Netbeheerder TenneT is blij met de verandering op de stroombeurs. "De nauwkeurigere prijzen kunnen ons helpen om het enorme Europese stroomnet beter in balans te houden", zegt Joris Besseling. Hij houdt zich voor TenneT, dat actief is in Nederland en delen van Duitsland, bezig met de Europese markt. "Die balans van vraag en aanbod is extreem belangrijk. Er mag niet op een plek veel te veel en op een andere plek te weinig stroom zijn, dan gaat het mis."
Snelweg voor energie
Samen met andere grote beheerders vormt TenneT de Europese 'snelweg' voor energie. De invoering van kwartierprijzen is een logische stap, volgens Besseling. "Het opwekken en verbruik van energie verandert continu", zegt hij, "en het bewaren van die balans wordt steeds lastiger."
"In Europa produceren we nu veel meer groene energie dan vroeger. In tegenstelling tot kolen- en gascentrales kan de stroom die met windmolens en zonnepanelen wordt opgewekt - afhankelijk van het weer - snel veranderen, óók binnen een uur. Als er wolken voor de zon schuiven, of de wind ineens harder waait, moet het systeem alsnog in balans blijven. Met kwartierprijzen sluit de markt straks beter aan op die realiteit." Ook huishoudens kunnen bijdragen aan die balans, en zo ook besparen op hun energierekening.
Prijsverschillen
Dat zegt duurzaamheidsexpert Danny Oosterveer. Want wat betekent deze verandering voor particuliere huishoudens? "Al die verschillende contracten, en nu weer de kwartierprijzen erbij - het lijkt soms een beetje op een oerwoud", ziet Oosterveer. "Voor veel mensen voelt het best als gedoe." Maar wie wil besparen, denkt hij, kan het beste een dynamisch contract nemen.
Hij vindt de overgang naar kwartierprijzen een positieve ontwikkeling. "De prijzen worden nauwkeuriger. Het klinkt wat ingewikkeld, maar uiteindelijk is het gunstig voor je portemonnee. Wie flexibel kan omgaan met verbruik, kan veel besparen."
Slimme stopcontacten
"Prijzen voor stroom veranderen constant", legt Oosterveer uit. "Soms is er veel wind en veel zon, dan kan energie heel goedkoop zijn. Maar op donkere en windstille dagen komt er niet genoeg stroom uit die hernieuwbare bronnen. Dan moeten kolen- of gascentrales meer leveren, en dat is duurdere stroom." Op dat prijsverschil speelt hij in.
Alles in het huis van Oosterveer is erop gericht om zo slim mogelijk met energie om te gaan. Dat is duurzaam, maar ook goed voor de portemonnee. Hij heeft onder meer zonnepanelen, een laadpaal en een warmtepomp, en slimme stopcontacten die alleen werken als de stroom onder een bepaalde prijs zakt. Met de dynamische energieprijzen experimenteert hij volop. "We laden de auto of de e-bike alleen op als de stroom goedkoop is, en ook de wasmachine draaien we pas als de prijs laag staat."
Verbruik afstemmen
Op die manier kunnen veel mensen besparen op de energierekening, zegt Oosterveer. "Uiteindelijk zullen dynamische contacten voor veel huishoudens de beste optie worden. Het zorgt er ook voor dat mensen bewuster omgaan met hun energiegebruik."
Dat afstemmen kan nu al, maar straks als de prijs per kwartier wordt bepaald nog optimaler, denkt Oosterveer. De meeste energieleveranciers die dynamische contracten aanbieden kijken het wel nog even aan en blijven voorlopig stroom op basis van een uurtarief leveren. Alleen een enkeling voert al vanaf 1 oktober kwartierprijzen in voor alle klanten.
Na de salderingsregeling
Voor huishoudens met zonnepanelen is een dynamisch contract nog voordeliger, zegt Oosterveer. "Als in 2027 de salderingsregeling voor zonnepanelen verdwijnt, en je als particulier soms moet betalen voor je overschot aan zonnestroom, wordt meebewegen met de stroomprijzen steeds meer een noodzaak. Dus zeker voor mensen die zonnepanelen hebben kan het slim zijn om naar dynamische contracten te kijken."
Hij raadt bezitters van zonnepanelen daarnaast aan om een thuisbatterij te nemen. "Daarmee kun je een deel van die zonnestroom opslaan om in de avonden te kunnen gebruiken. Niet alleen de grote partijen, ook particulieren zullen flexibeler moeten worden met het stroomgebruik."
Anders omgaan met stroom
Kijkend naar de toekomst zal de manier waarop we energie gebruiken hoe dan ook veranderen, daarvan is Oosterveer overtuigd. "Vroeger zat er bij wijze van spreken iemand bij de energiecentrale, die draaide aan een grote knop als wij met zijn allen veel energie nodig hadden. Dus het aanbod paste zich makkelijk aan de vraag aan."
Dat is nu wel anders, zegt hij. "Nu hebben we te maken met zon en windenergie. Dan moet je dus eigenlijk op die piek gebruiken, want dan is er heel veel stroom. En dat geldt niet alleen voor jou, maar ook voor mij, en voor mijn buurman."
