Verschillende organisaties, waaronder belangenorganisatie LTO, Brandweer Nederland, verzekeraars en het Ministerie van Landbouw komen met een groot gezamenlijk actieplan om het aantal stalbranden te verminderen. Dat melden zij in EenVandaag. Het aantal branden in veestallen nam de afgelopen jaren fors toe. In 2014 stond de teller nog op 24 en in 2016 kwam dit aantal al uit op 47 uit. Hier kwamen in totaal 370.000 dieren bij om het leven.

Volgens Alfred Jansen van LTO en zelf koeienhouder is dit plan hard nodig. Jansen: "Wij zijn ons er zeer van bewust dat stalbranden een grote impact hebben. Wij voelen ons verantwoordelijk en willen beter dierwelzijn en minder slachtoffers."

Stalbrandenzijn zijn de nachtmerrie van elke veehouder 

Een stalbrand is voor iedere boer die het overkomt een regelrechte nachtmerrie. Jansen: "Ik ken geen boer die zijn vee niet tegen het vuur wil beschermen. We gaan daarom nog beter de electra controleren, want veel van de stalbranden ontstaan door kortsluiting. In het nieuwe actieplan worden periodieke electrakeuringen verplicht gesteld en we gaan ook beter controleren op knaagdieren, zoals de rat."

Ook de Dierenbescherming heeft zich inmiddels aangesloten bij het actieplan. Tien jaar geleden voerde de organisatie het keurmerk “Beter leven” in. Met dit label op de verpakking wordt aangegeven hoe het gesteld is met het dierenwelzijn. Ook de brandveiligheid van de stallen wordt hierin nadrukkelijk meegewogen.

Oude stallen brandgevaarlijk

Theo Vernooij, zelf varkenshouder en voormalig brandweerman stelt dat het probleem vooral bij de oudere stallen ligt, die voor 2014 zijn gebouwd.

Vernooij: “De kans op brand met dierlijke slachtoffers is in nieuwbouwstallen juist afgenomen. Daar kun je makkelijker de verplichte luchtwasser aanleggen. Maar in bestaande stallen is dat lastiger. Vaak zijn ze ook voorzien van veel brandbaar isolatiemateriaal als purschuim. In combinatie met de luchtwasser branden ze dan als fakkels." 

Sleutel bij consument

Verreweg de meeste stallen zijn vóór dit bouwjaar gebouwd. Er wacht de landbouwsector dus een enorme operatie waar een behoorlijk prijskaartje aan hangt. Een rekening die uiteindelijk bij de consument zal worden neergelegd. 

Vernooij: "De sleutel tot de oplossing ligt in handen van de consument. Als zij het duurdere vlees kopen met het 'Beter-Leven-keurmerk' van de Dierenbescherming, helpen zij mee aan het vergroten van de brandveiligheid in de stallen. Ja, mijn varkensvlees met 1 ster is inderdaad 15% duurder, maar van dat geld kan ik mijn varkens echt een beter leven geven en de juiste investeringen doen. Ik hoop dat de mensen eindelijk gaan nadenken. En niet alleen huilen om de vuurdood van 10.000 varkens.  Maar dat ze gewoon stoppen met het kopen van die kiloknaller."

Het kabinet wil bezuinigen op brandweerzorg. En dat is onverantwoordelijk, waarschuwt de vakvereniging voor brandweervrijwilligers. Door klimaatverandering is de kans op oncontroleerbare branden groot. Oud-brandweerman Peter Stals maakte zo'n brand mee.

Na de kinderen treedt er nu een nieuwe groep slachtoffers van misbruik in de Katholieke Kerk naar voren: volwassen zusters en paters die in kloosters zijn misbruikt. Zuster Anne is een van hen: "De pater zei dat dit tussen ons moest blijven."

Ze had er 'lang aan getwijfeld', maar uiteindelijk koos ze er vol overgave voor om haar leven te wijden aan het geloof. Vol verwachting trad de Vlaamse Anne - toen halverwege de 20 - toe tot een slotklooster, vlakbij de Nederlandse grens. Anne: "Het was een lange zoektocht, maar uiteindelijk vond ik dat ik mezelf de kans moest gunnen om gelukkig te worden. Daarom heb ik het uiteindelijk gedaan."

Dictatoriaal bewind

Als jonge zuster liep ze al snel op tegen de hiërarchische structuren binnen het klooster. Dat merkte ze aan hoe de moeder overste, die aan het hoofd van het vrouwenklooster stond, zich opstelde. "Ik stond echt onderaan de ladder. De overste was zeer streng en voerde een dictatoriaal bewind. Haar wil was wet."

Wanneer het misbruik begon, weet Anne nog precies. Ze maakte een zware periode in haar persoonlijke leven door. Haar neefje moest een ingrijpende operatie ondergaan, waardoor hij nooit meer zou kunnen lopen. Dit zorgde voor veel verdriet bij Anne.

'Ik zat verstijfd op zijn schoot'

Het was in deze zware tijd dat een Vlaamse pater, die wist wat Anne doormaakte, haar bij hem riep voor een 'begeleidingsgesprek'. Eenmaal binnen, ging het gesprek al snel een totaal andere kant op, vertelt Anne. "Hij stond plots op, nam me op zijn schoot en begon mijn armen en benen te strelen. Ik zat verstijfd op zijn schoot. Wist niet wat me overkwam, wist me hier totaal geen raad mee."

Totaal verbouwereerd en in shock, 'bevroor' Anne volledig. Maar dat weerhield de pater er niet van door te gaan met zijn seksuele handelingen. Anne: "Hij schakelde over naar het strelen van mijn heupen en borsten, en begon plots hevig te hijgen en te schokken met zijn lichaam. Daarna stond hij op, kuste me op de mond en zei me dat dit tussen ons moest blijven."

Gechanteerd door de pater

6 jaar lang ging het misbruik door. Al die tijd durfde ze er met niemand over te praten. Uit angst en schaamte. "Er wordt mij altijd de vraag gesteld: 'Waarom blijf je naar zo'n man toe gaan?' Maar ik was heel erg bang voor hem. Bovendien kon ik hem moeilijk ontwijken, omdat hij mij chanteerde. Er was altijd de angst dat het misbruik naar buiten zou komen. Want dan wist ik één ding zeker: ik zou als schuldige worden aangewezen."

Daarnaast speelde ook de afhankelijkheidsrelatie, die Anne met de pater had, een rol. "Hij was de enige die mij spirituele voeding gaf. Dus er was dat vreselijke misbruik, maar er waren ook gesprekken tussen ons, waaraan ik me kon optrekken. Het is de hand die slaat, maar ook voedt. Net zoals bij een hond, die gaat ook altijd terug naar zijn baasje."

Pesten en intimideren

Naast het misbruik van de pater, had Anne ook heel veel last van het schrikbewind dat de overste voerde in het klooster. Toen de overste het idee kreeg dat Anne een bedreiging vormde voor haar positie, volgde een periode van pure haat en pesterijen aan haar adres.

"Het pesten en intimideren nam toen afschuwelijke vormen aan. Ze zette anderen tegen mij op. Ik raakte volstrekt geïsoleerd. Er werd op een gegeven moment zelfs gezegd dat het jammer was, dat er geen concentratiekampen meer bestonden. Dan hadden zij mij kunnen vergassen. Zo ver ging het."

Naar de hoogste geestelijke

Pas jaren later, toen ze was uitgetreden en een leven had opgebouwd buiten het klooster, durfde Anne het misbruik en het schrikbewind in het klooster aan te kaarten. Ze deed dat uiteindelijk zelfs bij de hoogste geestelijke in België: kardinaal Daneels. Zijn reactie was een enorme teleurstelling.

"Hij liet mij weten dat hij 'het gebeuren betreurde en voor mij zou bidden'." Een typerend antwoord en volgens Anne exemplarisch voor hoe de Katholieke Kerk met slachtoffers van misbruik omgaat. "Deze reactie heb ik zo vaak gekregen, dat ze voor mij gingen bidden. Ik zeg weleens: 'Als ik voor ieder gebed een euro had gekregen, dan was ik nu heel erg rijk geweest'."

13 jaar lang procederen

In 2003 startte Anne een gerechtelijke procedure tegen de Katholieke Kerk, nadat ze jarenlang geen erkenning voor haar leed had gekregen binnen de kerkorganisatie.

Die juridische strijd zou uiteindelijk maar liefst 13 jaar duren. Uiteindelijk leidde dit tot toekenning van een bedrag aan schadevergoeding. Iets waar het Anne overigens nooit om te doen was. "Ik heb een groot bedrag aan schadevergoeding gekregen. Maar als je dit aftrekt van alle juridische kosten die ik heb moeten maken, en het bedrag dat ik aan therapie kwijt ben, blijft er weinig over."

Veel meer slachtoffers

De reden dat Anne, na al die jaren van zwijgen, nu naar buiten treedt is helder: ze wil een stem zijn. Voor al die slachtoffers die tot op de dag vandaag niet naar buiten durven met hun verhaal. En dat zijn er een hoop, weet Anne. Ze heeft sterke aanwijzingen dat zij niet het enige slachtoffer was van haar misbruiker.

"Als je op bezoek ging bij de pater, was er een soort wachtkamertje. Ik heb daar ook vrouwen naar buiten zien komen, van wie het haar en de kleding helemaal in de war was. En als ik dan bij de pater naar binnen ging, kwam hij met een schone zakdoek aan. Dat was voor mij een teken. Want als hij klaarkwam deed hij dat altijd in een zakdoek."

Nieuw leven buiten klooster

Lang is Anne op zoek geweest naar erkenning voor alles wat haar is aangedaan in het klooster. Maar uiteindelijk heeft ze zich erbij neergelegd. "Officieel heb ik nooit erkenning gekregen voor het misbruik dat mij is aangedaan. Maar door hier maar naar te blijven zoeken, hield deze man - mijn misbruiker - een soort van macht over mij. Dat wilde ik op een gegeven moment niet meer."

"Dus heb ik mijzelf erkenning gegeven. Door te zeggen dat ik niet schuldig was. Ik ben uit de slachtofferrol gestapt. En heb ik uiteindelijk een heel rijk leven kunnen opbouwen. Buiten het klooster."