Als je ouders gaan scheiden: 'Die vervelende herinnering vergeet ik nooit meer'
Ongeveer 30 procent van de 15-jarigen leeft niet meer samen met beide ouders. In de meeste gevallen komt dat door een echtscheiding, zo laat het CBS in nieuwste cijfers weten. Het hoge aantal scheidingen stemt deskundigen droevig, want het niet meer samenleven van beide ouders zorgt bij kinderen voor veel verdriet en pijn.
In 1966 telde Nederland zo'n zes duizend scheidingen. Daarbij waren vermoedelijk rond de 13 duizend kinderen betrokken. Tegenwoordig worden jaarlijks 70 duizend kinderen geconfronteerd met de scheiding van hun ouders. Een aantal ieder jaar stijgt. "In deze tijd stellen wij heel hoge eisen aan onze individuele wensen. Vijftig jaar geleden scheidden vrouwen veel minder makkelijk, tenzij er sprake was van mishandeling. Inmiddels lijkt het wel maatschappelijk geaccepteerd", aldus Yolanda de Best, pedagoog en familie-mediator. "Ik vind dat we niet moeten doen alsof het normaal is."
'Woede kan ik me goed herinneren'
Eén van die Nederlandse jongeren die te maken kreeg met de scheiding van zijn ouders is Yannick le Gordt Dillié. Zo'n zeven jaar geleden hoorde hij dat zijn vader en moeder niet langer meer samen wilden leefden. Die mededeling kwam als een schok. "Mijn moeder riep ons bij elkaar. Toen vertelde mijn vader dat hij een affaire had. Voor mijn moeder was dat het moment dat er geen vertrouwen meer was en dat hun relatie niet verder kon gaan. Ik voelde zelf ook het vertrouwen in mijn vader verdwijnen, alsof hij van zijn voetstuk viel. Die woede kan ik me nog goed herinneren."
Yannick zocht als puber zijn toevlucht in het uitgaansleven. Hij ging veel stappen, roken en drinken. Pas later had hij het besef dat hij de scheiding nog moest verwerken. Dat heeft hij door middel van gesprekken met een psycholoog gedaan. "Ik voel me niet meer verdrietig. Als je je ouders gelukkig ziet met een ander dan is dat heel fijn. Maar die vervelende herinnering zal ik nooit meer vergeten."
Geen ideale leeftijd voor scheiding ouders
Er is geen enkele leeftijd waarop een scheiding van ouders goed te verteren is. Er wordt wel eens gezegd 'hoe jonger hoe beter', maar dat wil Yolanda de Best ontkrachten. "Er is geen ideale leeftijd. Elke leeftijd vraagt een andere aanpak." Het moeilijkste voor kinderen tijdens de scheiding van hun ouders is dat de ouders alleen met zichzelf bezig zijn. "De kinderen houden zich redelijk stil. Als je moeder verdrietig is, dan ga je haar natuurlijk niet lastigvallen met je eigen verdriet. Stiekem komt dat de ouders ook wel goed uit. Als ik aan ouders vraag hoe het met de kinderen gaat, dan zeggen ze vaak dat het goed gaat, want ze horen hen er niet over. Eigenlijk is dat een heel slecht teken. Voor alle kinderen is een scheiding heel verdrietig."
De ouders van Yannick waren juist heel open naar hem toe ten tijde van de scheiding. "Ik was ouder en dan krijg je meer mee. Ze betrokken me er veel bij. Aan de ene kant is dat fijn, maar aan de andere kant wil je je niet bezig houden met zaken zoals alimentatie. Daar wil je niet middenin zitten." Toch vond Yannick, zelf momenteel ook werkzaam bij Villa Pinedo, een plek waar kinderen van gescheiden ouders terecht kunnen, de aanpak van zijn vader ook bewonderingswaardig: "Ik wilde hem een tijdje niet zien en daar gaf hij me alle ruimte voor. Hij legde me geen druk op en dat vond ik heel erg prettig".
Betrek kinderen niet bij scheiding
Deze lezing wordt beaamd door Yolande de Best. Het belangrijkste is volgens haar dat ouders beseffen dat een scheiding iets is tussen henzelf. "Als er zaken worden gezegd als 'hij heeft ons in de steek gelaten', dan is dat niet het geval. Hij laat de kinderen niet in de steek. De relatie tussen de ouders is mislukt. De kinderen moeten daar niet bij betrokken worden."
'Het is net een kleuterklas': jongerenafdelingen van politieke partijen vinden oudere collega's kinderachtig
Politici mogen zich wel eens wat volwassener gaan gedragen. Dat vinden de jongerenafdelingen van politieke partijen. Ze maken elkaar zwart en het gaat alleen maar over de korte termijn in plaats van over echte plannen voor het land, is hun kritiek.
EenVandaag sprak met jongerenafdelingen van de VVD, de PvdA, NSC en D66 en allemaal hebben ze dezelfde analyse. "Ze zeggen wel eens dat wij nog in de zandbak spelen, maar wij gedragen ons volwassener dan politici die op het echte veld staan", zegt Frouke van Dam van de Jonge Democraten, de jongerentak van D66.
'Waar zijn jullie mee bezig?'
Vorig jaar zei toenmalig premier Dick Schoof in de Tweede Kamer dat het kabinet 'geen kleuterklas is'. Maar daar kunnen de jongeren zich niet in vinden. "Ik denk dat er ontzettend veel mensen zijn die als ze kijken naar de politiek denken: 'Waar zijn jullie nou mee bezig joh?'", zegt Mauk Bresser van de jongerenafdeling van de VVD, de JOVD.
De val van het kabinet-Schoof wordt door de jongeren gezien als onvolwassen. En dat geldt ook voor de val van het kabinet-Rutte IV in 2023. Zelfs Bresser vindt dat de val van dat kabinet - destijds geforceerd door de VVD - onnodig was.
Op de persoon
Nu de verkiezingscampagne voor de Tweede Kamerverkiezingen is begonnen, vinden de jongeren dat volwassen politici zich al helemaal niet meer kunnen inhouden. Thomas Beukema is voorzitter van Jong Sociaal Contract van NSC en ziet dat het amper over de inhoud gaat.
"Bij grote debatten spelen ze op de persoon en minder op de inhoud. Dilan Yeşilgöz van de VVD zegt dan bijvoorbeeld dat ze de plannen van Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA niet goed vindt. Maar ze vertelt er dan niet bij wát ze er niet goed aan vindt." Hij ziet dat bij meer politici terug.
Samenwerking ingewikkelder
De JOVD en de Jonge Socialisten (PvdA) vinden dat ook jammer. "Ik vind dat niet zo'n nette manier van politiek voeren", zegt Jasmijn Hofman van die jongerenafdeling.
Volgens Bresser kan het in de toekomst zelfs problemen opleveren. "De consequentie is dat je na de verkiezingen misschien een samenwerking moet aangaan en dat je elkaar op de persoon al kapot hebt gemaakt. Dat maakt samenwerken ingewikkelder. De botsing op de ideeën heb je dan niet eens laten zien. Dat zou echt zonde zijn."
Ongezonde cultuur
Zouden deze jonge ambitieuze politici zelf de landelijke politiek nog in willen? Hofman in elk geval niet. "De cultuur die er heerst is niet altijd even gezond en dat trekt mij als vrouw minder aan." Ze doelt dan bijvoorbeeld op uitspraken van Wilders waarin hij zegt dat Dilan Yeşilgöz 'aan het keffen' is, of dat Sigrid Kaag 'een heks' is. "Dit is wel een extra factor die ik meeneem in mijn overweging."
Volgens Bresser van de JOVD zouden politici zich meer bewust moeten zijn van de steeds dominantere toon die er heerst. Hij vindt ook dat media bij zichzelf te rade moeten gaan. "Als je slecht gedrag beloont en aandacht geeft in de media, gaat het steeds meer gebeuren."
Voorbeeldfunctie
Van Dam van de Jonge Democraten is bang dat de toon van politici mensen afschrikt om de politiek in te gaan. "Mensen die wel respectvol met elkaar om willen gaan, kijken naar andere banen, die voelen zich hier niet thuis. Mensen die dat wel leuk vinden, worden aangetrokken en dat versterkt de cultuur alleen maar."
"Dat is een slecht voorbeeld voor de rest van het land, daar worden de gesprekken dan ook harder en kijken mensen meer naar verschillen dan naar overeenkomsten. Politici moeten rekening houden met hun voorbeeldfunctie", zegt Van Dam tot slot.