Bedreigde dieren in een potje? Geen punt voor de Wereldgezondheidsorganisatie

Traditionele Chinese medicijnen krijgen erkenning en daar is het land blij mee. Maar of het goed nieuws is, is nog maar de vraag. Natuurbeschermers vrezen de genadeklap voor ernstig bedreigde diersoorten zoals de neushoorn, tijger en het schubdier.

Grote kans dat u nog nooit heeft gehoord van de pangolin, ook bekend als het schubdier. Wie er nog nog nooit eentje heeft gezien kan zich beter haasten, want dit onschuldige kleine zoogdier - dat nog het meest op een draakje lijkt - is het meest gestroopte dier ter wereld. In de traditionele Chinese geneeskunde worden de schubben van de pangolin helende krachten toegedicht en worden er honderdduizenden van in pilletjes en poeders vermalen. In de afgelopen 10 jaar zijn meer dan een miljoen pangolins illegaal gedood en verhandeld.

Bron: EPA

Genadeklap voor bedreigde dier- en plantensoorten

Deze week neemt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) traditionele Chinese medicijnen (TCM) op in zijn 'lijst van ziektes en diagnoses'. Dat is een internationaal erkend naslagwerk waarvoor in alle delen van de wereld statistische informatie wordt verzameld over ziektebeelden en de manier waarop deze gediagnosticeerd worden. De zorg is dat de opname van traditionele Chinese medicijnen in deze lijst zal leiden tot nog meer stroperij van ernstig bedreigde diersoorten zoals tijger, neushoorn, olifant en schubdier. Allemaal diersoorten die worden gebruikt voor illegaal verhandelde Chinese medicijnen.

Veel mensen in Azië geloven dat specifieke lichaamsonderdelen van dieren helend werken bij allerlei ziektes en kwalen. Hoewel nooit wetenschappelijk bewezen heeft dit de afgelopen decennia geleid tot een enorme toename van de illegale handel in bedreigde dieren en planten. Dit wordt versterkt doordat China een economische wereldmacht is geworden en over de hele wereld centra uit de grond schieten die traditionele Chinese medicijnen promoten en verhandelen. Het gaat om een miljardenbusiness.

China heeft jaren gelobbyd bij WHO voor deze opname. Dat doet men niet voor niets.

Belangrijk exportmiddel

"China heeft duidelijk gemaakt dat het deze opname van de WHO ziet als erkenning van traditionele Chinese medicijnen en hierdoor een grote groei verwacht. Het land heeft jaren gelobbyd bij de WHO voor de opname en dat doet men niet voor niets", zegt Simone Eckhardt van SPOTS, een organisatie die zich inzet voor het beschermen van wilde katachtigen zoals tijger en leeuw.

"De Chinese overheid maakt er geen geheim van dat traditionele Chinese medicijnen een belangrijk exportmiddel zijn, maar daaruit ontstaat direct ook een reëel gevaar voor nog meer illegale handel in bedreigde diersoorten."

Bron: EPA

Ze eindigen allemaal in een potje

Pangolins, tijgers en neushoorns zijn de bekendste diersoorten die dreigen uit te sterven door de vraag vanuit Azië naar hun lichaamsonderdelen. Maar opkomend is ook de handel in vele andere diersoorten zoals beren, leeuwen, jaguars en zelfs stekelvarkens. Veelal gaat het om ernstig bedreigde diersoorten die door de vraag vanuit Azië worden weggeroofd uit het wild om te eindigen in een potje.

Meer dan 25 natuur- en dierenwelzijnsorganisaties van over de hele wereld hebben daarom een brief opgesteld waarin ze hun zorg uitspreken. Deze willen ze aanbieden aan de WHO. Hiermee willen zij hen wijzen op de mogelijke gevolgen van het besluit en vragen ze de WHO-leden (waaronder Nederland) hier actie op te ondernemen.

Politiek wuift bezwaren weg

Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Cultuur, dat namens Nederland zitting heeft in de WHO, geeft aan dat deze opname niet gezien mag worden als 'erkenning' van traditionele Chinese medicijnen. Men ziet daarom geen gevaar.

Afgelopen week naam een meerderheid van de Tweede Kamer echter een motie aan waarin voor een duidelijker standpunt werd gepleit tegen het gebruik van bedreigde dier- en plantensoorten in traditionele Chinese medicijnen. In een schriftelijk antwoord laat minister Bruins van Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) weten dat Nederland vóór opname zal stemmen, maar naar aanleiding van de motie wel met een kanttekening.

Werelderfgoed

'Nederland zal tijdens de conferentie bij de behandeling van de lijst een stemverklaring afleggen waarin zij het belang van het tegengaan van gebruik van bedreigde dier- en plantensoorten in traditionele medische producten en/of geneesmiddelen benadrukt. De regering beoogt op deze wijze in de geest van de motie te handelen,' schrijft Bruins een paar dagen geleden in zijn brief aan de Tweede Kamer.

De dierenbeschermers zijn er niet gerust op. 'Het Ministerie zegt dat we ons geen zorgen moeten maken maar we vinden dat naïef. Het gaat hier wellicht niet om wereldgezondheid, maar wel om werelderfgoed. Het kan niet zo zijn dat door deze beslissing van de WHO er nog meer druk gaat komen op al ernstig bedreigde dieren en planten.'