Snijden in onderwijspersoneel terwijl er een lerarentekort is. Het klinkt tegenstrijdig, maar is toch de realiteit voor basisscholen. Die kunnen niet iedereen meer betalen omdat de coronasteun stopt en het beloofde geld voor de lange termijn is vertraagd.
In 2021 werden miljarden euro's vrijgemaakt om corona-achterstanden op scholen weg te werken. Maar die regeling zit er na de zomer op en dat zorgt voor de nodige problemen in het primaire onderwijs.
Ontslagen op basisscholen
Belangenvereniging PO-Raad hoort van alle kanten de verhalen over de problemen, nu basisscholen bezig zijn met de samenstelling van de onderwijsteams voor het komende schooljaar. Zij slaan alarm omdat ze denken dat er honderden onderwijsbanen op de tocht staan.
Het stoppen van de coronasteun is zonde, vindt voorzitter Freddy Weima. De mensen die daarvan werden betaald, van juffen en meesters tot onderwijsassistenten en hulpkrachten, hebben het onderwijs volgens hem ontzettend versterkt de afgelopen tijd.
Bekijk ook
Geld om leerachterstanden weg te werken
De gevolgen van de coronapandemie op het onderwijs waren groot. Veel leerlingen hadden, na verschillende lockdowns waarin scholen gesloten waren, te maken met leerachterstanden. Om die negatieve effecten op te vangen trok de Nederlandse overheid begin 2021 8,5 miljard euro uit.
Dat geld was bedoeld om het basis- en voortgezet onderwijs een impuls te geven en om het onderwijs te verbeteren tot aan het einde van dit schooljaar. Scholen konden daarmee investeringen doen, zoals extra ondersteuning voor leerlingen en extra onderwijstijd realiseren.
'Terug naar het oude'
Maar dat geld blijft volgens Weima onmisbaar om de gewenste onderwijskwaliteit op peil te houden. "Het gevolg is nu dat je toch weer een beetje terug gaat naar het oude."
Je kunt ze minder helpen met hun ontwikkeling, zegt over hij over leerlingen die de dupe worden. "De kracht die je nodig hebt om leerlingen verder te brengen wordt weer een beetje minder."
Bekijk ook
'Stop met subsidieconfetti'
"En het gekke is", voegt Weima toe, "het zou ook niet nodig zijn. Want in het regeerakkoord staat dat er best wel veel geld is uitgetrokken voor langetermijninvesteringen." Alleen is dat geld niet 'op die manier overgemaakt' naar de scholen.
"Het is in allerlei losse subsidies komen te zitten, waar sommige scholen wel van profiteren en andere juist niet", legt de voorzitter van de PO-Raad uit. "Stop met de subsidieconfetti", roept hij op.
Vaste contracten ingewikkeld
Die losse subsidies zijn niet structureel, maar gelden over een of enkele schooljaren. Dat strookt volgens Weima niet met de wet die op komst is om vaste contracten in het onderwijs af te dwingen. Daarvoor is het nodig om juist over een langere termijn scholen subsidies aan te bieden.
"Aan de ene kant geef je losse subsidies, aan de andere kant eis je vaste contracten. Maar als je met allemaal losse subsidies komt voor scholen, dan is het erg ingewikkeld om wel vaste contracten te bieden."
Bekijk ook
Extra ondersteuning was hard nodig
In coronatijd werd volgens de voorzitter van de PO-raad glashelder hoe belangrijk onderwijs is. "En hoe belangrijk het was om daar opnieuw in te investeren."
"Dat is gelukt, maar er was wel extra ondersteuning nodig op scholen. Om kinderen te leren zich te ontwikkelen, lezen en schrijven. Daar heb je goede en voldoende mensen voor nodig."
Structurele subsidie uitgesteld
In de onderwijsplannen van de opgestapte minister Dennis Wiersma wordt gesproken over langetermijninvesteringen voor basisvaardigheden, zoals rekenen en lezen. Maar die plannen zijn in ieder geval met een jaar uitgesteld. Ook is onduidelijk welk bedrag scholen krijgen om te investeren in het onderwijs.
Volgens een woordvoerder duurt het langer, omdat de minister graag wil dat dit geld zoveel mogelijk effect heeft. "Daarom is het belangrijk dat de scholen die het het hardste nodig hebben, het meeste krijgen. Om op deze manier het geld te kunnen verdelen, is een wetswijziging nodig." Dat traject duurt langer dan gedacht. Tot die tijd kunnen scholen eenmalig een subsidie aanvragen.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.