Bijna de helft komt nieuw in Tweede Kamer: wat kunnen zij leren van ervaren collega's? 'Richt je op de inhoud'
Voor de derde keer in 4 jaar tijd treedt morgen een nieuwe Tweede Kamer aan. De doorlooptijd van Kamerleden is zo hoog, dat de nieuwe Kamer nog geen kabinetsperiode aan ervaring meebrengt. Wat kunnen nieuwkomers leren? "Laat je niet gek maken."
De cijfers spreken voor zichzelf: sinds halverwege de jaren 50 is de gemiddelde werkperiode van Kamerleden langzaam gedaald van ruim 9 jaar tot iets minder dan 5 jaar nu. De nieuwe Tweede Kamer begint woensdag met maar iets meer dan gemiddeld 3 jaar aan ervaring.
56 nieuwe Kamerleden
Sinds de jaren 50 in de vorige eeuw daalde de gemiddelde leeftijd ook van zo'n 55 jaar naar 44 jaar nu. Daarmee kun je gerust stellen dat de Kamer- en levenservaring gemiddeld gezien flink is gedaald.
In totaal nemen 56 nieuwe Kamerleden plaats in de Kamer, 14 oud-Kamerleden keren terug en 80 Kamerleden blijven zitten. De nieuwe Tweede Kamer wordt woensdag, even na 13.00 uur geïnstalleerd.
'Richt je op de inhoud'
"Het zou wel beter zijn als hier wat mensen wat langer blijven zitten," zegt SP-Kamerlid Michiel van Nispen. Vandaag nam hij na 11 jaar afscheid van de Kamer, als één van de langstzittende Kamerleden. Van Nispen beaamt dat je ongeveer een Kamerperiode nodig hebt om het vak onder de knie te krijgen, om vervolgens effectief te zijn.
"Maar dat zeg ik als iemand met een heleboel jaren ervaring die dan zelf de keuze maakt om te vertrekken", lacht hij. "Je hebt de eer het volk te mogen vertegenwoordigen", gaat het oud-Kamerlid serieus verder. "Dat brengt een belangrijke verantwoordelijkheid met zich mee. Dus richt je op die inhoud."
Technische en ingewikkelde wetten
Concreet betekent dat volgens Van Nispen dat Kamerleden zich moeten richten op het checken van technische en soms heel ingewikkelde wetten. "Waardoor je denkt: ja, hier scoor ik geen nieuws mee, maar dat maakt niet uit. Het is wel je taak. Mensen hebben er last van als wetten vervolgens slecht in elkaar zitten."
Het is een boodschap die een nieuwkomer in de Tweede Kamer, D66'er Nathalie van Berkel, graag ter harte neemt. Zij begint morgen als nieuw Tweede Kamerlid voor D66. Ze wijst erop dat zij bewust de overstap maakt als bestuurder van een organisatie die wetten uitvoert, het UWV, naar een organisatie die wetten maakt: de Tweede Kamer.
'Oerwoud aan formulieren snoeien'
"We hebben al heel veel wetten, als je daar aan gaat sleutelen dan heeft dat consequenties," zegt Van Berkel. "Daarom denk ik dat het belangrijk is om mensen vanuit de uitvoering, dus waar ik vandaan kom, mensen die echt elke dag aan de slag zijn met het uitvoeren van die wetten, om die erbij te hebben."
De ambitie van het nieuwe D66-Kamerlid is om beleid dichter bij de praktijk te brengen. "De afstand tussen wat je hier bedenkt en wat er elke dag in het leven van mensen gebeurt, kan soms best groot zijn." Ze wil wetten eenvoudiger maken en "het oerwoud aan formulieren stevig snoeien." Mensen die afhankelijk zijn van regelingen moeten sneller geholpen worden.
Parlementaire enquête
Waar Van Berkel optimistisch kijkt naar de toekomst, kijkt Van Nispen trots terug op zijn tijd als Kamerlid. Hij is vooral trots op het werk dat hij met de parlementaire enquête Fraudebeleid en Dienstverlening, over de relatie tussen overheid en burger, heeft kunnen doen.
"Het leed wat dat met kinderen gedaan heeft, dat wij dat mochten onderzoeken, daar kijk ik met voldoening op terug", zegt het oud-Kamerlid. "Maar dan is het weer jammer dat het kabinet heel laks reageert op die belangrijke aanbevelingen."
Tijd en ervaring
Dat zijn werk belangrijk was én is, benadrukte scheidend Kamervoorzitter Martin Bosma vandaag nog tijdens zijn afscheid. "Je bent de terechte winnaar van de Prinsjesprijs, een prijs voor een politicus van belang voor het gezag en vitaliteit van de parlementaire democratie."
"De jury schreef, ik citeer: 'Jij laat zien dat parlementariër zijn een vak is dat tijd en ervaring vraagt, met zijn vertrek verliest de Kamer een gezaghebbend en ervaren lid.' Daar heb ik verder niks aan toe te voegen", zei Bosma in zijn speech over Van Nispen.
Oplossingen zoeken
Van Nispens boodschap aan nieuwe Kamerleden is helder: "Laat je hier niet gek maken. Het gaat hier niet over je houding, over je imago of over je debatvaardigheden. Het gaat hier vooral over de echte problemen van mensen, om daar oplossingen voor te vinden."
Van Berkel benadrukt dat ervaring en samenwerking hierbij cruciaal zijn. Daarom wil ze eerst goed begrijpen hoe Den Haag werkt. "Het gaat over coalities bouwen, over goed luisteren, over samen oplossingen vinden." Ze verbaast zich erover, "hoe weinig het soms in debatten over de inhoud lijkt te gaan." Zelf belooft ze dat écht anders te gaan doen."