Stress tijdens zwangerschap werd Sabrina te veel, een coach van de gemeente gaf haar rust: 'Ik voelde me gehoord'
Veel en langdurige stress is voor niemand goed. Zeker niet als je in verwachting bent, weet Sabrina. Tijdens haar zwangerschap had ze veel aan haar hoofd. Ze kreeg een coach toegewezen die haar door deze moeilijke tijd heen hielp. "Het werd me te veel."
En je gehoord voelen, weten dat je er niet alleen voor staat, dat kan heel veel verschil maken, weet de Rotterdamse Sabrina (33). Inmiddels is ze moeder van twee gezonde kinderen van 5 en 6 jaar oud.
In de schulden
Eenzaam. En vooral heel veel stress. Dat is hoe Sabrina zich haar eerste zwangerschap herinnert. Haar man woonde op dat moment nog in Tunesië. Ze was druk met hem hier naartoe te krijgen. En met zich voor te bereiden op de komst van hun baby.
Maar dat was niet het enige: Sabrina zat al sinds haar 18de in de schulden. "Ik heb van huis uit niet meegekregen hoe je moet budgetteren. Niet geleerd welke financiële verantwoordelijkheden er komen kijken bij volwassen zijn", legt ze uit.
Domino-effect
Ze neemt dat haar ouders niet kwalijk, benadrukt ze. "Zelf hadden ze het ook bepaald niet breed. Ik wilde hen graag helpen, dus ging ik bijvoorbeeld witgoed op afbetaling kopen. De schulden stapelden zich op." Ondanks dat ze werkte, kwam ze er financieel niet uit.
Het werd een soort domino-effect, legt ze uit. "Je probeert eruit te komen, maar het lukt gewoon niet meer. In mijn kamer stonden grote boodschappentassen vol ongeopende brieven. Ik dacht: als ik ze niet open, dan is het probleem er niet."
Zwanger
En toen, eind 2017, ontdekte Sabrina dat ze zwanger was. "Op het moment dat ik daarachter kwam, ging er een knop om. Dat was een heel bijzonder gevoel. Ik wist: nu moet er echt iets veranderen. Voor mijn baby en voor mij. Ik voelde een soort oerkracht. Anders kan ik het niet omschrijven."
Maar bij veel instanties waar ze aanklopte, kreeg ze te horen dat ze haar niet konden helpen. Ze stuurden Sabrina door naar de volgende. Echt verder kwam ze nog steeds niet.
'Het werd me te veel'
Tot ze voor controle naar het Erasmus MC moest, omdat ze zwangerschapsdiabetes had. "Ik barstte daar in huilen uit. Het werd me allemaal te veel. Mijn vader was de week ervoor overleden, ik zat in de Ziektewet, woonde in een vies studentenhuis, mijn man zat in het buitenland. Ik wist het gewoon niet meer."
Het was voor de verloskundige in het ziekenhuis een reden om Sabrina aan te melden voor Moeders van Rotterdam, een programma van de Gemeente. Binnen dat programma krijgen zwangere vrouwen en moeders begeleiding bij de dingen waar ze tegenaan lopen. Het bestaat nu precies 10 jaar.
'Wat is hier aan de hand?'
Moeders van Rotterdam is mede ontstaan door de ervaringen van hoogleraar Eric Steegers. Hij deed deze ervaringen op toen hij als gynaecoloog de Radboud Universiteit in Nijmegen verruilde voor de afdeling verloskunde en gynaecologie in het Erasmus MC in Rotterdam.
"Mijn ervaringen in de praktijk waren in Rotterdam heel anders dan in Nijmegen. Ik dacht bij mezelf: wat is hier aan de hand? Ik werd ineens geconfronteerd met veel meer babysterfte dan ik gewend was. Met kinderen die niet goed gegroeid waren tijdens de zwangerschap of te vroeg waren geboren."
Veel meer babysterfte in Rotterdam
Maar daar waren op dat moment nog geen officiële cijfers over bekend. Daarom besloot Steegers dit samen met een collega-arts te gaan onderzoeken. "We kwamen erachter dat in Rotterdam die cijfers inderdaad veel hoger waren dan het Nederlands gemiddelde. In sommige wijken was de babysterfte zelfs vier keer zo hoog."
De oorzaak: armoede met heel veel stress als gevolg. "Het was voor het eerst dat we in ons vakgebied ontdekten hoeveel impact iemands sociale omgeving heeft op de uitkomst van een zwangerschap en de kansen van pasgeboren kinderen", vertelt de hoogleraar.
Iemand bij de hand nemen
Wil je goed voor zwangere vrouwen zorgen, dan moet je dus ook vragen naar eventuele problemen in hun sociale omgeving. En daar vervolgens wat aan doen, concludeert Steegers. En dat is wat Moeders van Rotterdam doet. Tegenwoordig is het een vast onderdeel van de hulpverlening in de wijk.
"Soms heeft iemand zoveel problemen dat diegene het nodig heeft om bij de hand te worden genomen. Juist bij zwangere vrouwen wil je de stress verminderen door ze de regie op hun leven terug te geven. Zodat ze vervolgens weer op eigen benen kunnen staan."
Echt luisteren
Concreet bestaat die hulp uit dat een toekomstige moeder een coach krijgt, die helpt waar dat nodig is. Van tijdens de zwangerschap tot ongeveer 1,5 jaar erna.
De coach geeft praktische steun en helpt met het aanleren van vaardigheden aanleren op het gebied van bijvoorbeeld financiën, administratie, welke baby-uitzet je nodig hebt. Maar ook juist laagdrempelige opvoedondersteuning bieden en meekijken naar wat moeder én kind nodig hebben.
'Wat heb jij nodig?'
Ook Sabrina kreeg een coach toegewezen, die ze jaren later nog steeds af en toe spreekt.
"Wie je ook bent, soms is het fijn als iemand je hand vasthoudt, letterlijk en figuurlijk. Ze stelde me de simpele vraag: wat heb jij nodig? En luisterde vervolgens écht naar me."
Nieuwe woning nodig
Met haar coach maakte Sabrina een plan voor wat er moest gebeuren. Het belangrijkste in dat plan: uit de schulden komen. En goede woonruimte vinden. Weg uit de studentenkamer waar de schimmel op de muren stond.
De coach hielp haar bij een urgentie-aanvraag voor een sociale huurwoning. "Alle papieren verzamelen voor die aanvraag. Met me mee naar de afspraak om de aanvraag in te dienen. Dat had ik niet in mijn eentje gekund op dat moment."
Samen enveloppen openen
Niet lang daarna kreeg ze inderdaad een woning toegewezen. Maar meubels had ze nauwelijks. "Met mijn coach ben ik naar de kringloop gegaan om een bank, een bed en wat andere belangrijke dingen te kopen."
Sabrina werkt inmiddels voor de woningcorporatie waar ze een aantal jaar geleden haar urgentie-aanvraag voor een sociale huurwoning indiende. Nu is zij degene aan de andere kant van dat bureau.
Alles onder ogen zien
Wat haar het meeste is bijgebleven aan de hulp die ze kreeg? "Dat ik me dankzij mijn coach heb aangemeld bij de schuldsanering. Samen hebben we álle enveloppen geopend en mijn schulden in kaart gebracht. Je moet weten hoeveel schuld je hebt, om je te kunnen aanmelden." Heel pittig vond ze het. "Maar tegelijk kan ik niet omschrijven hoeveel verlichting het me gaf om het allemaal onder ogen te zien."
Als de coach van Moeders van Rotterdam niet in haar leven was geweest, had ze zich nooit aangemeld. Dat weet Sabrina zeker. Na 3 jaar had ze haar schulden afbetaald. "Ik ben haar daar voor de rest van mijn leven dankbaar voor."
Alles duurder
Eind goed al goed, zou je zeggen. Maar makkelijk is het leven nog niet altijd. "We zijn onlangs verhuisd naar een andere woning, waardoor we veel meer huur betalen." Huurtoeslag ontvangt het gezin niet meer, omdat ze daarvoor dan weer net 'te veel' verdienen.
Tegelijkertijd worden de dagelijkse boodschappen alsmaar duurder. "Ik merk dat ik daardoor weer het gevoel krijg dat ik in de knel zit. Ik wil dingen voor mijn kinderen kunnen kopen, als ze die nodig hebben. Dat lukt nu niet."
'Ik voel me krachtig'
Maar opgeven doet Sabrina niet. Ze heeft binnenkort een afspraak met een budgetcoach en ze ziet een therapeut om dingen die in haar verleden zijn gebeurd een plekje te kunnen geven. "Ik voel me krachtig. Ook als het, zoals nu, even iets minder gaat. Ik heb het gevoel dat ik niet meer alleen ben."
Het helpt dat haar man inmiddels bij haar woont. Maar het is ook de zekerheid die ze ontwikkelde tijdens het traject met haar coach. En dat het, ondanks dat ze het niet breed hebben, goed gaat met de kinderen. "Ze groeien hard en ontwikkelen zich goed. Ze gaan naar school, spelen lekker en zijn soms erg eigenwijs", voegt ze lachend toe.