Sinds zaterdag is hij terug in Nederland: agrariër Willem Nammensma. Na lang twijfelen heeft hij zijn huis en werk in in Lviv verlaten. In elk geval voor even.

De oorlog in Oekraïne duurt inmiddels bijna 3 weken. Die tijd gebruikte Willem, manager bij de grootste aardappelproducent van Oekraïne, om het bedrijf zo in te richten dat het draaiende blijft in oorlogstijd.

Aardappels als doelwit

En dat blijkt nog best een uitdaging: "Waar we normaal gesproken volgens een vast schema leveren aan supermarkten en fabrieken, gebeurt alles nu ad hoc, krijgen we kort van tevoren te horen waar we een lading aardappelen naartoe kunnen brengen. Tot nu toe lukt dat nog, in kleine hoeveelheden en helaas niet naar elke locatie."

In detail treden over waar de aardappelen nu opgeslagen liggen en vervolgens terecht (moeten) komen, doet Willem niet: "Het is niet ondenkbaar dat die plekken dan doelwit worden van bombardementen. In Kiev zijn ook logistieke centra opgeblazen." Willem is er nu op afstand bij. Vanuit het tijdelijke onderkomen in Friesland, waar hij met zijn gezin verblijft, logt hij dagelijks in om te videobellen met zijn Oekraïense collega's die nog wel op locatie werken.

Bekijk ook

Terug naar Nederland

Een paar weken voordat de oorlog begon, bracht Willem zijn vrouw Inge en hun twee kinderen al terug naar Nederland, dat ze in 2020 juist verlieten voor een leven in Oekraïne. Maar door de oplopende spanningen voelde het voor hen niet veilig meer.

Uiteindelijk besloot Willem eind vorige week om ook terug te gaan, zodat hij bij zijn gezin kon zijn. "Het werd steeds duidelijker dat zij niet snel terug zouden kunnen keren naar Oekraïne. Dat gaf voor mij de doorslag."

Voorspoedige reis

Vergeleken met andere verhalen die hij hoort, verliep Willems reis naar Nederland heel voorspoedig, vertelt hij. "Een collega bracht me naar een kleine, rustige grensovergang. We passeerden ongeveer tien checkpoints waar we uit moesten leggen wat we gingen doen. Gelukkig mochten we steeds door."

Aan de andere kant van de grens wachtte een Poolse vriend Willem op, bij wie hij een nacht logeerde. Vervolgens pakte hij vanuit de stad Lublin het vliegtuig naar Eindhoven. "Ik realiseer me dat ik veel geluk heb met het feit dat ik goede contacten heb in Polen, dat ik over een nog werkende telefoon beschik."

Tenten bij de grensovergang
Bron: eigen foto
Tenten bij de grensovergang

Andere wereld

Het passeren van de grens naar Polen was een vreemde gewaarwording, vertelt Willem. "In 200 meter ben je in een totaal andere wereld. Je hoeft niet meer op je hoede te zijn, of bij een checkpoint uit te leggen wat je van plan bent."

De spanning bij collega's en vrienden in Lviv is daarentegen duidelijk aanwezig, vertelt hij. Zeker sinds het bombardement op de legerbasis in de stad, afgelopen zondag. "Mensen zijn weer ondergedoken in schuilkelders, dat was al een week niet nodig geweest. Het luchtalarm loeit weer. Ondanks dat het een precisiebombardement was, komt het weer dichterbij."

Nog geen verloren strijd

Aan definitief vertrekken uit Oekraïne wil Willem nog niet denken. Op zijn retourticket staat 22 maart. Hij hoopt dan terug te gaan naar Lviv en het werk weer op te pakken. De aardappels moeten dan namelijk gepoot worden. "We hebben wel even speling, maar niet veel meer dan een week."

Of ook Inge en de kinderen Nederland weer zullen verlaten voor Oekraïne durft Willem nog niet te zeggen. "Het wordt daar niet meer zoals het was, ook niet als de oorlog voorbij is. Maar dit is nog geen verloren strijd."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.