Henri Bontenbal (CDA) en Mirjam Bikker (ChristenUnie) strijden om christelijke stem: 'Maar er zijn fundamentele verschillen'
Nederland lijkt weer af te koersen op een onvoorspelbare verkiezingsuitslag. Bijna de helft van de kiezers weet namelijk nog niet waarop te stemmen. Daarom zet EenVandaag partijen die dicht bij elkaar liggen tegenover elkaar. Vandaag: CDA en ChristenUnie.
"In verkiezingstijd worden vaak de uitersten tegenover elkaar gezet", zegt politiek commentator Marloes Lemsom. "Maar kiezers hebben er veel meer aan om de verschillen te zien tussen partijen die dichtbij elkaar liggen. Mensen twijfelen vaker tussen twee linkse, rechtse of middenpartijen, dan tussen bijvoorbeeld de PVV of GroenLinks-PvdA."
Fatsoenlijke politiek
CDA en ChristenUnie trekken bijna dezelfde kiezers aan: wie de een overweegt, kiest vaak ook de ander. Die overlap is twee keer zo groot als verwacht, zo bleek ook uit het laatste Nationaal Kiezersonderzoek, waarin kiezers in de aanloop naar de verkiezingen van 2023 werden ondervraagd. Beide partijen zijn christelijk. Beide zeggen te staan voor fatsoenlijke politiek. Beide noemen zichzelf middenpartij. Toch is er verschil in steun: het CDA staat in de peiling op 23 zetels, de ChristenUnie op 3.
In de Tweede Kamer heeft het CDA momenteel 5 zetels, de ChristenUnie heeft er daar 3. In Leeuwarden, waar beide partijen toevallig op dezelfde dag campagne voeren, lijken ze ook te strijden om dezelfde stem. En hét thema waarop zowel CDA-leider Henri Bontenbal als ChristenUnie-leider Mirjam Bikker worden bevraagd is het thema wonen; hoe krijgen jongeren een huis?
Hypotheekrenteaftrek afbouwen
Allebei willen ze de hypotheekrenteaftrek afbouwen, maar toch zit daar een verschil in. "Wij zeggen dertig jaar", zegt Bontenbal op straat in Leeuwarden. "Dat levert de overheid weer geld op en dat moet je terugsluizen naar een lagere belasting op inkomen, zodat mensen daar deels van gecompenseerd worden."
De ChristenUnie wil de hypotheekrenteaftrek dan weer in vijftien jaar tijd afbouwen. "Wij bouwen het sneller af", licht Bikker op straat in Leeuwarden toe. "Maar wel op een manier dat gezinnen, die bijvoorbeeld net een hypotheek hebben gesloten, niet in de problemen komen."
'Huiswerk voor de samenleving'
Maar volgens Bikker zijn er ook fundamentele verschillen, die ze graag benadrukt, bijvoorbeeld als het gaat om euthanasie. Bikker wil dat jongeren onder de 30 die psychisch lijden geen euthanasie meer kunnen aanvragen. Het CDA denkt daar anders over.
De ChristenUnie vindt de stijging van het aantal euthanasieverzoeken onder de 30 zorgelijk. "Hier ligt huiswerk voor de samenleving," aldus Bikker, die vervolgt. "Voor de ChristenUnie is heel helder dat het leven een geschenk is. Ook aan de rafelranden van het leven, of het nou gaat om bijvoorbeeld embryo kweek waarvan wij zeggen: dat moet je niet toestaan, alleen maar om te kweken, te onderzoeken en te vernietigen. Daarvoor is het leven te heilig."
Andere afweging
Voor het CDA kan de situatie blijven zoals die is. "Op sommige punten maken wij een andere afweging dan de ChristenUnie", reageert Bontenbal op straat in Leeuwarden. "En die is niet minder integer en is ook niet minder gedreven door waarden alleen."
Het is vaak ook een botsing van waarden en wij proberen ook op die punten die keuzes integer en vanuit onze christendemocratische waarden te maken."
Christelijke smaakmaker
De grote vraag is: wat gaat er gebeuren als een partij als het CDA straks groot genoeg is om deel te nemen aan een nieuw kabinet? ChristenUnie-leider Bikker zegt in dat geval wel de christelijke smaakmaker te willen zijn in een nieuw kabinet, als versterker van het midden. Want volgens Bikker is de ChristenUnie 'voluit' christelijk.
"Ambitie is altijd goed", zegt Bontenbal lachend. "Maar ik denk dat het CDA haar christendemocratische roots en haar christendemocratische waarden nooit verloochent. Dus de christendemocratie zal hoe dan ook dan goed aan tafel zitten."