meer NPO start

Bedreigde dieren in een potje? Geen punt voor de Wereldgezondheidsorganisatie

Bedreigde dieren in een potje? Geen punt voor de Wereldgezondheidsorganisatie
Bron: AFP

Traditionele Chinese medicijnen krijgen erkenning en daar is het land blij mee. Maar of het goed nieuws is, is nog maar de vraag. Natuurbeschermers vrezen de genadeklap voor ernstig bedreigde diersoorten zoals de neushoorn, tijger en het schubdier.

Grote kans dat u nog nooit heeft gehoord van de pangolin, ook bekend als het schubdier. Wie er nog nog nooit eentje heeft gezien kan zich beter haasten, want dit onschuldige kleine zoogdier - dat nog het meest op een draakje lijkt - is het meest gestroopte dier ter wereld. In de traditionele Chinese geneeskunde worden de schubben van de pangolin helende krachten toegedicht en worden er honderdduizenden van in pilletjes en poeders vermalen. In de afgelopen 10 jaar zijn meer dan een miljoen pangolins illegaal gedood en verhandeld.

In beslaggenomen pangolin schubben and olifantivoor in China
Bron: EPA
In beslaggenomen pangolin schubben and olifantivoor in China

Genadeklap voor bedreigde dier- en plantensoorten

Deze week neemt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) traditionele Chinese medicijnen (TCM) op in zijn 'lijst van ziektes en diagnoses'. Dat is een internationaal erkend naslagwerk waarvoor in alle delen van de wereld statistische informatie wordt verzameld over ziektebeelden en de manier waarop deze gediagnosticeerd worden. De zorg is dat de opname van traditionele Chinese medicijnen in deze lijst zal leiden tot nog meer stroperij van ernstig bedreigde diersoorten zoals tijger, neushoorn, olifant en schubdier. Allemaal diersoorten die worden gebruikt voor illegaal verhandelde Chinese medicijnen.

Veel mensen in Azië geloven dat specifieke lichaamsonderdelen van dieren helend werken bij allerlei ziektes en kwalen. Hoewel nooit wetenschappelijk bewezen heeft dit de afgelopen decennia geleid tot een enorme toename van de illegale handel in bedreigde dieren en planten. Dit wordt versterkt doordat China een economische wereldmacht is geworden en over de hele wereld centra uit de grond schieten die traditionele Chinese medicijnen promoten en verhandelen. Het gaat om een miljardenbusiness.

China heeft jaren gelobbyd bij WHO voor deze opname. Dat doet men niet voor niets.

Belangrijk exportmiddel

"China heeft duidelijk gemaakt dat het deze opname van de WHO ziet als erkenning van traditionele Chinese medicijnen en hierdoor een grote groei verwacht. Het land heeft jaren gelobbyd bij de WHO voor de opname en dat doet men niet voor niets", zegt Simone Eckhardt van SPOTS, een organisatie die zich inzet voor het beschermen van wilde katachtigen zoals tijger en leeuw.

"De Chinese overheid maakt er geen geheim van dat traditionele Chinese medicijnen een belangrijk exportmiddel zijn, maar daaruit ontstaat direct ook een reëel gevaar voor nog meer illegale handel in bedreigde diersoorten."

Bevroren pangolins in Indonesië
Bron: EPA
Bevroren pangolins in Indonesië

Ze eindigen allemaal in een potje

Pangolins, tijgers en neushoorns zijn de bekendste diersoorten die dreigen uit te sterven door de vraag vanuit Azië naar hun lichaamsonderdelen. Maar opkomend is ook de handel in vele andere diersoorten zoals beren, leeuwen, jaguars en zelfs stekelvarkens. Veelal gaat het om ernstig bedreigde diersoorten die door de vraag vanuit Azië worden weggeroofd uit het wild om te eindigen in een potje.

Meer dan 25 natuur- en dierenwelzijnsorganisaties van over de hele wereld hebben daarom een brief opgesteld waarin ze hun zorg uitspreken. Deze willen ze aanbieden aan de WHO. Hiermee willen zij hen wijzen op de mogelijke gevolgen van het besluit en vragen ze de WHO-leden (waaronder Nederland) hier actie op te ondernemen.

Politiek wuift bezwaren weg

Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Cultuur, dat namens Nederland zitting heeft in de WHO, geeft aan dat deze opname niet gezien mag worden als 'erkenning' van traditionele Chinese medicijnen. Men ziet daarom geen gevaar.

Afgelopen week naam een meerderheid van de Tweede Kamer echter een motie aan waarin voor een duidelijker standpunt werd gepleit tegen het gebruik van bedreigde dier- en plantensoorten in traditionele Chinese medicijnen. In een schriftelijk antwoord laat minister Bruins van Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) weten dat Nederland vóór opname zal stemmen, maar naar aanleiding van de motie wel met een kanttekening.

Werelderfgoed

'Nederland zal tijdens de conferentie bij de behandeling van de lijst een stemverklaring afleggen waarin zij het belang van het tegengaan van gebruik van bedreigde dier- en plantensoorten in traditionele medische producten en/of geneesmiddelen benadrukt. De regering beoogt op deze wijze in de geest van de motie te handelen,' schrijft Bruins een paar dagen geleden in zijn brief aan de Tweede Kamer.

De dierenbeschermers zijn er niet gerust op. 'Het Ministerie zegt dat we ons geen zorgen moeten maken maar we vinden dat naïef. Het gaat hier wellicht niet om wereldgezondheid, maar wel om werelderfgoed. Het kan niet zo zijn dat door deze beslissing van de WHO er nog meer druk gaat komen op al ernstig bedreigde dieren en planten.'

Bedreigde dieren in een potje

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

AfD niet meer door alle partijen genegeerd in Duitsland: 'Moeilijk vol te houden bij een zeker draagvlak'

In Duitsland werkten traditionele partijen tot nu toe niet samen met het radicaal-rechtse AfD. Toch trokken de christendemocraten deze week ineens op met de partij bij een motie over migratieregels. Die keuze maakt, net voor de verkiezingen, veel los.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe gevaarlijk is koppen in het voetbal nou echt? 'Algeheel verbod is symboolpolitiek'

Hoe gevaarlijk is koppen in het voetbal nou echt? 'Algeheel verbod is symboolpolitiek'
Bron: ANP

Voetballers maken zich zorgen: nog steeds wordt er volop gekopt, al wordt regelmatig koppen ook gelinkt aan hersenaandoeningen zoals alzheimer. Toch ziet de KNVB vooralsnog geen reden om het helemaal te verbieden.

Peter Houtman, voormalige spits en al vele jaren stadionspeaker van Feyenoord, heeft aangekondigd dat hij binnenkort stopt met zijn werkzaamheden. Bij hem is de ziekte van Alzheimer vastgesteld. Veel voetballers maken zich nu zorgen of hen hetzelfde lot te wachten staat.

Koppen verbannen

"Als voetbalspelers koppen gebeurt er iets in hun hersenen waardoor er schade ontstaat. Dat laten onderzoeken zien", zegt voormalig profvoetballer Evgeniy Levchenko, tegenwoordig voorzitter van spelersvakbond VVCS.

Levchenko pleit ervoor om koppen daarom helemaal te verbannen uit het voetbal: "Een kopbal kan net zo hard zijn als de stoot van een bokser. Als je zo'n bal telkens tegen je hoofd krijgt, als je er continu aan wordt blootgesteld, dat is gewoon slecht voor je hersenen."

Bekijk ook

'Niet kind met badwater weggooien'

Verschillende onderzoeken, onder meer uit Schotland en Frankrijk, laten een verband zien tussen veelvuldig koppen en kopduels bij voetballers, en latere schade aan de hersenen. Dat geeft ook manager sportgeneeskunde Edwin Goedhart van de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) toe.

"Maar we moeten ook niet het kind met het badwater weggooien", waarschuwt de bondsarts. "Hersenschade is in de eerste plaats een mogelijk risico in het professionele voetbal, en dan met name bij spitsen die veel lange ballen aannemen of vaak in luchtduels terechtkomen."

Amateurvoetbal veel minder heftig

"Ook wij maken ons zorgen, dat wil de KNVB zeker niet onder tafel vegen," vervolgt de bondsarts. "Maar je wil mensen ook niet onnodig bang maken. In het amateurvoetbal gaat het er veel minder heftig aan toe dan bij de professionals."

"In het betaalde voetbal is het risico veel groter, dat kun je niet zomaar vertalen naar de 1 miljoen amateurvoetballers. Het zijn bijna twee verschillende sporten."

Bekijk ook

Betere protocollen en anders trainen

Volgens Goedhart is er nu al minder blootstelling dan in de jaren 70. "En we hebben betere protocollen, bijvoorbeeld voor de eerste week na een hersenschudding." Daarnaast worden kinderen nu anders getraind in het voetbal, vertelt hij.

"De gouden motorische jaren zijn rond je 10de, dan leren kinderen heel veel. Als je ze in die periode aanleert hoe je veilig kunt koppen, is dat ontzettend belangrijk." De bondsarts vertelt: "Vroeger werd er tijdens trainingen wel eens zo'n 20 minuten achter elkaar koppen geoefend. Dat doen we al lang niet meer. En laten we niet vergeten: we wíllen ook dat kinderen sporten. Als er veel zorgen, zijn gaan ze nog minder bewegen."

Moet koppen bij het voetballen verboden worden?

'Het heet niet voor niets vóétbal'

Levchenko vindt toch dat er strengere maatregelen moeten komen: "Het heet niet voor niets vóétbal. Wat heeft het koppen voor toegevoegde waarde als het tegelijkertijd het risico op hersenschade verhoogt? Ik vind dat de regelgeving herzien moet worden, op FIFA-, UEFA- en KNVB-niveau."

Goedhart benadrukt dat er al aanpassingen zijn gedaan: "De jeugd voetbalt bijvoorbeeld op kleinere velden, zodat het aantal kopballen tot een minimum wordt beperkt, en met lichtere ballen."

Onderzoek met Amsterdam UMC

"We doen nu onderzoek, samen met het Amsterdam UMC. Er wordt bij amateurs die op hoog niveau spelen gekeken wat er precies gebeurt tijdens het koppen. Met de resultaten van dat onderzoek kunnen we eventuele risico's gericht gaan beperken."

De KNVB-arts denkt wel dat dit tot aanpassing van regels gaat leiden: "Maar dan gericht: wat is de oorzaak, waar liggen nou echt de risico's? Dat zou bijvoorbeeld kunnen zijn: geen lange ballen meer van de keeper. De bal moet dan eerst een keer stuiteren, zodat die minder impact heeft. Of een regel die het duiken naar de bal beperkt."

Symboolpolitiek

Een breed verbod op koppen en kopduels gaat er niet komen, denkt de bondsarts. "Met een algeheel verbod ben je alleen maar bezig met symboolpolitiek."

Evgeniy Levchenko is het daar niet mee eens: "Mooi dat dit soort pleisters geplakt worden. Maar als je de schade echt vóór wilt zijn, dan moet je de regels veranderen. Onze hersenen zijn zo belangrijk, die moet je gewoon beschermen. Peter Houtman is weer een voorbeeld. Ik vind het echt verschrikkelijk, ik krijg er een brok van in mijn keel."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant