Waarom overheidssteun volgens deze econoom geen oplossing is voor de energiecrisis

Het einde van grote steunpakketten van de overheid komt in zicht. Daarvoor waarschuwde staatssecretaris van Financiën, Marnix van Rij deze week. Terecht, vindt econoom Menno Middeldorp. "De energiecrisis los je niet op met overheidssteun."

Tijdens de coronacrisis trok het kabinet miljarden uit om burgers en bedrijven in nood te helpen. En ook nu springt ze bij: bijna 10 miljard euro wordt beschikbaar gesteld voor koopkracht en energie. Maar dat kan niet zo doorgaan, ziet ook hoofd onderzoek Menno Middeldorp van de Rabobank.

Corona

Overheidssteun kan heel goed zijn als het iets oplost, zegt Middeldorp. "De coronapandemie was het juiste moment voor dit soort steun. Er was de dreiging van een enorme vraaguitval. Dat probleem kun je oplossen met overheidssteun."

Die overheidssteun tijdens corona heeft ervoor gezorgd dat er niet nog een probleem bijkwam, volgens de econoom. "Mensen konden blijven consumeren. Misschien geen biertje op het terras, maar ze konden wel andere uitgaven blijven doen."

Hogere prijzen

Maar nu hebben we niet te maken met een virus die de samenleving platlegt, maar een tekort aan gas. "Er is in dit geval geen gebrek aan vraag, maar er zijn te weinig spullen. De brede overheidssteun die het kabinet nu geeft lost dat tekort niet op", legt hij uit.

"Iedereen krijgt nu extra geld van de overheid, maar de hoeveelheid goederen blijft hetzelfde. Het enige wat je op deze manier krijgt zijn hogere prijzen."

Tijdelijke crisis

En er is nog een verschil tussen de coronacrisis en de energiecrisis: "Van de coronacrisis wisten we dat het een tijdelijke crisis zou zijn. Er werd tijdens de lockdown hard gewerkt aan een vaccin om te zorgen dat de samenleving weer open zou kunnen."

"De energiecrisis is heel anders. Een gedeelte van de aanbodsproblemen zal weggaan, maar dat Russisch gas terugkomt is onwaarschijnlijk."

Wapenwedloop

De Rabobankeconoom vindt dat de overheid nu een te grote groep mensen compenseert en dat daardoor een 'wapenwedloop' gaande is. "Mensen met weinig koopkracht moeten concurreren met mensen met veel koopkracht. De steun zou gerichter moeten zijn. Maar ja, als je een hele kleine groep helpt, dan help je een grote groep stemmers níet."

Hij denkt dat het vooral uit politieke noodzaak is dat het kabinet met zoveel steunmaatregelen komt. "Er is actie en er wordt met geld gesmeten. Door een prijsplafond en steunpakketten kan niemand beweren dat de overheid niets doet."

Energietransitie in de knel

Tot slot is er nog de energietransitie, die volgens Middeldorp in de knel komt door de overheidssteun: "Als je nu te veel geld gaat stoppen in oude methodes en systemen, dan vertraag je die transitie. Het grootste probleem met de energietransitie is het tekort aan handen om al het werk uit te voeren."

"Die handjes moeten vrijkomen bij industrie die niet de toekomst heeft. Maar als je die blijft ondersteunen met overheidsgeld, dan blijven die industrieën overeind. Nieuwe innovatieve bedrijven krijgen hierdoor geen kans."