Actievoerders woest: na de Oostvaardersplassen is het leven van deze Konikpaarden ook op Texel niet zeker

Een jaar geleden moesten ze verhuizen vanuit het Oostvaardersveld naar Texel, nu dreigt voor 19 Konikpaarden de slacht. Actievoerders komen in opstand, en ook deskundigen leggen de fout bij de mens. "Bedelgedrag leren ze niet meer af."

Waar dierenleed is, komt Destiny Bos in actie. Ze werkt mee aan de opvang van honden na de recente overstromingen in Spanje, en ze zet zich in voor families in Australië die kangaroos en koala's opvangen na de bosbranden. Dichterbij huis heeft ze een ander belangrijk doel: 19 Texelse Konikpaarden van de slacht redden. De hengsten werden een jaar geleden overgebracht vanuit het Oostvaardersveld, grenzend aan de Oostvaardersplassen. Volgens Staatsbosbeheer moeten de paarden nu vertrekken, omdat ze de duinen vertrappen en te opdringerig gedrag vertonen. Als er geen andere plek wordt gevonden, dan is slacht de enige optie.

Smoes

Direct nadat het nieuws bekend werd, ontploften de Whatsapp-groepen die Destiny beheert. Actievoerders kunnen er niet over uit. Volgens hen gebruikt Staatsbosbeheer het argument dat wandelaars last hebben van de paarden als een smoes. "Deze dieren komen niet zomaar naar je toe. Staatsbosbeheer wil alleen maar van de beesten af, omdat ze de omgeving vernielen."

'Er wordt gesold met deze paarden'

Ook Bas Metzemaekers is begaan met het lot van de konikpaarden. De voormalig hoefsmid verzette zich eerder tegen de uithongering van de edelherten in de Oostvaardersplassen. Met anderen probeerde hij de dieren van water te voorzien door een sluisdeur open te zetten. Het kwam hem op een nacht in de cel te staan. "Er wordt gesold met de paarden. Staatsbosbeheer heeft ook een groep boventallige Koniks vanuit de Oostvaardersplassen naar Spanje gebracht, waar ze verhongerden. De dieren op Texel hebben voldoende eten. Maar nu is weer het probleem dat ze het landschap verstoren. Ze zitten op Texel in een Natura2000-gebied waar vogels broeden. En dan komen ze er nu pas achter dat ze nesten vertrappen?"

Metzemaekers stelt dat Staatsbosbeheer slecht met grote grazers omgaat. De Koniks die in de Oostvaardersplassen zijn gebleven worden volgens hem slecht verzorgd. "Die paarden vallen onder de zorgplicht van Staatsbosbeheer maar zitten onder de klitten, hebben ontstoken ogen en doordat ze uitgehongerd zijn schillen ze de bast van alle bomen." Metzemaekers zegt dat hij aangifte tegen Staatsbosbeheer gaat doen wegens dierverwaarlozing.

Bedelgedrag

De Texelse boswachter Erik van der Spek begrijpt de emoties bij de actievoerders. Volgens hem is nog niet zeker dat de paarden op de slachtbank eindigen. "Ook wij hopen dat er nog een natuurbeheerder opstaat die plek voor ze heeft." Maar die moet zich dan wel uiterlijk half maart, voor het begin van het broedseizoen, melden.

Voorwaarde is wel dat de dieren in een gebied terechtkomen waar ze niet in contact komen met mensen. "Het probleem is dat de paarden door de toenadering van bezoekers bedelgedrag zijn gaan vertonen. Dat leren ze niet meer af. En niet iedereen weet daar mee om te gaan of is daar van gediend. Sommige mensen schrikken, waardoor de paarden weer kunnen schrikken. Dan hoeven ze nog niet eens te schoppen of te bijten om een risico te vormen, want ze wegen een paar honderd kilo."

'Mensen trekken zich niks aan van waarschuwingen'

Hoewel het volgens actievoerders een gezocht argument is, ziet paardengedragsdeskundige Machteld van Dierendonck wel vaker dat mensen problemen veroorzaken in gebieden met grote grazers. "Eigenlijk gaat het vaak verbazingwekkend goed met deze grote grazers. Maar het grootste probleem blijft: de mens. Je kunt als beheerder nog zoveel bordjes en waarschuwingen neerzetten als je wil, maar er zijn altijd mensen die zich daar niets van aantrekken."

"Het gekste dat ik zelf ooit heb meegemaakt is een vader die zijn 4-jarige kind op de rug van een Schotse hooglander zette, om daar een foto van te maken. Als je daar iets van zegt word je doodleuk uitgescholden." Van Dierendonck verbaast zich er wel over dat het vertrappen van nesten en vegetatie op het eiland een reden voor Staatsbosbeheer is om van de paarden af te willen. "Dat hebben ze dan van tevoren echt verkeerd ingeschat."

Waterkering

Volgens boswachter Van der Spek is van een inschattingsfout geen sprake. "De Koniks staan in een gebied dat een waterkering is en Texel droog moet houden. De vegetatie speelt daar een rol bij, maar de dieren trappen die dus kapot. Hadden we dat kunnen voorzien? Nee, eigenlijk niet, in een ander deel van Texel hebben we Exmoorpony's lopen, qua bouw min of meer vergelijkbaar, en die trappen de boel niet kapot."

Actievoerders Bas en Destiny leggen zich niet zonder meer neer bij het lot van de paarden. Ze bereiden samen met andere groepsleden acties voor, maar willen nog niet uit de doeken doen welke.