Dat het kabinet in een debat over de Prinsjesdagstukken uit protest de zaal van de Tweede Kamer verlaat, is hét politieke moment van 2022. Het kabinet stapte op na insinuaties van Baudet over minister Sigrid Kaag.
Dat blijkt uit onderzoek onder ruim 28.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel. Het moment wordt zowel gekozen door mensen die het goed vinden dat het kabinet een lijn trok, als door mensen die negatief zijn over de actie van de ministers. Ook het vertrek van Khadija Arib, de presentatie van stikstofbemiddelaar Johan Remkes en het afschaffen van de laatste coronamaatregelen eindigen hoog in de lijst van belangrijke politieke momenten.
Kabinet loopt weg uit debat
In september liep het voltallige kabinet weg uit het debat over de Prinsjesdagstukken. FVD-voorman Thierry Baudet insinueerde dat Sigrid Kaag zou kunnen zijn gerekruteerd door de geheime dienst, toen hij zei dat de Britse universiteit waar Kaag heeft gestudeerd spionnen opleidt.
Toen Baudet in eerste instantie aan het woord bleef, liep Kaag weg uit het debat, waarna de rest van de kabinetsleden volgden. 'Een helder signaal' en 'een sterke actie' volgens veel mensen.
Kinderachtig
Velen vinden dat de actie nodig was. "Eindelijk een actief protest tegen de verruwing en het gebrek aan fatsoens- en respectregels in de Tweede Kamer", schrijft iemand. Een ander: "Dit moment was tekenend voor wat het overgrote deel van Nederland al tijden denkt als het over FVD gaat."
Eerder bleek al dat er verdeeldheid is over het weglopen van het kabinet. Ook nu is er een groep die het weliswaar het belangrijkste moment van het jaar vindt, maar de actie juist als 'kinderachtig' typeert. Volgens hen is het niet aan het kabinet om de zaal te verlaten, ze hadden liever gezien dat de ministers waren gebleven voor een inhoudelijke reactie. Ook een deel van de Forum voor Democratie-stemmers stemde op dit moment. Zij zijn verbaasd over de ophef die ontstond en vinden dat Baudet dergelijke uitspraken mag doen.
Vertrek Arib
Als tweede eindigt het vertrek van voormalig Kamervoorzitter Khadija Arib als PvdA-Kamerlid nadat er een onderzoek werd ingesteld naar mogelijk grensoverschrijdend gedrag door haar. Arib is al jaren populair bij kiezers en veel mensen betreuren haar vertrek uit de Haagse politiek.
Maar voor de meeste mensen die op dit moment stemden, speelt vooral de omgang van politici onderling een rol. Tientallen mensen noemen het woord 'schande' als het om deze kwestie gaat: "Schandalig hoe politici met elkaar omgaan. Het heeft bovendien heel veel politieke tijd gekost waarin ze niet met besturen bezig waren", schrijft iemand.
Onderlinge omgang in Den Haag
"Het is opvallend dat in een jaar vol crises de belangrijkste politieke momenten niet te maken hebben met het gevoerde beleid maar met de omgang van Haagse politici onderling", aldus panelpresentator Joyce Boverhuis.
"Dat weerspiegelt het gevoel dat veel kiezers hebben bij het afgelopen jaar, namelijk dat politici te weinig daadkracht hebben getoond bij grote politieke thema's en vooral bezig waren met elkaar en hun eigen kiezers."
Crises
Het afschaffen van de laatste coronamaatregelen in maart en de presentatie van de stikstofaanbevelingen van Johan Remkes in oktober staan op een gedeelde derde plek. Stikstof wordt door deelnemers het grootste politiek-inhoudelijke issue van het jaar genoemd. De stikstofcrisis illustreert volgens kiezers de onmacht van de landelijke politiek om problemen die in het land spelen op te lossen. Remkes wordt geroemd omdat hij erin is geslaagd "de rust enigszins terug te brengen in het land."
De coronacrisis en de bijbehorende maatregelen hebben veel mensen persoonlijk geraakt. Dat het kabinet in maart, na twee jaar maatregelen, de laatste coronaregels afschafte, wordt 'het einde van een tijdperk' genoemd.
Institutioneel racisme bij de fiscus
Als vijfde eindigt de erkenning dat er sprake was van institutioneel racisme bij een deel van de Belastingdienst. Staatssecretaris Marnix van Rij van Financiën schreef dat in mei in een brief aan de Tweede Kamer.
"Racisme bij de Belastingdienst en de toeslagenaffaire die daaruit voortkwam zijn cruciale gebeurtenissen waarin de overheid gigantisch gefaald heeft en veel vertrouwen bij de burgers heeft verloren", schrijft iemand daarover. Maar dat het nu erkend is vinden anderen juist positief: "Erkenning is een begin van een veranderde houding ten aanzien van racisme, en dat maakt juist dit moment zo belangrijk."
Over het onderzoek
Het onderzoek (pdf) gehouden van 5 tot en met 9 december 2022. Aan het onderzoek deden 28.430 deelnemers mee. De uitslagen van zijn na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021.
Deelnemers kregen een uitgebreide lijst met 17 momenten uit het afgelopen politieke jaar voorgelegd. Uit die lijst kon iedere deelnemer drie momenten kiezen. Iedere deelnemer kreeg de antwoordopties in willekeurige volgorde voorgelegd en mensen konden buiten de lijst ook een eigen moment aandragen.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.