Amerikaanse inlichtingendiensten wisten maanden van tevoren al dat er Oekraïense plannen waren om de Nord Stream-pijplijn op te blazen, schrijft de Washington Post. Als ze dat al wilden voorkomen, was dat heel lastig, zegt defensiedeskundige Rob de Wijk.

De Amerikaanse krant baseert het nieuws op online gelekte informatie, afkomstig uit het Pentagon-lek van een paar maanden geleden.

Sabotagedaad

In september 2022 werd de pijpleiding van Nord Stream 1 en 2 op de bodem van de Oostzee beschadigd na verschillende explosies. Het incident wordt op dit moment door meerdere Europese landen onderzocht en er is nog geen schuldige aangewezen. De Verenigde Staten en de NAVO hebben het een 'sabotagedaad' genoemd.

De Amerikaanse inlichtingendienst CIA zou in juni vorig jaar via een Europees spionage-agentschap erachter zijn gekomen dat verschillende Oekraïense teams een actie aan het voorbereiden waren. De informatie werd gedeeld met Duitsland en andere Europese landen.

Bekijk ook

Inlichtingendiensten

Dat Amerika van de sabotageplannen wist, daar is hoogleraar internationale betrekkingen Rob de Wijk niet heel verbaasd over. "Kijk, Amerikaanse inlichtingendiensten werken heel goed. Ze wisten ook al vrij vroeg van tevoren dat de oorlog tussen Rusland en Oekraïne zou uitbreken. Ze hebben een goede inlichtingenpositie."

"Maar ze zijn wel een beetje ontevreden over het gebrek aan informatie dat ze vanuit Oekraïne krijgen", vervolgt hij. "Dat is ook niet heel gek natuurlijk, want Oekraïners willen ook niet dat er allerlei geheime operaties op straat komen te liggen."

Geen stokje voor steken

Maar als de Amerikanen ervan wisten, wilden ze het dan niet voorkomen? "We weten natuurlijk niet wat er gebeurd is, maar het lijkt me van wel", zegt De Wijk. Maar zoiets voorkomen is alleen lastiger dan gedacht. "Het kan zijn dat het niet helemaal duidelijk is hoe de commando-structuren in Oekraïne lopen", legt de hoogleraar uit.

"Dus het kan gedaan zijn door groepen, dat wordt nu ook gesuggereerd, die zich onttrekken aan het commando van president Zelensky. Groepen die niet naar het commando van de generale staf in Oekraïne luisteren", zegt De Wijk. Amerika zou er daardoor geen stokje voor hebben kunnen steken via Zelensky.

Bekijk ook

'Zelensky wist van niks'

Want ja, wie zit er dan achter de explosies? "Uit de uitgelekte stukken blijkt dat Zelensky er waarschijnlijk niks vanaf wist", vertelt De Wijk. "Het gaat om groepen die dus niet luisteren naar reguliere commandostructuren, die zo ongelofelijk anti-Poetin zijn en die vinden dat ook de inkomstenstroom vanuit gas door de pijpleidingen moest worden gestaakt."

Een goed motief om zo'n aanslag op de Nord Stream-pijpleidingen uit te voeren, zegt de defensiedeskundige. Volgens hem kom je ook eigenlijk alleen maar uit bij Oekraïne als je nadenkt over wie er baat bij heeft. "De Russen hebben er geen belang bij, omdat ze net zo goed de gaskraan dicht hadden kunnen draaien. De Amerikanen hebben er ook niks aan. Dus dan houd je Oekraïne over."

Niet over praten

De Wijk denkt dat dit nieuws de komende tijd nog geen gevolgen zal hebben voor Oekraïne. "Iedereen is nu toch meer gefocust op hoe en of Zelensky een einde aan deze oorlog gaat brengen, en op het doorbreken van de stuwdam natuurlijk", zegt hij.

Ondertussen wordt er gezegd dat Europese NAVO-leiders op bijeenkomsten hebben afgesproken om niet over de Nord Stream te praten. "Ik denk wel dat dat zo is", zegt de hoogleraar. "Omwille van de publieke steun voor Zelensky en de oorlog die hij voert, wil je hier verder geen discussie over hebben."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.