'Kleine telefoons zijn via een zoen de gevangenis in te smokkelen'
Minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming wil het binnensmokkelen van telefoons in gevangenissen aanpakken. Dat is nu nog niet strafbaar, maar daar wil Dekker wat aan doen. Het smokkelen gaat steeds makkelijker, omdat telefoons veel kleiner worden. In de Telegraaf zei hij erover: "Als jij als bezoeker een piepklein telefoontje meeneemt, dat je zelfs via een zoen kunt overgeven, dan kom je daar nu mee weg. Ik vind dat gek, ik wil dat dat strafbaar wordt gesteld."
Kan je inderdaad een telefoon via een zoen overdragen aan een ander? "Ja", zegt voormalig gadget-watcher Raoul Boers, verbonden aan een journalistiekopleiding in Limburg. Boers zegt dat zulke kleine telefoontjes inderdaad bestaan, maar er wel anders uit zien dan wij gewend zijn. "Het is meer een soort interface waarbij je dingen van tevoren kunt inprogrammeren, waarna je met één druk op de knop kunt bellen." Boers vergelijkt het met systemen die zo geminiaturiseerd zijn dat ze in je oor passen. "Die kun je dus ook in je mond stoppen."
Als illusionisten kikkers in hun mond kunnen stoppen en ze er weer levend uithalen, dan moeten mensen ook wel telefoons kunnen verstoppen in hun mond, of zelfs in hun slokdarm, aldus Boers.
'Er zijn genoeg mogelijkheden'
Hans Nieuwenhuis, eigenaar van beveiligingsbedrijf Security Noord, bevestigt het verhaal van Raoel Boers. Nieuwenhuis heeft veel ervaring met het controleren van personen. Hij betwijfelt overigens of je een complete telefoon via een zoen kan overdragen. Toch zijn er volgens Nieuwenhuis genoeg mogelijkheden. "Vaak komt zoiets in onderdelen de gevangenis binnen. Het zal vaak niet in een keer gaan."
Een kleine telefoon blijft tot de mogelijkheden behoren, denkt Nieuwenhuis. "Een telefoontje is tegenwoordig zo verschrikkelijk klein te maken. Dan is er een uitgebreide controle nodig voor de gedetineerde weer terug kan naar de afdeling. Daar is vaak weinig tijd voor. Gedetineerden zijn er ook steeds meer bedreven in hoe ze iets door de controle heen krijgen."
Plastic telefoon komt door scanner
Vaak worden bezoekers met een scanner gecontroleerd, maar die slaat lang niet altijd uit op een telefoon, weet Nieuwenhuis. "Telefoons worden steeds meer van plastic. Een klein telefoontje waar je ook nog eens bepaalde materialen uithaalt, zal vrij goed door de scanner gaan." Dit soort telefoons zijn niet algemeen te koop, zegt Raoul Boers. "Maar ze zijn er wel degelijk. Je hebt allerlei spy-stores in Nederland waar ze dit soort telefoontjes kunnen fabriceren. Dat is geen fictie!"
Ter illustratie: in onderstaande video wordt 'the world's smallest phone' uitgepakt. De Tiny T1 is ongeveer zo groot als je duim en is legaal in Nederland te koop, voor 59 euro. Hoogstwaarschijnlijk gaan er in het illegale circuit nog kleinere apparaten rond.
Het lijkt er dus op dat de minister gelijk heeft: telefoontjes zijn tegenwoordig zo klein te maken dat je ze via een zoen kunt overdragen aan een ander.
Het enthousiasme over AI lijkt geen grenzen te kennen. Beleggers stoppen er miljarden in en de beurskoersen van techreuzen exploderen. Maar wat als AI een bubbel blijkt, en die knapt? "Dan kan dat serieuze gevolgen hebben voor de gewone economie."
Volgens Martin Visser, economisch commentator van De Telegraaf, zijn de signalen overduidelijk. "De waarderingen van AI-bedrijven rijzen de pan uit. Als de verwachtingen niet uitkomen, storten die koersen in, en dat raakt niet alleen beleggers. Dat raakt iedereen."
Goudkoorts
Wie de huidige AI-markt bekijkt, ziet een nieuw soort goudkoorts. Bedrijven beloven dat kunstmatige intelligentie alles verandert: hoe we werken, winkelen, leren en zelfs denken.
Lennard Zwart, investeerder in AI, noemt dat een klassieke bubbel. "Iedereen probeert erin te springen. De bedragen zijn bizar. Het doet sterk denken aan 1999, toen internet de toekomst was. En dat klopte, maar niet voor al die bedrijven die toen de hemel in werden geprezen."
Dotcom-bubbel
Zwart verwijst naar de zogenoemde 'dotcom-bubbel'. Start-ups zonder omzet gingen naar de beurs met waarderingen van miljarden. Toen de winst uitbleef, kelderden de koersen. In Nederland werd World Online het symbool van die crash. Oprichter Nina Brink had haar aandelen vlak voor de beursgang verkocht, wat het vertrouwen in één klap vernietigde.
Toch was die internetgekte niet volledig voor niets. De overinvesteringen zorgden ervoor dat Nederland een van de best verbonden landen ter wereld werd. De glasvezelkabels uit die tijd vormen nog steeds de basis van onze digitale infrastructuur.
'Als de lucht eruit loopt, kan dat hard gaan'
Volgens Zwart worden bedrijven nu gewaardeerd alsof ze al jarenlang winst maken, terwijl veel van hen nog in de experimentele fase zitten, net zoals toen. "Er wordt onvoldoende gekeken naar de risico's. Als de lucht eruit loopt, kan dat hard gaan."
Een bubbel ontstaat als beleggers meer betalen voor verwachtingen dan voor werkelijke waarde. Zolang iedereen gelooft in groei, stijgen de koersen. Maar zodra het vertrouwen wegvalt, spat de zeepbel uiteen.
'De hype is groot'
Martin Visser denkt dat de gevolgen van een AI-crash verder zullen reiken dan de beursvloer. "Veel mensen hebben indirect geld belegd in techbedrijven via pensioenfondsen of beleggingsfondsen. Als die koersen instorten, verdampt dat vermogen. Dat heeft invloed op vertrouwen, bestedingen en uiteindelijk op de hele economie."
Het Internationaal Monetair Fonds waarschuwde onlangs voor dezelfde dynamiek rondom AI als tijdens de dotcom-bubbel. De waarderingen van AI-bedrijven lopen waarschijnlijk te ver vooruit op de realiteit, zegt Visser. "De hype is groot, alom wordt gevreesd voor een correctie."
Ongekende groei
Wereldwijd wordt dit jaar zo'n 350 miljard euro gestoken in datacenters en rekenkracht om AI draaiend te houden. In Amsterdam staan er bijvoorbeeld meerdere van het Amerikaanse bedrijf Equinix.
"Zonder deze infrastructuur geen AI", vertelt Michiel Eielts, directeur van Equinix Benelux. "De groei is ongekend. De vraag is zo groot dat de industrie het bijna niet kan bijbenen, maar een datacenter als dit bouwen, daar heb je toch wel 2 jaar voor nodig."
Razendsnelle ontwikkelingen
Voor Jelle Zuidema, universitair hoofddocent kunstmatige intelligentie aan de Universiteit van Amsterdam, is duidelijk dat de sector in een wapenwedloop zit. "Wie het grootste en slimste AI-model heeft, krijgt de macht. Bedrijven investeren miljarden uit angst om achter te blijven."
Zuidema maakt zich daarom zorgen over de razendsnelle ontwikkelingen. "We rennen vooruit zonder na te denken over de gevolgen. Als straks bedrijven instorten of duizenden banen verdwijnen, komt dat hard aan. En niet alleen in Silicon Valley."
Sneller werken en minder personeel
AI belooft ons slimmer en efficiënter te laten werken, maar dat roept ook fundamentele vragen op. "Of het voor de maatschappij als geheel zin heeft om de boel alsmaar efficiënter te willen maken en banen te vervangen, is iets waar we de komende tien jaar serieus over moeten nadenken," zegt investeerder Zwart. Want hoe wenselijk is die vooruitgang als het banen kost?
Het gevaar is volgens Zwart dat AI niet alleen handwerk overneemt, maar ook denkwerk. "Dat maakt deze technologische revolutie anders dan eerdere." We kunnen AI steeds sneller kopiëren en versterken, maar ik zie nog niet waar de nieuwe banen dan vandaan gaan komen."
Kwetsbaar Europa
Terwijl de Verenigde Staten en China de AI-markt domineren, worstelt Europa met zijn positie. "We hebben briljante onderzoekers", zegt Zuidema. "Maar ze vertrekken naar Californië. Daar is het geld, daar staan de supercomputers."
Visser vindt dat een zorgelijke ontwikkeling. "Europa wil minder afhankelijk zijn van anderen, maar op technologiegebied blijven we achter. De AI-ontwikkeling speelt zich grotendeels af buiten onze grenzen, dat maakt ons kwetsbaar als er iets misgaat."
De hype zal afkoelen
Als de AI-bubbel knapt, hoeft dat zeker niet te betekenen dat de technologie verdwijnt. Net als na de internetcrisis zullen de echte winnaars overeind blijven, verwacht Visser. "De infrastructuur, de kennis, de software, dat blijft allemaal gewoon bestaan, maar de hype zal afkoelen."
Zuidema ziet het als een noodzakelijke fase. "Elke technologische revolutie gaat door een golf van euforie en teleurstelling. Daarna volgt stabiliteit. De vraag is alleen hoeveel schade er onderweg wordt aangericht."