Illegaal vuurwerk kopen in het buitenland: honderdduizenden Nederlanders doen het, net als vader Ruben en zoon Geert

Het belooft een symbolische oud en nieuw te worden, want het is waarschijnlijk de laatste jaarwisseling waarop burgers nog vuurwerk mogen afsteken voordat een landelijk verbod ingaat. En terwijl het legale aanbod afneemt, lijkt de vraag naar illegaal vuurwerk alleen maar groter te worden.

Veel huishoudens

Uit onderzoek van VeiligheidNL blijkt namelijk dat het aantal Nederlandse huishoudens dat illegaal vuurwerk in het buitenland koopt stijgt. Volgens het kennisinstituut koopt een kwart van alle huishoudens ieder jaar vuurwerk voor tijdens oud en nieuw.

Van die groep kocht vorig jaar bijna 1 op de 10 (9 procent) illegaal vuurwerk over de grens, zoals cobra's en nitraten. Ter vergelijking: in 2022 ging het nog om 4 procent. In ons land zijn er dus honderduizenden huishoudens die vuurwerk kopen dat in ons land verboden is.

'Vuurwerk zit in ons DNA'

Zo ook door Ruben en Geert. De vader en zoon maken al jaren op YouTube video's over zwaar vuurwerk dat ze in het buitenland kopen én afsteken. Op het kanaal van de vuurwerkfanaten zijn tripjes te zien naar landen als België, Duitsland, Polen, Tsjechië en Zwitserland.

"Het is een passie die echt in ons DNA zit", vertelt Ruben. "Het is gewoon mooi. En dat knallen, dat geeft ook een stukje spanning." Hij noemt het 'een soort vakantie': "We zijn bezig met onze hobby, en omdat we het filmen verdienen we er nog eens wat geld mee."

In Duitsland afsteken

Hoe zwaarder het vuurwerk, hoe beter, vindt Ruben. Maar, benadrukt hij: "We steken het vuurwerk alleen af in het buitenland, niet in Nederland. Want we moeten wel een beetje oppassen met wat wel en wat niet mag."

Daarom rijden ze voor het afsteken meestal naar onze oosterburen. "We steken het voornamelijk af in Duitsland", vertelt de vuurwerkfanaat. Ook al is ook daar het afsteken van zwaar vuurwerk niet toegestaan. "Maar de straffen liggen er een stuk lager dan in Nederland."

'Gewoon' op de markt

Op hun reizen maken vader en zoon van alles mee. Zo lag in Tsjechië de allerzwaarste categorie vuurwerk 'gewoon op de markt, tussen de knuffels en andere prullaria'. Volgens Ruben gaat het dan om 'de echt zware jongens' wat betreft de knallers.

"Zo'n cobra 20, dat is zo'n 200 keer zwaarder dan een rotje. Dat is wel heftig spul, daar kan je echt behoorlijk wat schade mee aanrichten", legt hij uit. Toch geeft het hem een kick: "Dat is wel echt het mooiste, als je dit soort vuurwerk kunt kopen en afsteken."

Speciaal kamertje

Maar hoe doe je dat dan? Ruben vertelt dat zo'n marktkraam als 'een soort dekmantel' dient. "Als je naar vuurwerk vraagt, dan kijken ze eerst of de kust veilig is. Vervolgens leiden ze je naar een speciaal kamertje en daar ligt dan tussen de kleding ook het vuurwerk opgeslagen."

In het begin vond de vuurwerkfanaat het naar eigen zeggen 'erg spannend' om op die manier te kopen. "Maar eigenlijk biedt iedere marktkraam dit illegale vuurwerk aan", zegt hij. "Iedereen weet het ook daar, maar de politie ziet het door de vingers."

'Begonnen met paar rotjes'

Kritiek op hun filmpjes krijgen ze eigenlijk bijna nooit, vertelt tienerzoon Geert (15). "Eigenlijk vinden mensen het alleen maar leuk. Heel veel mensen kunnen zich hierin herkennen", merkt de jonge vuurwerkfanaat aan de reacties.

Dat ze als vader en zoon samen vuurwerk kopen en afsteken is volgens hem herkenbaar voor andere liefhebbers. "Kijk, wij zijn met een paar rotjes begonnen en dat hebben we steeds verder uitgebouwd. En nu zijn we hier."

Maandsalaris verdienen

Voor illegaal vuurwerk hoef je overigens niet per se naar het buitenland af te reizen. Op social media stikt het van de handelaren die zwaar vuurwerk aanbieden. Zij kopen het goedkoop in en rijden het illegale spul vervolgens met een busje de grens over naar Nederland.

Hakim* was zo'n handelaar, hij verkocht 'echt wel zwaar illegaal vuurwerk'. En dat leverde hem behoorlijke wat winst op: "Als ik een beetje goede inkoop had kon ik vaak al in november stoppen met werken. dan had ik er al wel een goed maandsalaris aan verdiend."

Brede klantenkring

De reclame voor het illegale vuurwerk ging vooral via social media en mond-op-mond, legt Hakim uit. Zijn klantenkring was 'echt heel breed'. "Eigenlijk van alles wat, van jong tot oud."

Ook hele jonge klanten klopten bij hem aan: "Ik hoorde vaak van 12- en 13-jarigen die al illegaal vuurwerk wilden kopen." Maar Hakim durfde het niet aan om aan minderjarigen te verkopen: "Dat vond ik zelf een beetje link."

'Het is mooi geweest'

Bang dat hij tegen de lamp zou lopen, was de vuurwerkhandelaar niet. "Soms was ik een beetje bang dat ze de plek waar het lag opgeslagen zouden vinden. Maar eerlijk gezegd: daar sta je op dat moment niet echt bij stil, omdat je er zo makkelijk en snel geld mee verdient."

Hoe lucratief het ook was, toch besloot Hakim ermee te stoppen. "Ik vond het de moeite niet meer waard om het risico te lopen om gepakt te worden. De straffen zijn de afgelopen jaren flink omhoog gegaan. Het wereldje is ook crimineler en harder geworden", legt hij uit. "Dus toen dacht ik bij mezelf: ik neem hier afstand van, het is mooi geweest."

Verkoop door het dak?

Hakim is ervan overtuigd dat door het aanstaande verbod er straks nog meer illegaal vuurwerk gekocht zal worden. "Ik durf je op een briefje te geven dat de illegale handel door het dak gaat."

"Er is geen ander land als Nederland waar zoveel vuurwerk wordt afgestoken door burgers", legt hij uit. "Als hier dan een verbod komt en in buurlanden is het wel gewoon verkrijgbaar, dan heb je altijd wel mensen die er handel in gaan drijven. De vraag blijft namelijk gewoon."

'Blijf het gewoon doen'

Vuurwerkfanaat Ruben verwacht dat alleen maar meer mensen hun vuurwerk in het buitenland zullen inslaan. "We blijven toch Nederlanders: als het goedkoper en beter kan, dan gaan we gewoon de grens over en laden we de auto vol. Een verbod gaat hier echt niks aan veranderen hoor."

Ook zoon Geert denkt dat de komende jaren weinig gaat veranderen, ondanks een vuurwerkverbod. Hijzelf is het in ieder geval ook niet van plan: "Ik blijf het gewoon doen. Zolang het in België en Duitsland niet verboden is, blijf ik het gewoon daar afsteken."

*Hakim is een verzonnen naam, zijn echte naam is bekend bij de redactie.