."

Hij verdedigt de strengere bouwrichtlijnen langs rivieren. "We moeten niet meer in een rivierbedding of in een uiterwaard bouwen, maar op plekken waar het veilig kan. Er zijn tegenwoordig zware buien. We hebben allemaal gezien, in Limburg bijvoorbeeld, waar dit toe kan leiden.
En het is ook niet zo dat we 1 miljoen woningen hadden willen bouwen langs de grote rivieren."

Fan van woonboten

Hij gaat verder dat hij denkt dat drijvende bouw een gedeelte van de oplossing kan zijn. "Ik ben er zelf ook fan van. Als makelaar heb ik ooit ook wat woonboten verkocht en die waren toen al erg geliefd. Het is ontzettend apart en leuk om op een woonboot te kunnen wonen."

"Ik vind het ontzettend leuk gezicht en het is natuurlijk als je op een woonboot woont fantastisch qua uitzicht op het water, dus het past ook bij Nederland. Dus ik wil graag kijken waar we dat mogelijk kunnen maken", sluit hij af.

Dit jaar vierde de koning zijn verjaardag in Doetinchem in de Achterhoek. Een streek waar 'lokaal, eerlijk en lekker eten' centraal straat, volgens de burgemeester. Stadsboerin Ellen Willems serveerde een Achterhoeks maal aan de koninklijke familie.

Met de dood van de door velen geliefde paus Franciscus kwam een einde aan een tijdperk. Wie volgt hem op en wat betekent die wisseling van de wacht voor de toekomst van de Katholieke Kerk? "De nieuwe paus mag zeker behoudender zijn."

Vandaag neemt de wereld afscheid van paus Franciscus. Met de uitvaart komt er niet alleen een einde aan zijn pontificaat van bijna 12 jaar, ook begint de zoektocht naar zijn opvolger.

'Kerk heeft diplomatieke paus nodig'

Franciscus heeft de Rooms-Katholieke Kerk veranderd. Hij brak met tradities en liet een laagdrempelige en menselijke kant van de kerk zien. Hij bleef bewust bij zijn eenvoudige levensstijl en pleitte voor meer rechtvaardigheid in de wereld. Voor het beschermen van aarde en klimaat. De vraag is nu of die koers wordt voortgezet.

Hoogleraar kerkgeschiedenis Paul van Geest verwacht inderdaad dat een nieuwe paus de naar buiten gerichte koers van Franciscus zal aanhouden: "De kerk kan niet om het charisma en om de richting heen, die hij is ingeslagen. We krijgen nu niet opeens een naar binnen gekeerde paus."

Grotere onrust in de wereld

Maar, vervolgt hij: "Gezien de veranderingen in de wereld, de grotere onrust, zou het goed zijn dat de nieuwe paus diplomatiek sterk is op politiek vlak."

"Een stuk diplomatieker dan Franciscus in ieder geval."

Niet iedereen blij met koers

Franciscus probeerde de kerk menselijker en toegankelijker te maken, maar dat leidde soms ook tot spanningen met conservatieve stromingen binnen de kerk.

Want niet iedereen binnen de Katholieke Kerk was blij met de koers van de overleden paus. Zijn open houding tegenover homoseksuelen en gescheiden gelovigen, en zijn plannen om het Vaticaan te hervormen, vielen in conservatieve kringen behoorlijk slecht.

'Nieuwe paus mag wat meer een theoloog zijn'

Veel jonge gelovigen staan achter vernieuwing, maar dat geldt niet voor iedereen: "De nieuwe paus mag van mij wel wat meer een theoloog worden, die de klassieke leer naar buiten brengt", zegt Nino Hoffmans, die samen met andere jonge katholieken naar de uitvaart kijkt. "Conservatiever? Nou, ik zou zeggen: zeker behoudender."

Medegelovige Chris van der Voort hoopt op een jonger iemand: "Een persoon die vol in het leven staat en kracht heeft om te strijden, want de nieuwe paus gaat geen makkelijke tijd tegemoet. Ik hoop dat het iemand is die op dezelfde lijn staat en het werk van Franciscus kan voortzetten. Liefde voor mensen, naastenliefde, dat is belangrijk in deze tijd."

'Sede Vacante'

Nu het Vaticaan officieel 'Sede Vacante' is, wat betekent dat de pauselijke zetel leeg is, bereiden de kardinalen zich voor op het conclaaf. De komende periode zullen zij achter gesloten deuren stemmen over wie de nieuwe leider van de Katholieke Kerk moet worden.

Wordt het iemand die de koers van Franciscus voortzet? Of kiest men voor een meer traditionele paus die de teugels weer strakker aantrekt? De gesprekken zijn in ieder geval al begonnen

'Er wordt al flink genetwerkt'

"Er zijn nu al veel van de 135 kardinalen in Rome, en de meesten blijven ook hangen om over de nieuwe Paus te praten", vertelt Paul van Geest.

"De vergaderingen zijn al begonnen, er wordt stevig genetwerkt. Zo'n conclaaf is best heel prozaïsch, er worden al veel verkennende gesprekken gevoerd en gekeken of men het eens kan worden over een kandidaat."