tv LIVE
meer NPO start

12 tuchtzaken tegen ex-oncoloog Radboudumc van start: 'Arts die zoveel fouten maakt, mag niet meer aan het werk'

12 tuchtzaken tegen ex-oncoloog Radboudumc van start: 'Arts die zoveel fouten maakt, mag niet meer aan het werk'
Ook nabestaande Ingrid Oomen stapte naar de tuchtrechter
Bron: EenVandaag

Te hoge doseringen bij chemotherapieën, verkeerd beoordeelde scans en onjuiste handelingen: tegen een voormalig oncoloog van het Radboudumc zijn tientallen klachten ingediend. Deze week staat de arts voor de tuchtrechter, tot opluchting van nabestaanden.

De oncoloog in kwestie moet zich donderdag en vrijdag verantwoorden voor het Medisch Tuchtcollege in Zwolle. Het gaat in totaal om 12 zaken: 11 families van overleden patiënten en 1 oud-patiënt hebben klachten ingediend over het medisch handelen van de arts.

Tientallen klachten

Het wordt een ongekend grote zaak voor de tuchtrechter, want het komt zelden voor dat er zoveel klachten tegen een medisch specialist worden ingediend. "Ik ken geen enkele zaak waarin zoveel klachten zijn ingediend tegen 1 arts door patiënten of nabestaanden", zegt letselschadeadvocaat Bram Jansen, die de nabestaanden bijstaat.

Er zijn tientallen klachten per patiënt ingediend tegen de arts, die vanaf 2012 op de afdeling medische oncologie van het Radboudumc in Nijmegen werkte. De klachten gaan in alle gevallen over een onjuiste behandeling, zoals een te hoge of verkeerde doses chemotherapie, het niet juist beoordelen van scans en het te laat inzetten van een behandeling.

Bekijk ook

'14 medische missers'

Ook Ingrid Oomen is naar de tuchtrechter gestapt. Ze heeft het er nog zichtbaar moeilijk mee als ze vertelt wat haar moeder Tine is overkomen in het Radboudumc. Tine overleed 5 jaar geleden op 74-jarige leeftijd aan de gevolgen van uitgezaaide darmkanker. 2 jaar eerder werd ze ziek, waarna ze werd behandeld door de oncoloog.

Daarbij ging van alles mis. "Ze heeft bij mijn moeder 14 medische missers gemaakt", vertelt Ingrid over de kankerbehandeling van Tine. "Ik heb mijn moeder op haar sterfbed beloofd dat ik er alles aan zou doen dat ze niet meer als arts mag werken."

288 dossiers onderzocht

EenVandaag berichtte in 2019 voor het eerst over de zaak, die aan het licht kwam na klachten van patiënten en een huisarts. Het Radboudumc stelde een onderzoek in naar de oncoloog en liet 288 patiëntendossiers beoordelen op medische fouten. In 42 gevallen was volgens het ziekenhuis sprake van ernstige fouten en was de zorg onvoldoende, in 3 gevallen was er sprake van een mogelijke calamiteit.

Ook kwam aan het licht dat de arts onbevoegd aan het werk was geweest. Ze stond enige tijd niet in het specialistenregister en ook niet in het BIG-register. Zorgverleners zijn verplicht zich daarin te registreren om om patiënten te beschermen tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen.

Bekijk ook

Onbevoegd aan het werk

Dat laatste verbaast Martin Buijsen, hoogleraar Gezondheidsrecht aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. "Als een arts niet in het BIG-register staat, is hij onbevoegd aan het werk", benadrukt de deskundige. "Dan mag je je geen arts noemen, geen medicijnen voorschrijven, geen operaties uitvoeren en ga zo maar door."

Het is allereerst de verantwoordelijkheid van de arts om geregistreerd te staan, maar volgens hem moet een ziekenhuis er ook op toezien dat de registraties van alle medewerkers op orde zijn. Buijsen vindt het bijzonder dat al die klachten tegen de arts in een academisch ziekenhuis als het Radboudumc hebben kunnen gebeuren: "Zeker een academisch medisch centrum heeft heel veel kwaliteitssystemen."

'Niet te verklaren'

"Ik kan eigenlijk niet verklaren dat dit niet eerder is opgemerkt", vervolgt hij. "Een arts in een academisch ziekenhuis heeft functioneringsgesprekken, heeft intervisie, en als er klachten zijn kan er geklaagd worden", weet de hoogleraar. "Of men heeft het niet gezien, of men heeft het niet willen aankaarten. Het is wel merkwaardig dat als veel dingen fout lijken te gaan niemand dat heeft aangekaart."

Het Radboudumc concludeerde dat er sprake was van disfunctioneren door de oncoloog. De arts werd in augustus 2019 op non-actief gesteld. Ze vocht dit besluit vervolgens met succes aan de arbeidsrechter.

Bekijk ook

Rechter: onterecht ontslag

Daarop ging het ziekenhuis in hoger beroep en in cassatie, maar verloor beide zaken. Volgens de hoogste rechter is niet gebleken dat er sprake was van disfunctioneren door de oncoloog. De arts gaf aan dat ze privéproblemen had en enkele jaren op het randje van een burn-out had gezeten.

Ze hoopte dat ze de kans kreeg om zich te verbeteren. De rechter oordeelde dat haar werkgever haar die kans heeft ontnomen en dat werd het ziekenhuis zwaar aangerekend. Het Radboudumc moest de arts daarom weer in dienst nemen.

Uitspraak over medisch handelen

Dat de oncoloog weer aan het werk mocht van de arbeidsrechter moet volgens hoogleraar Buijsen niet gezien worden als een uitspraak over de klachten. "De arbeidsrechter wil van de werkgever, dus het ziekenhuis, dat die zorgvuldig te werk gaat bij het beëindigen van een arbeidsovereenkomst. Als procedures niet zijn gevolgd zal de rechter niet geneigd zijn om in te stemmen met ontslag."

"Het is aan het tuchtcollege om naar het medisch handelen van de arts te kijken", legt hij uit. "In het tuchtcollege zitten artsen, die zullen alle klachten afzonderlijk beoordelen en kunnen dan een maatregel opleggen." Dat kan een waarschuwing zijn, 'maar als een arts beticht wordt van dit soort fouten zie je dat de tuchtrechter geneigd is een zwaardere maatregel op te leggen'.

Bekijk ook

Zaak dankzij nabestaanden

Het tuchtcollege behandelt de klachten in 2 dagen. Dat de zaak er is gekomen is te danken aan de nabestaanden, de Inspectie Gezondheidszorg koos er namelijk voor om geen tuchtklacht in te dienen. Schandalig, vindt letselschade-advocaat Jansen. "Nu moeten de nabestaanden het zelf doen. Dat kost ze veel geld, alles wordt weer opgerakeld en dat zorgt ook voor veel verdriet."

Ook nabestaande Ingrid had liever gezien dat de Inspectie de zaak zelf had opgepakt, vertelt ze. "Het doet me heel veel, ik vind het heel zwaar. Je kijkt toch weer in die documenten, je moet door al die dossiers, het is veel en zwaar om dat iedere keer weer opnieuw te beleven."

400.000 euro ontslagvergoeding

De tuchtrechter doet op 13 januari 2023 uitspraak. De oncoloog werkt inmiddels niet meer in het Radboudumc: haar arbeidscontract werd uiteindelijk in augustus dit jaar door de rechter ontbonden wegens 'verstoorde arbeidsverhoudingen'.

De arts, die een ontslagvergoeding van ruim 400.000 euro kreeg, wil niet reageren zolang de tuchtzaak loopt, laat haar advocaat weten. Uit het verweer blijkt dat ze alle klachten die tegen haar zijn ingediend afwijst.

Bekijk hier de reportage

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'

Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'
Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland
Bron: EenVandaag

Vanwege een tekort aan revalidatieartsen worden de komende tijd medisch specialisten uit Oekraïne in Nederland bijgeschoold. Het aantal geamputeerden in het land neemt in rap tempo toe en het aantal artsen die hen helpt, is bij lange na niet genoeg.

De komende zes weken krijgen zo'n 6 Oekraïense medisch specialisten bijscholing in Nederland. Het gaat om psychologen, fysio- en ergotherapeuten en revalidatieartsen. Allemaal werken ze in Oekraïne om de eindeloze stroom gewonden weer op de been te krijgen.

Gezondheidszorg in Oekraïne onder druk

"De medische sector in Oekraïne blijft in een kritieke toestand. Bijna 2.000 medische instellingen zijn beschadigd of volledig verwoest in Oekraïne", zegt de Oekraïense Kseniya Negrutsa-Godska. Zij is medeoprichter van Netherlands for Ukraine Foundation.

De organisatie begeleidt onder meer gewonde Oekraïense militairen in ons land die complexe operaties ondergaan en zetten zich in voor betere revalidatiezorg in Oekraïne.

Oekraïne kan stroom gewonden niet aan

"Er zijn tienduizenden mensen met geamputeerde ledematen", vertelt Kseniya. "En een kwart van het Oekraïense grondgebied is bedekt met landmijnen. Dat betekent dat dit probleem zal blijven. In Oekraïne hebben we momenteel 11.000 revalidatiespecialisten. Dat is al 7 keer meer dan 2 jaar geleden en het is nog steeds niet genoeg."

Het land kan de stroom gewonden momenteel niet aan, zegt Kseniya. "Het is eigenlijk ook niet mogelijk voor een land, om op zo'n korte termijn een goede opleiding te bieden voor nieuwe specialisten." Daarom is ze blij dat Nederland daar een rol in kan spelen. "Vooral met de multidisciplinaire aanpak, die in Oekraïne heel anders is."

Bekijk ook

Andere manier van werken

Het project is opgezet in samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken en twee andere hulpverleningsorganisaties. In totaal kunnen 384 zorgprofessionals uit Oekraïne profiteren van het bijscholingstraject.

"In Nederland hebben jullie fantastische expertise in de multidisciplinaire aanpak", legt Kseniya uit. Daarmee bedoelt ze dat de revalidatiearts, fysio- en ergotherapeuten en psychologen samen aan de slag gaan met de patiënt en dat de verschillende disciplines elkaar kunnen versterken.

info

Wat is interdisciplinaire samenwerking in de zorg?

De rode draad in het programma is hoe Nederland binnen de revalidatiegeneeskunde interdisciplinair werkt. Dat houdt in dat een heel team waarin een revalidatie arts, revalidatie verpleegkundige en verschillende therapeuten gezamenlijk werken aan de behandeling van een patiënt. Ieder met eigen expertise, eigen kennis, maar uiteindelijk wel gezamenlijk aan de persoonlijke doelen van de patiënt.

Nederland voorbeeldland

"Jullie waren een van de eerste landen die deze methode in Oekraïne introduceerden", vertelt Kseniya over de manier van samenwerken binnen de revalidatiezorg.

"In Oekraïne bevindt zich dit nog in een vroeg stadium. Daarom is dit onbetaalbare expertise voor onze eigen specialisten", vult Kseniya aan.

Gewonde onder medisch specialisten

Eén van de deelnemers binnen dit project is Dmytro. Als kind wilde hij altijd al dokter worden, maar de oorlog brak uit en moest op zijn 23ste naar het front. Terwijl hij vocht tegen de Russen, studeerde hij ook fysiotherapie. Maar vlak voordat hij zijn diploma in ontvangst kon nemen, werden hij en zijn kameraden in augustus 2023 onder vuur genomen.

"Ik zat in een groep met 10 anderen en op een dag werden we onder vuur genomen. Alle 10 raakten we gewond, behalve ik. Ik ging ze helpen en liep naar iemand toe die zwaargewond was om hem in veiligheid te brengen maar werd daarbij geraakt door een kogel in mijn hand en arm", vertelt Dmytro.

Bekijk ook

Droom najagen

Vanwege zijn opleiding tot fysiotherapeut kan hij tegelijkertijd ook het Nederlandse opleidingstraject volgen: "Ik ben nu dichtbij het vervullen van mijn droom. Ik denk dat ik nog ongeveer een jaar tot twee jaar nodig heb zodat ook mijn hand en arm voldoende zijn genezen en ik mijn vaardigheden in de praktijk kan brengen."

Dmytro kan niet wachten. "Het zal erg cool zijn. Het is mijn droom om een medische professional te worden op welke manier dan ook. Ook als fysiotherapeut zal ik kunnen helpen en van invloed kunnen zijn op mensenlevens", sluit hij af.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Klikken over uitkeringsfraude? Dat kan in steeds meer gemeenten, maar ook kritiek neemt toe

Klikken over uitkeringsfraude? Dat kan in steeds meer gemeenten, maar ook kritiek neemt toe
Het meldpunt uitkeringsfraude van de gemeente Rotterdam
Bron: EenVandaag

Het aantal 'kliklijnen' voor uitkeringsfraude in Nederland blijft stijgen. Uit onderzoek van EenVandaag blijkt dat nu meer dan 200 gemeenten zo'n meldpunt hebben.

Opvallend is ook dat 26 gemeenten hun meldpunt juist hebben afgeschaft. Dat gebeurde bijvoorbeeld in Leiden, waar de gemeenteraad dit voor elkaar kreeg met een aangenomen motie.

'Mensonterend'

Het Leidse SP-raadslid Thomas van Halm diende de motie in die tot de afschaffing van de kliklijn leidde. Hij noemt het 'mensonterend en stigmatiserend voor mensen in de bijstand' dat mensen in Leiden via een meldpunt anoniem hun vermoedens over bijstandsfraude door konden geven.

"Het zorgt voor angst en onzekerheid, terwijl er al gemeentelijke instanties zijn die fraude aanpakken. Een kliklijn voegt niets toe, behalve wantrouwen en verdeeldheid in de samenleving."

info

208 meldpunten voor uitkeringsfraude

In 2021 hadden 196 van de 352 gemeenten (56 procent) een meldpunt voor uitkeringsfraude. Inmiddels is dat gestegen naar 208 van de 342 gemeenten (61 procent).

De meldpunten bieden doorgaans verschillende mogelijkheden om een vermoeden van fraude door te geven. In vrijwel alle gevallen kunnen burgers telefonisch contact opnemen en/of een online formulier invullen.

'Niet de juiste weg'

"Natuurlijk moet fraude worden aangepakt, maar het gaat om de juiste verhoudingen", vindt Van Halm. "Er zijn bedrijven en zorginstellingen die voor miljarden frauderen, terwijl deze kliklijn zich richtte op mensen in de bijstand. Het stimuleren van burgers om elkaar te verklikken is niet de juiste weg."

Mensen in de bijstand voelen zich volgens Van Halm als gevolg van kliklijnen bespied door hun buren, terwijl de meeste meldingen volgens hem nergens op gebaseerd zijn. "Veel mensen begrijpen bovendien de regels niet goed genoeg om fraude objectief te kunnen beoordelen."

Anonieme tip

Van Halm noemt een voorbeeld van een man in zijn gemeente die onterecht als fraudeur werd gemeld en hier last door kreeg. "Het betrof iemand met een angststoornis, die door de kliklijn nog angstiger werd", vertelt hij.

"Deze persoon was voor familiebezoek in het buitenland geweest. Na terugkomst moest hij zich melden en kreeg te horen dat een anonieme tip was binnengekomen. Er werd beweerd dat hij bijstandsfraude pleegde", vertelt Martine Marijt, die de persoon verzorgt waar Van Halm op doelt.

Geen overtredingen

Achteraf bleek volgens Marijt dat deze persoon een half jaar lang door de sociale recherche werd gevolgd. "En niet alleen hij, maar ook zijn ex-partner en ikzelf. Dit had een enorme impact."

Uiteindelijk werden er geen overtredingen geconstateerd. Maar volgens Marijt heeft het onderzoek en de wetenschap dat er een melding is gedaan - waarschijnlijk door een buurtbewoner - nog altijd veel impact.

Bekijk ook

'Hele leven overhoop'

"De angststoornis is aanzienlijk verergerd en hij durft niet meer naar de moskee, uit angst aangekeken te worden door de gemeenschap. Hij is zelfs verhuisd naar een andere wijk, omdat de eigen buurt niet meer als veilig werd ervaren."

"Zijn vertrouwen in de samenleving is volledig verloren. Het is schandalig dat een anonieme melding zonder enige onderbouwing iemands hele leven overhoop kan halen."

'Belangrijk dat we hem hebben'

In Leiden zijn ze dus met de kliklijn gestopt, maar het merendeel van de gemeenten gaat ermee door. Rotterdam bijvoorbeeld, waar VVD-wethouder Tim Versnel tevreden is met de werking ervan.

"Het is niet zozeer dat ik enthousiast ben over onze kliklijn, zoals die in de volksmond wordt genoemd. Maar ik vind het wel belangrijk dat we hem hebben."

Aankloppen bij gemeente

"Fraude met bijstandsuitkeringen komt helaas voor. Weliswaar niet veel, maar als het gebeurt, dan zijn er bijna altijd behoorlijk wat mensen in de omgeving die ervan weten. En dat kan leiden tot een enorm knagend gevoel van onrecht", zegt hij.

"Ik vind het heel belangrijk dat, als er sprake van is, mensen ook bij de overheid kunnen aankloppen om wat aan dat gevoel van onrecht te doen."

In 2023 heeft de gemeente Rotterdam, na meldingen via de kliklijn, 650.000 euro aan bijstand teruggevorderd. De gemeente ontving in dat jaar via het meldpunt 710 meldingen over mogelijke bijstandsfraude, maar in 77 procent van de gevallen bleek daar uiteindelijk geen sprake van te zijn.

Bekijk ook

Overheid als scheidsrechter

De Rotterdamse wethouder is niet bang dat een kliklijn het wantrouwen tussen burgers kan voeden. "Eerlijk gezegd denk ik het tegendeel. Het ondermijnt juist de sociale cohesie in wijken als het eerlijk werkende deel van de buurt doorheeft dat er anderen zijn die zich er wel heel makkelijk vanaf maken", volgens de Rotterdamse wethouder.

"Namelijk door een uitkering te ontvangen en daar bovenop nog eens zwart bij te verdienen. En ik denk dat dan de overheid ook zijn rol moet pakken als scheidsrechter."

'Fraudewet'

Dat het aantal meldpunten toe blijft nemen, is voor universitair hoofddocent aan de Universiteit Utrecht Paulien de Winter niet verrassend. Zij doet onderzoek naar handhaving en toezicht in het sociaal domein.

Ze ziet dat dit past bij een trend die vanaf de invoering van de 'Fraudewet' (Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving) in Nederland waarneembaar is.

'Fraude mag niet lonen'

De Winter: "Rond 2010 is 'fraude mag niet lonen' een veelgehoorde uitdrukking in het Nederlandse sociale zekerheidsdebat. Het Nederlandse politieke en publieke debat werd gedomineerd door het idee dat misbruik en fraude in de sociale zekerheid streng bestraft moeten worden."

Daarnaast past deze ontwikkeling volgens De Winter bij de toegenomen toegankelijkheid van de overheid en technologische ontwikkelingen. "Waar voorheen een online formulier niet gebruikelijk was, is dat steeds meer de standaard."

Bekijk ook

Veranderende tendens

Dat 26 gemeenten hun meldpunt juist afschaften, kan voortkomen uit een veranderende tendens in het handhavingsbeleid en een andere visie op uitkeringsgerechtigden, denkt De Winter.

"Waar de 'Fraudewet' eerst heel strikt ingestoken was, is er op dit moment meer ruimte voor maatwerk en de menselijke maat, mede naar aanleiding van de Toeslagenaffaire. We zien nu dat het van heel streng handhaven de andere kant op gaat, naar minder streng handhaven."

'Belangrijke signalen'

"We hebben in Nederland een vangnet van sociale zekerheden waar iedereen op moet kunnen rekenen. Het is belangrijk dat daar geen misbruik van wordt gemaakt", zegt een woordvoerder van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

"Het ministerie moedigt het oprichten van meldpunten door gemeenten niet actief aan, maar ziet wel dat gemeenten er veel belangrijke signalen uit kunnen halen, net als uit meldingen van bijvoorbeeld het Inlichtingenbureau."

Menselijke maat

"Het is belangrijk om te benadrukken dat gemeenten na een melding zelf bekijken of de melding onderzoekwaardig is. Als dit het geval is, start de gemeente een onderzoek op, waarbij er altijd een mogelijkheid is voor hoor- en wederhoor", vervolgt de woordvoerder. "Uit dit onderzoek blijkt vervolgens of er sprake is van een vergissing of van daadwerkelijk misbruik en of er wel of geen sanctie volgt."

Het ministerie benadrukt dat het bij sociale regelingen gaat om een balans tussen misbruik tegengaan en meer menselijke maat. "Fraude moet worden tegengegaan, maar een foutje mag er niet voor zorgen dat er automatisch een straf volgt. Dit is ook het uitgangspunt van het wetsvoorstel Handhaving sociale zekerheid, dat binnenkort naar de Tweede Kamer gaat."

Klikken over uitkeringsfraude kan in steeds meer gemeenten

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant