Waarom een Oezbeekse dader in Stockholm?
Bij de aanslag met een vrachtwagen in een winkelstraat in Stockholm vielen gistermiddag 4 doden en vele gewonden. Een paar uur na de aanslag pakte de Zweedse politie na een klopjacht een verdachte op: een man die eerder in het winkelgebied was gespot en waarvan Zweedse media melden dat hij uit Oezbekistan komt.
Het is niet voor het eerst dat de dader van een terroristische aanslag deze afkomst heeft. De daders van aanslagen op het vliegveld en de nachtclub in Istanbul vorig jaar, en ook die op de metro in Sint Petersburg eerder deze week kwamen oorspronkelijk uit Oezbekistan.
Kloof wordt groter
Zweden vreesde al een tijd een aanslag maar toch kwam deze daad als een vreselijke verrassing. Het land heeft al tijden een hoog dreigingsniveau en afgelopen week was er zelfs nog een grote terreuroefening in de stad. In de grote steden zijn al jaren grote sociale problemen en de kloof tussen de werkloze immigranten en de autochtone Zweed wordt steeds groter. Het land levert na Belgie ook de meeste Jihadgangers en zoals veel Europese landen worstelt men ook hier met de vraag wat te doen met terugkeerders.
In EenVandaag spreken we met Peter Wijninga van het The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) over de opkomst van de radicale Islam in landen zoals Oezbekistan, de invloed van Saoedi-Arabië daarop en de gevaren voor Europa. En we spreken met Luuk Mulder, journalist en Zweden-correspondent, over of de gastvrijheid van Zweden nu onder druk komt te staan.
Zorgen over stijgende hypotheekrente? Deze finance-adviseur weet raad
Een groeiende groep woningbezitters heeft zorgen over de betaalbaarheid van hun woonlasten, blijkt uit onderzoek van Nationale Hypotheek Garantie. "Zorg dat je begrijpt hoe het werkt", zegt Renée Lamboo die een platform heeft voor persoonlijke financiën.
"Hogere lasten zijn een belangrijk onderwerp van gesprek", zegt personal finance deskundige en de oprichtster van PorteRenee Renée Lamboo. "Gelukkig hebben veel mensen ook wel een hoger inkomen gekregen de laatste jaren, maar je ziet nu wel dat mensen krapper komen te zitten of het zo ervaren."
Verhoging van hypotheekrente
De stijgende energiekosten en boodschappen vallen net samen met een periode waarin voor veel mensen de rente-vaste periode afloopt. Een kwart (23 procent) van de respondenten uit het onderzoek van de NHG zegt zich zorgen te maken over een stijging van de maandlasten.
Een verhoging van de hypotheekrente kan flink duurder uitpakken. "De rentes zijn nu veel hoger en dat betekent dat de vaste lasten omhoog gaan", legt Lamboo uit. Had je eerst een rente van 1,2 procent en nu een aanbod van 4 procent, dan kan dat duizenden euro's per jaar schelen. "Dat is dan wel schrikken."
'Euro voor euro'
Stress en zorgen over geld, Lamboo kent dat gevoel goed. Ze had een schuld en haar huis stond onder water. Ze sliep er slecht van, maar ze werd uiteindelijk hypotheekvrij. Hoe ze dat deed? "Euro voor euro, heel langzaam", vertelt ze.
"Heel goed weten wat ik kon overhouden, dat ook wegzetten en er van afblijven." Controle was stap één. "Dan een doel hebben en voelen: dit moet ik gaan bereiken, dit is heel belangrijk voor mij".
Weten wat je uitgeeft
Het inspireerde Lamboo uiteindelijk tot het opzetten van haar eigen platform, waarmee ze anderen tips en adviezen geeft over bijvoorbeeld sparen en besparen, hypotheken of beleggen. Inmiddels heeft 180.000 volgers.
Voor haar platform interviewt ze vaak mensen over hun uitgavenpatroon. "Ik denk dat veel mensen denken dat ze heel veel inzicht hebben in hun hypotheek en in hun lasten", vertelt ze. "Dan zeggen we, wat geef je uit aan dit of dat? Dan geven ze bedragen door en dan zeggen wij: weet je het zeker, check het nog even? En geregeld komen ze terug en zeggen ze dat het bedrag voor boodschappen veel hoger is dan ik dacht."
'Wacht niet op die brief van de bank'
Vaak hebben we wel een idee van wat dingen kosten, maar de werkelijkheid is dus anders, ziet ze. "Doe die oogkleppen af en ga kijken: wat geef ik hier nu echt uit aan al die kosten? Dat helpt ook om een gevoel van controle te krijgen en tegen angst."
Zorg ervoor dat je weet hoe je hypotheek werkt, adviseert Lamboo ook. Stel jezelf vragen over in welke situatie je nu zit, en vragen waar je misschien bang van wordt of die financieel heel spannend zijn. "Ga kijken wat je kunt doen om die situatie te voorkomen. Stap naar je hypotheekadviseur. Je kunt natuurlijk blijven wachten tot de brief van de bank komt, maar je kan ook pro-actief contact opnemen met de bank of je adviseur."
Nooit meer onder water
Lamboo en haar partner hadden hun hypotheek helemaal afbetaald, maar hebben nu toch weer een nieuw huis. Mét hypotheek. "Maar wat er ook gebeurt, dit huis komt nooit meer onder water te staan zoals ik ooit meegemaakt heb en dat geeft mij rust."
"Als het leven mij een beetje goed gezind is hoef ik niet meer in die problemen te komen, maar je weet het natuurlijk nooit", zegt ze tot slot.