Als je ouders gaan scheiden: 'Die vervelende herinnering vergeet ik nooit meer'

Ongeveer 30 procent van de 15-jarigen leeft niet meer samen met beide ouders. In de meeste gevallen komt dat door een echtscheiding, zo laat het CBS in nieuwste cijfers weten. Het hoge aantal scheidingen stemt deskundigen droevig, want het niet meer samenleven van beide ouders zorgt bij kinderen voor veel verdriet en pijn.

In 1966 telde Nederland zo’n zes duizend scheidingen. Daarbij waren vermoedelijk rond de 13 duizend kinderen betrokken. Tegenwoordig worden jaarlijks 70 duizend kinderen geconfronteerd met de scheiding van hun ouders. Een aantal ieder jaar stijgt. “In deze tijd stellen wij heel hoge eisen aan onze individuele wensen. Vijftig jaar geleden scheidden vrouwen veel minder makkelijk, tenzij er sprake was van mishandeling. Inmiddels lijkt het wel maatschappelijk geaccepteerd”, aldus Yolanda de Best, pedagoog en familie-mediator. “Ik vind dat we niet moeten doen alsof het normaal is.”

'Woede kan ik me goed herinneren'

Eén van die Nederlandse jongeren die te maken kreeg met de scheiding van zijn ouders is Yannick le Gordt Dillié. Zo’n zeven jaar geleden hoorde hij dat zijn vader en moeder niet langer meer samen wilden leefden. Die mededeling kwam als een schok. “Mijn moeder riep ons bij elkaar. Toen vertelde mijn vader dat hij een affaire had. Voor mijn moeder was dat het moment dat er geen vertrouwen meer was en dat hun relatie niet verder kon gaan. Ik voelde zelf ook het vertrouwen in mijn vader verdwijnen, alsof hij van zijn voetstuk viel. Die woede kan ik me nog goed herinneren.”

Yannick zocht als puber zijn toevlucht in het uitgaansleven. Hij ging veel stappen, roken en drinken. Pas later had hij het besef dat hij de scheiding nog moest verwerken. Dat heeft hij door middel van gesprekken met een psycholoog gedaan. “Ik voel me niet meer verdrietig. Als je je ouders gelukkig ziet met een ander dan is dat heel fijn. Maar die vervelende herinnering zal ik nooit meer vergeten.”

Geen ideale leeftijd voor scheiding ouders

Er is geen enkele leeftijd waarop een scheiding van ouders goed te verteren is. Er wordt wel eens gezegd ‘hoe jonger hoe beter’, maar dat wil Yolanda de Best ontkrachten. “Er is geen ideale leeftijd. Elke leeftijd vraagt een andere aanpak.” Het moeilijkste voor kinderen tijdens de scheiding van hun ouders is dat de ouders alleen met zichzelf bezig zijn. “De kinderen houden zich redelijk stil. Als je moeder verdrietig is, dan ga je haar natuurlijk niet lastigvallen met je eigen verdriet. Stiekem komt dat de ouders ook wel goed uit. Als ik aan ouders vraag hoe het met de kinderen gaat, dan zeggen ze vaak dat het goed gaat, want ze horen hen er niet over. Eigenlijk is dat een heel slecht teken. Voor alle kinderen is een scheiding heel verdrietig.”

De ouders van Yannick waren juist heel open naar hem toe ten tijde van de scheiding. “Ik was ouder en dan krijg je meer mee. Ze betrokken me er veel bij. Aan de ene kant is dat fijn, maar aan de andere kant wil je je niet bezig houden met zaken zoals alimentatie. Daar wil je niet middenin zitten.” Toch vond Yannick, zelf momenteel ook werkzaam bij Villa Pinedo, een plek waar kinderen van gescheiden ouders terecht kunnen, de aanpak van zijn vader ook bewonderingswaardig: “Ik wilde hem een tijdje niet zien en daar gaf hij me alle ruimte voor. Hij legde me geen druk op en dat vond ik heel erg prettig”.

Betrek kinderen niet bij scheiding 

Deze lezing wordt beaamd door Yolande de Best. Het belangrijkste is volgens haar dat ouders beseffen dat een scheiding iets is tussen henzelf. “Als er zaken worden gezegd als ‘hij heeft ons in de steek gelaten’, dan is dat niet het geval. Hij laat de kinderen niet in de steek. De relatie tussen de ouders is mislukt. De kinderen moeten daar niet bij betrokken worden.”