Hulporganisaties kritisch over voedseldroppings boven Gaza: 'Ondervoeding los je niet op met een boterham met kaas'

Hulporganisaties zijn kritisch op de voedseldroppings die in opdracht van het demissionair kabinet vanaf vrijdag door Defensie worden gedaan.

'Eenzijdige voeding'

"In de voedselpakken zitten vooral de basisbenodigdheden", weet woordvoerder van het Rode Kruis Bastiaan van Blokland. De organisatie is zelf niet betrokken bij de voedseldroppings, "maar we krijgen wel mee dat het vooral gaat om eenzijdige voeding."

"Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan producten zoals melkpoeder, meel, brood en suiker", somt hij op. "Dit zijn vaak producten die mensen nu ook al eten, als ze natuurlijk überhaupt eten hebben want dat is schaars. Vanuit het Rode Kruis willen wij vooral dat er grotere hoeveelheden vers en specialistisch voedsel naar binnen gaat, voor mensen die nu enorm honger lijden."

Acuut ondervoed

Intussen neemt de honger in Gaza volgens aanwezige hulporganisaties enorm toe. In de eerste 2 weken van juli behandelde Unicef 5.000 kinderen die acuut ondervoed waren.

Woordvoerder van UNICEF Wouter Booij maakt zich zorgen om de situatie: "In Gaza wonen ruim 1 miljoen kinderen, dáár moeten we het over hebben. Vele duizenden kinderen zijn ondervoed, wat betekent dat hun lichaam er heel slecht aan toe is. Ondervoeding is een ziekte, dat los je niet op met een boterham met kaas en een glas melk, of een bord pasta - sterker nog; dat is dan zelfs gevaarlijk."

Specialistische voeding

"Als je in een verregaande staat van honger lijden verkeert, kun je normaal voedsel eigenlijk niet meer binnen houden", legt Van Blokland uit. "Daar heb je echt specialistische voeding zoals 'plumpy'nut' voor nodig." Dat is een op pinda gebaseerd voedingsmiddel dat gegeven wordt aan kinderen die zwaar ondervoed zijn.

"Er zijn verschillende soorten specialistische voeding beschikbaar", gaat de woordvoerder verder. "Die voeding is vaak vloeibaar en heb je echt nodig in combinatie met medische begeleiding. De medische zorg is vooral nodig om die voeding binnen te krijgen en te houden."

Schijnoplossing

"Wat er nodig is, zijn couveuses, vaccins, babyvoeding, brandstof voor aggregaten, medische hulp, speciale medische voeding voor ondervoede kinderen en heel veel meer", gaat Booij verder. En dat kan je niet droppen, zegt hij. "Met de vliegtuigen kan ruwweg alleen eten worden gedropt."

Aankomende vrijdag zal Nederland met een transportvliegtuig iedere dag een voedseldropping in Gaza uitvoeren. In totaal gaat het volgens het kabinet om 16.000 kilo aan voedsel en hulpgoederen. Maar verschillende hulporganisaties, waaronder dus Unicef en het Rode Kruis, laten zich kritisch uit over deze actie omdat het zou gaan om een schijnoplossing.

'Humanitair fotomoment'

Booij ziet de droppings in zekere zin als niets meer dan een 'humanitair fotomoment'. "De voedselcrisis in Gaza is nu dermate dat er 600 à 700 vrachtwagens per dag toegelaten moeten worden om in de minimale behoefte te voorzien. Dat zeggen de Verenigde Naties, dat zegt Unicef, dat zeggen alle hulporganisaties."

"Als je dat omrekent, dat in een vliegtuig ruwweg een zesde deel van een vrachtwagen zit, dan zou je dagelijks 3.600 vliegtuigdroppings nodig hebben om in de ergste nood te voorzien. Dan kom je dus met dagelijks 1 à 2 droppings nergens."

Grenzen moeten open

"Je kan mensen een theelepeltje water geven, maar je kan ook al je krachten gebruiken om die kraan te fixen, zodat er gewoon een flinke stroom water weer beschikbaar is", vult Van Blokland aan. "We hebben echt al onze inspanningen nodig om die grenzen open te doen. Dan kun je honderden vrachtwagens per dag naar binnen laten. Geef die veiligheid, geef veilige routes en dan kunnen we dat uit gaan delen. Professionele hulporganisaties kunnen dat ook goed doen."

Daarbij komt eten vanuit droppings vaak niet bij kwetsbare mensen terecht, zegt Booij. "Vanwege de extreme schaarste van alles in Gaza, al maandenlang, creëer je met de voedseldroppings een hele cynische 'survival of the fittest'."

'Een druppel op een gloeiende plaat verdampt'

Volgens Booij is het vooral belangrijk dat de focus niet wordt gelegd op de voedseldroppings, omdat dit te veel zou afleiden van het grotere probleem. "De situatie in Gaza is een gecreëerde werkelijkheid, doordat de Israëlische autoriteiten fundamentele toegang tot hulp weigeren, en er te weinig druk is van de internationale gemeenschap om dat nu te veranderen."

Hij benadrukt tot slot dat het alleen focussen op voedseldroppings niet doeltreffend is. "De uitdrukking een druppel op de gloeiende plaat kan ik zo langzamerhand niet meer horen. Een druppel op een gloeiende plaat verdampt, punt."