Homo-emancipatie in 1979: vrolijke demonstraties voor 'flikkerij'

Het is 30 juni 1979 in hartje Amsterdam. Vrienden van Wilco Kalbfleisch zijn betrokken bij de organisatie van de demonstratie voor meer homo-emancipatie. In zijn vrije tijd is hij begonnen met fotografie. Om te experimenteren met zijn camera en te kijken hoe je zo’n demonstratie vastlegt, loopt hij met zijn vrienden mee. “Het was vrij nieuw dat homo’s zo openlijk en in zulke mate voor hun rechten streden.”  

Onder het mom van de slogan “Demonstreer mee voor meer openbare flikkerij” willen de demonstranten meer maatschappelijke acceptatie en gelijke rechten voor homoseksuelen en lesbiennes in zowel binnen- als buitenland. De demonstratie begint bij het Museumplein, volgt zijn weg dwars door Amsterdam en eindigt bij het Waterlooplein. Op de eindbestemming geeft transgenderpionier Aaïcha Bergamin een toespraak. “Dat was bijzonder.” 

De twee hoofdeisen zijn een einde aan de politieregistratie voor homoseksuelen en asielrecht voor vervolgde buitenlandse homo’s. “Het ging vrij goed met de homo-emancipatie, maar er bestonden nog veel wettelijke belemmeringen”, legt Kalbfleisch uit. “Voor verschillende artikelen golden voor homo’s nog andere regeles. Het duurde vrij lang voor dat wettelijk was geregeld. Er moest dus wat druk achter worden gezet.” 

‘Omslag typisch voor jaren ’70’ 

Die druk moest er met onder andere de demonstratie komen. Kalbfleisch legt een hele reeks foto’s vast en heeft deze nog steeds. Het is voor hem een kenmerkend beeld van de jaren ’70. “De homo-emancipatiebeweging boekte in de jaren ’70 en begin 80 succes, maar daar is heel wat aan vooraf gegaan. In de jaren 50 en 60 was het niet bespreekbaar, je moest je ervoor schamen. Dat is in de jaren 70 zo veranderd. Mensen kwamen letterlijk uit de kast en gingen de straat op, men durfde dat gewoon”, zegt hij. “Die omslag, dat is zo typisch voor deze tijd.” 

Tekst gaat verder onder afbeelding. 

Opgewekt en divers gezelschap

De stemming was opgewekt en vrolijk, volgens de fotograaf. “De mensen hadden een houding van: ‘Kijk ons nou eens! Nu zijn wij aan de beurt!” zegt Kalbfleisch. “Mannen en vrouwen trokken jurken aan, mensen zetten een gekke hoed op.” In een blog schrijft Kalbfleisch over een ‘feestelijke demonstratie’.  

Het gezelschap was niet alleen opgewekt, ook divers. “Het waren niet alleen homoseksuele mannen. Er waren ook heel veel vrouwen. Ook de politiek was heel erg aanwezig: er liepen heel veel politieke partijen mee. Zowel de linkse partijen PSP en PvdA, maar ook de VVD was aanwezig. Het waren allemaal mensen die betrokken waren met de homo-emancipatie. Een hele gemende groep.” 

Tekst gaat verder onder de afbeelding

‘De rechten zijn nu beter’ 

Waren de demonstraties een succes? “De rechten zijn in Nederland nu natuurlijk veel beter. Je hoeft niet meer bang te zijn dat je in de gevangenis komt. Vroeger kon je het ook niet eens op je werk vertellen en nu hebben veel grote bedrijven een zogenaamde ‘roze tafel’”, zegt Kalbfleisch. “Toch merk ik wel dat men nu voorzichtiger is geworden, omdat ze geen aanstoot willen geven.” 

Tekst gaat verder onder de afbeelding