Zorgverzekeraar eist tonnen aan pgb-geld terug na onthulling EenVandaag over misstanden met buitenlandse zorgverleners
Zorgverzekeraar CZ eist 'enkele tonnen' terug van een Haagse familie na onthullingen van EenVandaag over pgb-fraude. Daarbij werden Portugese en Braziliaanse arbeidsmigranten uitgebuit terwijl een zogenaamd zorgbedrijf van de familie aan hen verdiende.
Zes Portugese en Braziliaanse vrouwen leverden continu zorg aan een Nederlandse familie, onder het minimumloon. Het grootste deel van het geld voor die zorg verdween in een bedrijf van diezelfde familie.
Onderzoek na berichtgeving
De verzekeraar bevestigt nu dat er fraude is gepleegd en dat enkele tonnen worden teruggeëist van het betrokken zorgbedrijf, dat in handen was van de zoon van de familie.
Eerdere meldingen van zorgfraude, halverwege 2024, leiden niet tot een fraudeonderzoek. Pas na berichtgeving van EenVandaag dook zorgverzekeraar CZ in de zaak.
Geld naar eigen 'zorgbedrijf;
EenVandaag sprak eind april zes vrouwen uit Portugal en Brazilië die, de een na de ander, werkten voor dezelfde familie in Den Haag. Zij kregen onder het minimumloon betaald, moesten 24 uur per dag beschikbaar zijn en woonden in het huis van de familie.
Het geld voor deze geleverde zorg ging maar voor een klein gedeelte naar de vrouwen, het grootste deel verdween in de zakken van het zorgbedrijf van een van de zoons van de familie. Hij stuurde maandelijks facturen voor zeker 12.000 euro. De vrouwen kregen 900 tot 1.700 euro per maand. Dat is ver onder het minimumloon van 2.400 euro.
Niet één, maar drie mannen
"We deden alles in het huis: wassen, koken, medicijnen geven, zelfs medische handelingen zoals het inbrengen van een sonde", vertelde een van de vrouwen eerder.
Bovendien dachten de vrouwen vooraf dat ze voor één oudere man zouden zorgen. Toen ze eenmaal in Nederland kwamen, bleek dat het om drie mannen ging: een oudere man met een lichamelijke handicap en twee zoons met een psychische aandoening. Een van hen was schizofreen en konden ze niet uit het oog verliezen. Hij toonde seksueel ongepast gedrag en heeft het huis een keer bijna in de brand gezet, vertelt een van de vrouwen.
Onjuiste uren
Alle zes de vrouwen vonden het werk zwaar en verschillende van hen geven aan dat ze bang zijn voor de zoon die het zorgbedrijf had.
Op papier stonden de uren die zij werkten bovendien niet juist vermeld. Ze werden officieel aangemeld voor maar een paar uur per week, bij een van de gezinsleden, terwijl ze in werkelijkheid dus voor alle drie zorgden en 24 uur per dag beschikbaar moesten zijn. Op die manier kon de zoon van de familie en eigenaar van het zorgbedrijf veel geld declareren.
Tonnen terugbetalen
Uit documenten, ingezien door EenVandaag, blijkt dat de vader een indicatie heeft, goed voor zorg ter waarde van 132.000 euro per jaar. Dit bedrag wordt ter beschikking gesteld via het persoonsgebonden budget (pgb).
Hoe lang de fraude heeft geduurd wil de zorgverzekeraar niet zeggen, maar ze geven aan dat het bedrag dat het zorgbedrijf moet terugbetalen enkele tonnen beslaat. Daarbij komt dat er nog een ander zorgbedrijf is gevonden, dat via dezelfde constructie werkt. Zij hebben voor een ton aan pgb-geld gefraudeerd.
Afhankelijk van meldingen
CZ-directeur Caro Verlaan pleitte eerder in EenVandaag voor meer bevoegdheden om te kunnen controleren waar het zorggeld naartoe gaat. "We voelen vaak dat er iets niet klopt, maar kunnen heel weinig doen. Zonder inzage in de administratie blijven we afhankelijk van meldingen", zei ze destijds.
"Dankzij hun hulp komt deze fraudeur er niet mee weg. We gaan ervoor zorgen dat hij nooit meer in de sector werkzaam kan zijn. De vader en zoons kunnen zich bij ons melden, dan zoeken wij passende zorg voor hen", zegt een woordvoerder van de betrokken zorgverzekeraar.
De vrouwen krijgen geen compensatie
Twee vrouwen die werkzaam waren bij de familie, laten weten blij te zijn met de uitkomst dat de zoon van de familie nu niet meer door kan gaan met zijn praktijken. De vrouwen waren bang om met hun verhaal naar buiten te treden. Hij werd woest op een van hen, gemaand Isabella, toen ze vertelde dat wat hij deed fraude was. Ze werd meteen op straat gezet.
"Ik ben er niet trots op, maar ik leefde toen in mijn auto. Ik was zo boos, ik heb nog nooit in mijn leven in deze situatie moeten leven maar ik was zo bang", legt Isabella uit. Zij was een van de vrouwen die werkzaam was bij de familie. Ze woont inmiddels niet meer in haar auto, maar in een appartement in Portugal.
Blij maar teleurgesteld
De vrouwen hebben zich gedurende hun tijd in Nederland bij veel instanties gemeld. Ze klopten ook al voor de berichtgeving van EenVandaag aan bij de verzekeraar, maar die stelde toen geen onderzoek in. Ze zijn blij dat hij stopt met het verdienen van zorggeld, over de rug van arbeidsmigranten, maar toch zijn ze ook teleurgesteld.
"Ik heb het gevoel dat arbeidsorganisaties niet echt geven om mensen die worden uitgebuit of om werknemersrechten. Maar ik ben blij, want eindelijk heeft iemand er iets aan gedaan. Het geld gaat terug naar de juiste plek, maar het had eigenlijk naar de mensen moeten gaan die dit geld verdienden", zegt een van de vrouwen. Zij wil uit angst anoniem blijven.
Zelf rechtszaak aanspannen
Om ervoor te zorgen dat de vrouwen compensatie krijgen voor de vele uren die ze hebben gewerkt en onder het minimumloon betaald kregen, zullen ze zelf een rechtszaak moeten aanspannen.
Een woordvoerder van CZ laat weten het niet ideaal te vinden dat de vrouwen zelf geen geld terugzien nu de fraude is aangetoond. "Het pgb-systeem is erop gericht om de budgethouder te beschermen, maar niet de zorgverlener", zegt hij. Het onderzoek vanuit de Arbeidsinspectie loopt op dit moment.