Dat schimmelinfecties gevaarlijk kunnen zijn voor mensen die chemotherapie ondergaan is bekend. Maar nu de schimmel steeds vaker vat krijgt op relatief gezonde mensen, luiden artsen de noodklok. De behandeling van deze infecties wordt nog eens extra bemoeilijkt door de toenemende resistentie van schimmels. Onderzoek laat nu zien dat bestrijdingsmiddelen in de landbouw daarbij een belangrijke rol spelen.

Steeds vaker krijgt de aspergillus-schimmel, vergelijkbaar met die op een oude boterham of in blauwe kaas, vat op de longen van relatief gezonde mensen. Bij een verlaagde weerstand, zoals bijvoorbeeld bij een griepje, kan de schimmel zich in de longen nestelen en een dodelijke infectie ontwikkelen. Jaarlijks belanden er in Nederland zo’n zeshonderd mensen in het ziekenhuis met een schimmel-gerelateerde longinfectie. Ruim 10 procent van deze mensen is slecht tot niet te behandelen door de toenemende resistentie van schimmels.   

Volgens internist-toxicoloog Frank van de Veerdonk van het Radboud UMC in Nijmegen is het een toenemend probleem. Hij keek naar de laatste zeven griepseizoenen en constateerde een zorgwekkende toename in het aantal grieppatiënten die met een schimmelinfectie werden opgenomen. De meest recente cijfers laten zien dat er in het griepseizoen tussen december 2015 en maart 2016 in Nederland 14 patiënten overleden aan een aspergillus-infectie. 

LEES OOK

Resistentie

Bij drie van de overleden patiënten werd een resistente schimmel vastgesteld. Door de toenemende resistentie van schimmels wordt behandeling van dit soort infecties steeds ingewikkelder. De belangrijkste medicijnen tegen schimmels, azolen, zijn niet langer werkzaam en volgens microbioloog Paul Verweij van het Radboud UMC ligt een deel van de oorzaak van dat probleem in de landbouw. In 2015 werkte hij mee aan het RIVM-onderzoek naar het gebruik van azolen in de landbouw en de eerste resultaten zijn nu bekend.

Bollensector

De aspergillus gedijt uitermate goed in het composteringsmateriaal uit de bollenteelt. Bij zo’n 37 graden en in de aanwezigheid van azolen heeft de schimmel vrij spel om zich te wapenen tegen de bestrijdingsmiddelen. Het probleem is bekend bij de Koninklijke Algemeene Vereniging voor Bloembollencultuur, de branchevereniging van de bloembollensector. André Hoogendijk van de KAVB zoekt naar oplossingen voor de sector. 

Minister van Medische Zorg, Bruno Bruins, laat in zijn kamerbrief naar aanleiding van de onderzoeksresultaten weten: “Ondertussen zal ik – conform het advies van het RIVM – samen met mijn collega’s van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Infrastructuur en Waterstaat in gesprek gaan met de betrokken sectoren over de resultaten van dit onderzoek om te kijken welke maatregelen zij nu al zelf kunnen treffen.”

Het is volgens Van de Veerdonk niet zo dat iedereen die de griep krijgt direct een verhoogd risico loopt op het oplopen van een resistente schimmelinfectie. Echter kunnen medici op dit moment ook nog niet exact vaststellen wanneer je wel een verhoogd risico loopt om een dodelijke schimmelinfectie op te lopen. “Daar moeten we dus echt nog meer onderzoek naar doen”, stelt Van de Veerdonk. 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.