Agrariër Daan en IT'er Remco wonen en werken in Oekraïne en denken er niet over om weg te gaan: 'Nog steeds de juiste plek'

Ondanks de oorlog ondernemen in Oekraïne. Deze twee Nederlanders doen het al jaren in de buurt van Lviv. Al is hun werk en leven door de oorlog wel drastisch veranderd. "Met een aantal werknemers is gewoon geen contact meer: status onbekend."

Al bijna 5 jaar woont agrariër Daan van Langen in het westen van Oekraïne. Hij heeft onlangs een baby gekregen. Ruim 20 jaar geleden werd hij verliefd op het land, nadat een vriend er zijn boerenbedrijf liet zien. Boeren in Oekraïne is andere koek dan in Nederland. Daan werkt op een gesloten varkenshouderij met 70.000 dieren waar hij verantwoordelijk is voor de akkerbouw, op ruim 6.000 hectare landbouwgrond. "Je kunt hier nog echt boeren, er is zoveel ruimte. Dat vind ik mooi."

Vertrekken geen optie

Sinds het oorlog is, is het leven in Oekraïne drastisch veranderd, maar aan vertrekken denkt Daan niet. "Ik heb er vertrouwen in dat die oorlog overgaat. En het boerenwerk, dat gaat gewoon verder. Daarnaast hebben we ook vrienden hier, om die reden ga je ook niet zomaar weg."

Het bedrijf van Daan ligt in het westen van Oekraïne. Ver weg van de Russische grens, op zo'n 100 kilometer van de Poolse grens. Veilig, zou je denken. Toch wordt zijn dorp en het gebied eromheen regelmatig geraakt door raketten. Dit omdat de grootste ondergrondse gasopslag van het land onder zijn boerenland ligt. "We zijn hier al een aantal keer beschoten, dat is best dramatisch."

Hij kan weg, maar zijn personeel niet

Bang dat zijn woning wordt geraakt door een drone of ballistische raket, is Daan allang niet meer. "De kans dat het op je huis komt is zo klein. Daar richten ze helemaal niet op. We zijn er niet bang voor, maar je schrikt wel als je de klappen hoort. Dat is echt niet prettig."

"Kijk, ik heb een Nederlands paspoort", zegt Daan. "Als ik morgen de grens over wil, dan kan dat. Maar de mannen om mij heen kunnen dat niet. Dat is toch wel erg eigenlijk voor die mensen. Ik hoop dat de oorlog zo snel mogelijk ophoudt."

Mobilisatie maakt werk lastiger

Het werk wordt wel steeds lastiger. Vanwege de mobilisatie is het hard aanpoten. "Er zijn nu twintig mannen gemobiliseerd. Sommige mensen verschuilen zich, anderen komen naar het werk en die lopen het gevaar dat ze van straat worden geplukt. Hier verderop is een controlepost waar je aangehouden wordt en documenten moeten laten zien. Als die niet in orde zijn, mag je instappen. Dat is een aantal keer gebeurd en tot op de dag van vandaag zijn ze niet meer teruggekomen."

Ook zijn er al personeelsleden om het leven gekomen. "Een van de trekkerchauffeurs is op een mijn gelopen. Die is dus dood. Een ander is gevangengenomen door de Russen en met een aantal is gewoon helemaal geen contact meer: status onbekend."

Kantoor gesloten

Die mobilisatie is ook ingewikkeld voor Remco. Hij besloot zich, vlak voor de Russische inval, te vestigen in Lviv. In zijn bedrijf werken software-ontwikkelaars die voor bedrijven in Nederland systemen ontwikkelen. Personeel in Oekraïne was makkelijk te vinden. "Waar het in Nederland heel lastig is om een goede ontwikkelaar te krijgen, is het in Oekraïne goed te doen."

In het begin kwam zijn personeel naar kantoor, maar inmiddels werkt iedereen thuis. "We hebben het kantoor twee maanden geleden gesloten omdat er weinig animo was om naar het werk te komen."

'Als je niet de juiste papieren hebt, word je meegenomen'

Een groot deel van Remco's personeelsbestand is man. En vanwege de mobilisatiegolf is het voor hen niet altijd veilig om naar kantoor gaan. "Dan zie je op een gegeven moment een militair busje ergens geparkeerd worden. En ja, die pikken mensen gewoon op. Als je niet de juiste papieren hebt, word je meegenomen."

"Kijk, degenen die wel willen vechten, hebben zich al aangemeld. En degenen die niet willen, die zitten eigenlijk alleen maar thuis. Die gaan de straat niet meer op."

Nog steeds de juiste plek om te wonen

Toen Remco eind 2021 naar Lviv verhuisde, hadden hij en zijn Oekraïense vrouw een appartement middenin de stad. Toen hun dochter werd geboren, werd de stad aangevallen. "Toen zagen we letterlijk en figuurlijk de raketten neerkomen. De explosies, de ramen die trilden. Het zette ons aan het denken."

Inmiddels is het gezin verhuisd naar rand van de stad. Ondanks de oorlog is Remco nog steeds blij met zijn keus om naar Oekraïne te emigreren. "Anders zou ik hier niet meer zijn. Ik kan nog steeds terug. Ik kan nog steeds in Nederland wonen. Maar ik ben gelukkig hier. Dit is nog steeds de juiste plek om te wonen."