Zo ziet het leven er nu uit in Israël, waar de helft van de bevolking al is ingeënt

Israël is nummer 1 als het gaat om vaccineren. Al meer dan de helft van de bevolking heeft een eerste coronaprik ontvangen. Stap voor stap gaat het leven er weer terug naar normaal, maar tegelijkertijd is er sprake van 'enorme polarisatie' in het land.

De afgelopen weken is er in het land steeds meer mogelijk. Restaurants, bars, winkels, tuincentra, sportscholen, theaters en musea mogen weer mensen ontvangen. Laatst was er zelfs alweer een concert met honderden aanwezigen. Maar aan dit alles zit wel een strikte voorwaarde. Je moet beschikken over een speciaal 'groen paspoort' waarmee je kunt aantonen dat je bent gevaccineerd.

'Heel surrealistisch'

Ohad Ethan, die samen met zijn man en twee kinderen in Tel Aviv woont en werkt, geeft ons een tour via zijn telefoon en bezoekt daarbij onder meer de kapper. Door het groen paspoort te laten zien, kan je hier gewoon weer langs voor een knipbeurt. Aan de muur van de salon hangt hier het vaccinatiebewijs van de eigenaar.

Het koppel is eigenaar van een bruidswinkel en kunnen nu ook 'eindelijk weer de deuren openen'. "Dat is voor ons echt een opluchting want na een jaar zijn bruiloften ook nu eindelijk weer mogelijk." Op een video laat hij zien dat ook het nachtleven in Tel Aviv weer net zo bruisend is als voorheen. "Het is heel surrealistisch om na al deze tijd ineens weer uit eten te gaan en gewoon een restaurant binnen te stappen."

Vaccinatierace

Nadat premier Netanyahu als een van de eerste van de in totaal 9 miljoen inwoners het Pfizer-vaccin ontving, zijn inmiddels al meer dan 5 miljoen mensen in Israël gevaccineerd. Van de risicogroepen is zelfs 85 procent al volledig ingeënt. Een uitzonderlijke prestatie, zelfs voor een land waar de zorg strak is georganiseerd. Voor de vaccinatiecampagne werd zelfs het leger ingezet.

Maar aan het succes zit ook een flink prijskaartje. Zo zou de overheid naar verluidt vaccins hebben gekocht voor tweemaal de daadwerkelijke prijs. Daarnaast sloot de regering een speciaal contract af met Pfizer waarbij de farmaceut de beschikking krijgt over data rondom de vaccinaties en besmettingen.

Splitsing tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden

Maar ondanks deze mooie cijfers is van enkel een jubelstemming in het land absoluut geen sprake, vertelt Wim Luyckx, die al meer dan dertig jaar in Israël woont. "Er is een enorme polarisatie in het land. Hier heb je nu echt een splitsing tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden."

Volgens de Nederlander zien velen de vaccinatiecampagne als een politieke campagne. "Netanyahu is een politiek mannetje die er alles doet om zijn naam te zuiveren. Om maar uit te stralen: wij zijn de beste van de wereld." Op 23 maart zijn er verkiezingen in Israël. Netanyahu, die wordt verdacht van corruptie, wil dan opnieuw herkozen worden.

Wat kunnen wij leren van Israël?

Hoe dan ook wordt er wereldwijd met grote interesse naar de ontwikkelingen in Israël gekeken. De Nederlander Ewout van Ginneken leidt een van de meest belangrijke onderzoeken op dit gebied. Voor het European Observatory on Health Systems and Policies analyseert hij voor onder andere de WHO en de Europese Commissie de zorgsystemen in meer dan vijftig verschillende landen tijdens deze pandemie.

"Israël is een interessante proeftuin, omdat zij een blik kunnen geven op wat ons straks te wachten staat. Het geeft ons veel informatie en daar moeten we ons voordeel mee doen. Maar we moeten ook naar andere landen kijken om te zien wat daar de effecten zijn", vertelt van Ginneken. "Israël kan laten zien hoe misschien onze omstandigheden zijn in een paar maanden van nu. Dat komt omdat zij in een vroeg stadium heel veel vaccins hebben kunnen bemachtigen. Dat heeft ze een enorme voorsprong gegeven."

'Iedereen vaccineren vanaf 60 jaar'

"Al na een maand konden alle volwassenen een vaccin halen", legt Van Ginneken uit. "Dat is niet vergelijkbaar met ons omdat wij simpelweg niet genoeg vaccins hebben daarvoor, maar ik denk wel dat wij de vraag hadden moeten stellen: hoe had dat hier beter gekund? "Ik hoop dat wij nu ook gaan kijken naar hoe snel we in Nederland de prioritering van bevolkingsgroepen kunnen verruimen. Dat we ook vanaf 60 jaar en ouder gaan vaccineren in plaats van groepje voor groepje te gaan vullen."

Ondanks de vele positieve ontwikkelingen is het ook niet zo dat corona helemaal is verdwenen in Israël. "Ze hebben nog veel besmettingen, maar het aantal opnames en sterftegevallen daalt enorm."

Vaccinatiecampagne

Net als in Nederland wil ook in Isräel niet iedereen zich laten vaccineren. "Israël is een zeer gevarieerd land, met bepaalde groepen die zich niet willen vaccineren bijvoorbeeld vanuit religieus oogpunt. Die moet je eerst zien te bereiken", vertelt Van Ginneken.

Ook wat de vaccinatiecampagne betreft kan Nederland dan ook iets van Israël leren. "Voor al deze groepen lag heel specifiek een vaccinatiecampagne op de plank. Vervolgens werden zij via hun eigen groep aangesproken met enthousiaste filmpjes over vaccineren. En ook waren er bijvoorbeeld hele evenementen georganiseerd voor jongeren rondom de priklocaties. Ik denk echt dat we daar wat van kunnen leren."