Het kabinet wil de bouw van nieuwe kerncentrales mogelijk maken. Daarmee wordt een jarenlang taboe om de productie van kernenergie uit te breiden, doorbroken. Volgens klimaathoogleraar Behnam Taebi aan de TU Delft is dit een goede ontwikkeling.
Het nieuwe kabinet wil de kerncentrale in Borssele langer openhouden en er wordt ingezet op de bouw van twee kerncentrales, zo maakten de onderhandelaars van VVD, D66, CDA en ChristenUnie woensdag bekend. Daarvoor wordt 5 miljard euro gereserveerd tot en met 2030, waarvan een half miljard euro tot en met 2025.
Taboe doorbreken
Hoogleraar energie- en klimaatethiek Behnam Taebi aan de TU Delft vindt het verstandig dat het kabinet het taboe op kernenergie doorbreekt. "Het klimaatprobleem wordt groter en dan moet je gevaren tegen elkaar afwegen. We hebben de luxe niet meer om oplossingen terzijde te schuiven."
Daarom moet Nederland kernenergie overwegen, vindt hij. "Of we het uiteindelijk willen moet onderdeel zijn van het publieke debat." Dat publieke debat werd eerder dit jaar al volop gevoerd. Premier Mark Rutte haalde zich in februari nog de woede van Groningers op de hals, toen hij tijdens de verkiezingscampagne zei dat daar een kerncentrale kon komen.
Kernenergie in het coalitieakkoord
Het kabinet gaat de kernreactoren niet zelf bouwen, maar wel de voorwaarden scheppen. 'Dat betekent onder andere dat wij marktpartijen faciliteren bij hun verkenningen, innovaties ondersteunen, tenders uitzetten, de (financiële) bijdrage van de overheid bezien en regelgeving waar nodig in orde maken. Ook zorgen we voor veilige, permanente opslag van kernafval', staat in het coalitieakkoord.
Meer voorstanders kernenergie
Na de kernramp in het Japanse Fukushima ongeveer 10 jaar geleden keerde het publieke debat zich tegen kernenergie, maar uit recent onderzoek onder de leden van het EenVandaag Opiniepanel bleek dat zes op de tien deelnemers inmiddels juist voorstander is. Dat draagvlak lag de afgelopen jaren rond de 50 procent.
Ook in landen om ons heen is steeds meer enthousiasme. Zowel het Verenigd Koninkrijk als Frankrijk hebben eerder dit jaar aangekondigd fors te gaan investeren in de verdere ontwikkeling van kernenergie. Het staat zelfs op de Europese agenda om als duurzame energiebron te worden opgenomen. Duitsland is daar een tegenstander van: onze oosterburen sluiten juist alle kerncentrales.
Kleinere reactoren dichterbij steden
De twee grootste minpunten van een kerncentrale zijn het afval en de veiligheid. Volgens hoogleraar Taebi is het afvalprobleem met het nieuwste type centrales niet opgelost, maar ze zijn wel veiliger omdat de kans op een 'nucleaire meltdown' veel kleiner is.
Het is uit het coalitieakkoord niet af te leiden op welk type centrale wordt ingezet: een grote of juist kleinere modulaire centrales. De kleinere kerncentrales hebben enkele voordelen volgens Taebi: "Ze zijn snel in elkaar te zetten. Je hebt wel meer reactoren nodig, maar je kan beter spreiden. Dan breng je de elektriciteit dichterbij steden en dus dichterbij de consument. Dat betekent dat er minder transport nodig is."
Wat is een nucleaire meltdown?
Een kernsmelting of meltdown is een ongeluk in een kernreactor, waarbij de kern van de reactor oververhit raakt. Dat gebeurt als de kern niet goed gekoeld wordt, bijvoorbeeld door een stroomstoring of een Loss-of-coolant accident (LOCA).
Een LOCA was de aanleiding voor de kernramp in Fukushima in 2011. De stroom viel uit door een zeebeving, en door de tsunami die daarop volgde werden ook de aggregaten voor noodstroom onbruikbaar. Er werden 100.000 mensen geëvacueerd om ze te beschermen tegen radioactieve besmetting.
Geen alternatief voor wind en zon
Volgens hoogleraar Taebi zou kernenergie helpen om de klimaatdoelen van 2040 en 2050 te halen. De huidige opslag van fossielvrije energie is nog onvoldoende om aan de energiebehoefte te voldoen als het niet waait of als het donker is. Maar kernenergie moet volgens Taebi een toevoeging zijn en geen alternatief worden voor wind- of zonneparken.
"Dat blijft hard nodig en is de primaire weg. De vraag is of je daarnaast nog voldoende energiebronnen hebt. Het alternatief is om minder snel van het gas af te gaan, maar dat is ook niet de bedoeling. Als je de klimaatdoelen wil halen, moet je op verschillende opties inzetten." De nieuwe coalitie schrijft hierover dat 'de extra kernenergie is bedoeld als aanvulling op zon, wind en geothermie en ook gebruikt kan worden om waterstof op te wekken.'. De vraag is nog wel hoe snel de bouw van de kerncentrales gaat, en welke steden of provincies erop zitten te wachten.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.