Je kan geen winkel meer binnenlopen of de radio aanzetten zonder vrolijke kerstmuziek te horen. Er zouden zo'n 200.000 kerstliedjes bestaan, toch horen we steeds dezelfde nummers. Hoe zit dat? "We hebben rond deze tijd behoefte aan traditie."

In de Telegraaf werd het playlist-beleid van Sky Radio, het zelfbenoemde 'Christmas Station' beschreven. Daarbij werd benoemd dat er naar verluidt 200.000 kerstliedjes zouden zijn gemaakt. Maar is dat wel zo?

Kerstbellen en tierelantijntjes

Het klinkt als heel veel. Maar wanneer is iets een kerstliedje? "Van oudsher is kerstmuziek natuurlijk liedjes over het christelijk feest", zegt muziekjournalist van 3voor12 Atze de Vrieze.

"Tegenwoordig zijn liedjes die gaan over samen zijn en familie in december al een kerstliedje. Zeker als je kerstbellen en andere tierelantijntjes erin hebt. De populairste komen nog steeds uit de jaren '80 en '90."

Allemaal hetzelfde

En die kleine selectie horen we op de radio, in supermarkten en in restaurants. Volgens De Vrieze komt dat doordat we rond deze tijd vooral behoefte hebben aan traditie. "De oude liedjes als 'Driving home for Christmas' en 'Last Christmas' zitten in ons collectieve geheugen en willen we steeds weer horen. Mensen willen niet verrast worden in december."

En het is lastig om daar tussen te komen, omdat kerstmuziek alleen tussen het sinterklaasfeest en kerst gedraaid wordt. "Je hebt eigenlijk maar 3 weken de tijd om een hit te scoren. Dus er gaat heel veel tijd overheen voordat een kerstnummer in het collectieve geheugen terechtkomt."

Nieuwe nummers

Toch worden nog steeds pogingen gedaan. Zo maakte het Nederlandse muziekduo 'Silicon Waves' zelfs een nummer met AI. Maker Remy Gieling van AI.nl vertelt dat ze heel lang hebben gedaan om de juiste songtekst uit ChatGPT te krijgen. "Ik denk dat het geen vervanger is. Je hebt die menselijkheid nodig om kwaliteit te maken."

Daar sluit De Vrieze zich bij aan. "Als je in jouw stijl of genre een liedje maakt en wat kerstbellen verwerkt, voelt het al snel als een kerstliedje. Maar uiteindelijk wil je het warme gevoel van samenzijn voelen in een kerstliedje."

200.000 unieke nummers?

Hoewel het dus lastig is om een succesvol kerstlied te produceren, zijn er wel degelijk ongeveer 200.000 pogingen gedaan. Dat bevestigt De Vrieze. "Het is onderzocht door een Amerikaan. Die bekeek de database van streamingsdienst Spotify. Hij vond een miljoen liedjes, waarvan veel dubbel zijn. Volgens hem kwam het uiteindelijk neer op 180.000 unieke liedjes die met de feestdagen bezig zijn."

Maar dat onderzoek komt uit 2014. En sinds die tijd zijn er ruim 80 miljoen liedjes bijgekomen op Spotify. Op één dag in 2023 kwamen er zelfs meer liedjes bij dan in heel het muziekjaar 1989. En daartussen zitten ongetwijfeld nog wel wat kerstliedjes. "Iedere malloot die nu een gitaar pakt en een kerstliedje gaat zingen, kan dat op Spotify zetten. En wie weet zit de nieuwe Last Christmas daar ooit tussen."

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."