Wachtlijsten verpleeghuizen korter geworden, 'maar de mantelzorger betaalt de prijs'
Het lijkt erop dat het jarenlange overheidsbeleid om ouderen langer thuis te laten wonen, zijn vruchten heeft afgeworpen. De wachtlijsten voor verpleeghuizen zijn de afgelopen 2 jaar flink geslonken. Maar MantelzorgNL maakt zich zorgen.
De afname van het aantal ouderen op de wachtlijsten heeft verschillende oorzaken, vertellen meerdere experts vandaag aan de Volkskrant. Maar de belangrijkste lijkt toch wel het jarenlang overheidsbeleid om mensen langer thuis te laten wonen te zijn.
Mantelzorger betaalt de prijs
Hoewel de algehele stemming over de kortere wachtlijsten positief is, maakt belangenvereniging MantelzorgNL zich juist zorgen. "Het is goed nieuws dat mensen langer thuis blijven wonen, maar we moeten ons wel realiseren dat iemand anders daar soms ook de prijs voor betaalt. En dat is vaak de mantelzorger", vertelt bestuurder Esther Hendriks.
"We moeten ons bewust worden van dat we steeds meer vragen van mantelzorgers. En die mantelzorger heeft wel iets nodig om die zorg vol te kunnen houden."
Info
Wachtlijsten in cijfers
Waar in september 2023 nog ruim 22.000 ouderen op de wachtlijst voor een verpleeghuis stonden, waren dat er in juli dit jaar ruim 17.000. En dat terwijl er in dezelfde periode ongeveer 50.000 80-plussers bij zijn gekomen in Nederland.
Meer dagbesteding en logeerzorg
Hendriks wil meer dagbesteding en logeerzorg voor ouderen, zodat mantelzorgers ruimte krijgen om bij te komen. Door logeerzorg kan een mantelzorger bijvoorbeeld wel naar een bruiloft of andere speciale gelegenheid en verblijft de oudere tijdelijk in een verpleeghuis.
Maar daar zijn onvoldoende plekken voor, vertelt Hendriks. Of ze zijn niet toegankelijk genoeg. Gemeenten hanteren namelijk verschillende regels voor de toegang tot dagbesteding. "Sommige gemeenten zeggen dat iemand maar drie dagdelen per week gebruik mag maken van de dagbesteding en andere gemeenten willen dat er eerst een zorgindicatie geregeld wordt voordat de dagbesteding beschikbaar komt."
In voor- en tegenspoed
Het is namelijk niet zo dat mensen geen mantelzorg willen verlenen. Hendriks ziet dat binnen echtparen vaak nog jarenlang voor elkaar wordt gezorgd. "Het idee van na al die jaren huwelijk of samen zijn uit elkaar te moeten, is vaak een reden voor mensen om te zeggen: 'Nee, wat er ook gebeurt; ik blijf zorgen voor mijn partner.'"
De bestuurder vertelt dat mantelzorgers vaak geneigd zijn langer door te zorgen dan ze eigenlijk aan kunnen: "Als het moment daar is dat de zorg te zwaar wordt en de omgeving zegt dat het niet langer zo kan, dan pas realiseren mensen zich dat die toegang tot het verpleeghuis helemaal niet meer zo makkelijk is."
Ontspoorde mantelzorg
Als het te veel wordt voor de mantelzorger kan er een moment komen dat er sprake is van zogezegde 'ontspoorde mantelzorg', legt Hendriks uit. "Mensen doen dat niet bewust. Maar we kennen verhalen van mantelzorgers die bijvoorbeeld hun partner in de badkamer opsluiten als ze even snel een boodschap moeten doen, omdat de partner niet mee wilde of te angstig was. Dat soort situaties moeten we willen voorkomen."
De belangenvereniging pleit er dan ook voor dat als iemand langer thuis blijft wonen en mantelzorg krijgt, er altijd een zorgprofessional is die in de gaten houdt of de mantelzorger het nog steeds aankan. "Zodat de mantelzorger niet overbelast raakt."