Wordt het nieuwe pensioenstelsel beter of slechter? Dit zijn de voor- en nadelen

De Tweede Kamer debatteert vandaag over de nieuwe pensioenregeling. Die moet ingaan op 1 juli 2023. Maar de nieuwe wet van minister Schouten kan op wat kritiek rekenen. Financieel journalist van De Telegraaf Martin Visser vertelt wat we eraan hebben.

Als Schouten de wet door de Eerste Kamer wil krijgen, zal ze vooral de linkse partijen mee moeten krijgen. Tientallen experts, oud-bestuurders en oud-politici schreven eerder al een brandbrief aan de Kamer met de boodschap om dit nieuwe stelsel niet door te laten gaan.

Waarom is er kritiek op het nieuwe stelsel?

Het nieuwe stelsel is meer gericht op de beurs. Je pensioen kan meer gaan meebewegen met de beurs. Dat is in het oude stelsel niet zo. In het oude stelsel kreeg je op basis van je wat je afdroeg een vaste uitkering, maar in het nieuwe stelsel bepaalt de beleggingswinst hoe hoog je pensioen is. Je pensioen kan dus sneller stijgen, maar ook sneller dalen. Waar dat voor de een een voordeel is, is dat voor een ander een nadeel.

"Daarnaast vinden best veel mensen wel dat het anders moet. Alleen dit stelsel werd in elkaar gezet in een tijd dat de financiële positie van pensioenfondsen onder druk stonden. Dat is nu totaal het tegenovergestelde", zegt Visser.

Hoe hoog zouden de pensioenen nu zijn, als dit stelsel al was ingevoerd?

Dat heeft een expert voor Visser uitgerekend. "Door de slechte resultaten op de beurs zouden de pensioenen in de eerste helft van dit jaar met 3,5 procent zijn gedaald als het nieuwe stelsel nu al was ingevoerd. Dat illustreert de mate van onzekerheid die bij het nieuwe pensioencontract hoort."

Zijn er groepen die er méér op vooruit gaan dan anderen?

"Dat is lastig te zeggen. Jongeren gaan vooral meer risico lopen. Ouderen hebben namelijk al veel opgebouwd, terwijl jongeren volledig met dit onzekere pensioen beginnen. Maar het hangt ervan af hoe beurs en economie zich gaan ontwikkelen."

"Er is best een kans dat er voor ouderen meer ruimte komt om pensioenen te indexeren en dat jongeren met risico's gaan zitten."

Zijn er voordelen waar men het wél over eens is?

Het nieuwe pensioenstelsel wordt persoonlijker, dat kan een voordeel zijn. "Op dit moment wordt het pensioenvermogen, 1500 miljard euro, in één grote pot bewaard. Maar dat gaat veranderen. Iedereen krijgt straks een eigen pensioenpotje. Dat is voor veel mensen een positief punt", zegt Visser.

Dat persoonlijke, hoe werkt dat?

"Tot nu toe hebben we met elkaar 1 grote collectieve pot. Het is niet zo dat een deel van het geld van jou is. Het pensioenfonds zegt alleen: 'Ik bouw dit voor jou op'. En dan moet uiteindelijk blijken of dat gelukt is en dan krijg je stukje van die pot. Maar in het nieuwe stelsel is het meet af aan: 'Dit is jouw geld, dat gaan we beleggen en aan het eind van de rit kijken of dat gelukt is'. Er zijn geen beloftes vooraf."

Veel mensen maken zich zorgen over de verdeling van het pensioenvermogen. Is dat begrijpelijk?

"Ja, want hoe kan je controleren of het eerlijk wordt verdeeld? Daar kunnen ook teleurstellingen in zijn. In mijn ogen was het wellicht een beter idee geweest om dat wat we al opgebouwd hebben, daar te laten en om dan in een nieuw systeem nieuwe afspraken te maken."

"Dus dat sommige mensen een oud en een nieuw pensioen hebben, om het verdelen te voorkomen. Want dat is een enorme klus, met nieuwe spelregels, en ik hoor van alle kanten dat dat financieel kwetsbaar is."