Waarom de scheepvaart een van de meest vervuilende industrieën ter wereld is (en hoe dat anders kan)

De scheepvaartsector moet schoner: daar wordt al jaren over gepraat. Toch lijkt de industrie voorlopig op oude voet door te gaan. Verduurzamen gebeurt nog traag. "Als sector zijn we al jaren verslaafd aan stookolie en daar komen we maar moeilijk vanaf."

Context, een mediaplatform dat zich veel bezighoudt met klimaat, schreef gisteren het volgende: "Als de scheepvaartindustrie een land zou zijn, zou het de zesde grootste vervuiler ter wereld zijn."

Meest vervuilende landen

In de top 5 meest vervuilende landen staat China aan kop, met een aandeel van 30 procent van de wereldwijde uitstoot, gevolgd door de VS met 15 procent. Daarna volgen India (7 procent), Rusland (5 procent) en Japan (4 procent).

Volgens experts is de scheepvaartindustrie waarschijnlijk niet de zesde grootste vervuiler, maar de achtste. Toch is wel duidelijk dat het aandeel van de industrie in de wereldwijde uitstoot erg groot is: deze is verantwoordelijk voor een aandeel van 2,9 procent wereldwijd.

Stookolie

De reden dat de scheepvaartindustrie zo vervuilend is, komt vooral door het gebruik van fossiele brandstoffen. Er wordt namelijk stookolie gebruikt, vertelt milieu-econoom bij onderzoeksbureau CE Delft, Jasper Faber. "Dat is wat je overhoudt nadat je alle waardevolle producten uit aardolie hebt gehaald, zoals benzine, diesel en kerosine. Uiteindelijk krijg je dan een plakkerig goedje dat je heel goed kunt verbranden in scheepsmotoren."

"Als sector zijn we al jaren verslaafd aan stookolie en daar komen we maar moeilijk vanaf."

'Er wordt heel veel gevaren'

Toch is het varen relatief gezien nog niet eens zo vervuilend, bijvoorbeeld vergeleken met de luchtvaart, zegt Faber. "Als je het per ton mijl bekijkt, dus als een hoeveelheid van een ton over een mijl wordt vervoerd, dan heeft zeevaart de laagste uitstoot van alle manieren van transport. Die schepen zijn heel groot en efficiënt en hoeven niet zoals een vliegtuig bijvoorbeeld de lucht in."

"Maar de grootste oorzaak van de vervuiling is dat er zó veel goederen de wereld over worden gesleept. Er wordt heel veel gevaren." Opgeteld is de uitstoot van de zeevaart daardoor enorm.

CO2-beprijzing

Vanaf volgend jaar moeten er voor schepen die van en naar havens in Europa varen, betaald worden voor hun uitstoot. Of dat ook gaat helpen in de vermindering daarvan durft sectormanager Sander den Heijer van de Netherlands Maritime Technology (NMT) niet te zeggen. "De prijs van brandstof zal daarmee verdubbelen, maar we weten ook dat de zeevaartsector heel goed is in het doorberekenen van de prijzen aan haar klanten. Ik verwacht niet dat er directe effecten zijn op de hoeveelheid goederen die vervoerd worden over zee."

Toch betekent dat volgens hem niet dat de sector niet wíl verduurzamen. "De zeevaart wil dat juist heel graag, maar het is gewoon een feit dat er geld verdiend moet worden. Als klanten nog niet willen betalen voor een duurzaam schip, dan wordt het lastig."

Biobrandstoffen

Welke oplossingen zouden in de toekomst kunnen helpen om de sector minder vervuilend te maken? Jasper Faber denkt dat biobrandstoffen veel zullen doen aan de afname van vervuiling in de scheepvaartindustrie. "Die worden al mondjesmaat toegevoegd in de zeevaart."

"Dat kunnen ook synthetische brandstoffen zijn op basis van groene waterstof en daarmee zou de zeevaart theoretisch naar nul emissies kunnen gaan."