Vandaag debatteert de Tweede kamer over Gaza. Een van de onderwerpen is hoe Nederland kan helpen bij medische evacuaties van ernstig zieke patiënten, waaronder kinderen. Tot nog toe nemen Nederlandse ziekenhuizen geen patiënten uit Gaza op, ook niet als een kind bijvoorbeeld kanker heeft en er chemo-behandeling nodig is.
Behandeling in de regio
Minister Veldkamp liet eerder weten dat Nederland medische evacuaties uit Gaza financieel en praktisch wil ondersteunen. Maar daarbij is het uitgangspunt dat de patiënten worden behandeld in ziekenhuizen in de regio zoals nu ook al gebeurt.
Directeur Karel Hendriks van Artsen Zonder Grenzen ziet dat er nog maar weinig patiënten vanuit Gaza naar het buitenland worden gebracht om medische behandeling te krijgen. "Volgens de Wereld Gezondheidsorganisatie hebben ongeveer twaalfduizend mensen, waaronder veel kinderen, evacuatie nodig ofwel om te overleven of om een menswaardige kwaliteit van leven te kunnen hebben."
'Toestemming krijgen moeilijk'
Wat Nederland kan doen is volgens Hendriks: "Zorgen dat er Israëlische goedkeuring komt voor opnames in buitenlandse ziekenhuizen, met het recht op terugkeer en met het doel om te zorgen dat mensen behandeld worden", vertelt hij.
"Daarnaast kan Nederland helpen om behandeling in de regio te bekostigen en soms kan het toch ook belangrijk zijn om de gespecialiseerde zorg in Nederland te krijgen."
Soms naar Jordanië
Artsen Zonder Grenzen evacueert 'heel af en toe' kinderen naar het chirurgisch ziekenhuis van de hulporganisatie in Jordanië, vertelt de directeur. "Dat gaat traag en we kunnen de capaciteit van dat ziekenhuis niet benutten."
"4 op de 5 van onze verzoeken tot medische evacuatie worden geweigerd door de Israëlische autoriteiten of niet behandeld", gaat hij verder. "Het is erg moeilijk om toestemming te krijgen voor behandeling in het buitenland met recht op terugkeer."
Patiënten verdelen
"Voorzover wij kunnen nagaan is nog geen enkele patiënt in Nederland behandeld", vertelt Hendriks. "Het is natuurlijk praktischer om kinderen in ziekenhuizen in de regio op te nemen maar je kunt ook de patiënten enigszins verdelen."
"We hebben gezien dat er een grotere kans van slagen is als een verzoek tot medische evacuatie gedaan wordt door een bevriende natie." Daarom kan Nederland een goede kans maken volgens hem.
'Meedenken' vanuit hier
Shakib Sana is huisarts in Rotterdam en oprichter van Medics On The Move For What Matters. Hij maakt deze dagen mee hoe lastig het is om patiënten vanuit Gaza over te brengen naar ziekenhuizen in het buitenland.
"Ik heb al lang contact met een arts in Gaza die we vanuit Nederland helpen met telefonische consultaties", vertelt hij. "Dat moet je zien als meedenken over wat je in zijn situatie, met alle beperkingen, toch nog kunt doen aan behandeling."
Ziekenhuis opgeblazen
Soms komt uit die gesprekken de noodzaak naar voren om een patiënt naar het buitenland te brengen. "Waar ik op dit moment mee bezig ben, is om een meisje van 15 maanden dat kanker heeft, naar een Nederlands ziekenhuis te halen."
Zo'n kind moet namelijk direct opgenomen worden voor verdere behandeling en dat is daar niet mogelijk", benadrukt hij. "Het ziekenhuis voor kankerbehandeling in Gaza was het Turkish-Palestinian Friendship Hospital, maar dat is opgeblazen."
'Niet per se naar Nederland'
Sana probeert nu om contacten te leggen bij Nederlandse ziekenhuizen die gespecialiseerd zijn in kankerzorg voor kinderen, maar tot nog toe zonder resultaat. "Ik heb de verwijzing voor medische evacuatie van dit kind gezien en ben vervolgens gaan bellen. Maar er zitten juridische haken en ogen aan en het is niet duidelijk voor wie de kosten zijn", vertelt hij.
"Bovendien moet de IND toestemming geven dat het kind komt en dat de ouder mee komt", gaat verder: "Het kind hoeft voor mij niet per se naar Nederland te komen, als het geholpen kan worden in Egypte of een ander land in de regio is dat ook goed. Maar wij hebben wel hele goede kinderzorgcentra in Nederland, die zouden hulp kunnen bieden."
'Zoeken naar andere oplossingen'
"Het begint allemaal bij het feit dat de medische infrastructuur in Gaza volledig kapot geschoten is, dus je moet wel zoeken naar andere oplossingen", vertelt Hendriks. De directeur van Artsen Zonder Grenzen legt uit dat hulporganisaties in Gaza, waaronder zij zelf, goed in staat zijn om patiënten te identificeren.
Daarmee kunnen ze vervolgens aan de hand van een lijst van criteria te selecteren wie er voor zorg in het buitenland in aanmerking komt. Of liever gezegd: voor wie dat nodig is.
