Waarom bemoeit Nederland zich met aanvallen op Houthi's in Jemen? En andere vragen van jullie beantwoord

Afgelopen nacht hebben het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten Houthi-rebellen in Jemen aangevallen vanuit de lucht. Nederland verleende 'niet-operationele' steun. Wij vroegen wat jullie willen weten over deze aanvallen.

Jullie vragen worden beantwoord door specialist op het terrein van het Israëlisch-Palestijnse conflict Peter Malcontent.

1. Wie zijn de Houthi-rebellen?

"De Houthi's zijn een rebellengroepering van sjiitische (een van de twee grote ideologische stromingen binnen de islam, red.) origine in Jemen. Ze vechten al bijna 10 jaar tegen de formele regering in Jemen. Op dit moment is dat conflict een beetje bevroren. Dus je kunt niet zeggen dat de Houthi's heel Jemen regeren."

"Ze hebben een machtspositie in verschillende delen van het land, maar niet overal. Aanvankelijk waren hun protesten vreedzaam. Uiteindelijk zijn ze gewelddadig geworden en ontaard in een burgeroorlog."

2. Wat hebben de Houthi's met Gaza te maken?

"Eigenlijk zijn er nauwelijks verbanden tussen de Houthi's en Gaza", zegt Malcontent. "Behalve dat de Houthi's nu eenmaal de Palestijnse zaak steunen, net zoals de meeste Arabieren in het Midden-Oosten dat doen."

"En daar komt bij dat de Houthi's, net als Hezbollah, hele goede relaties hebben met Iran: de aartsvijand van Israël. Dus tel het bij elkaar op en je snapt wel waarom de Houthi's nu zo actief van zich laten horen."

3. Waarom bemoeit Nederland zich met dit conflict op de Rode Zee?

"Nederland is van oudsher een scheepvaartland, met een grote koopvaardijvloot. Nederland heeft zich altijd ingezet voor het internationale recht op zee, de vrije doorvaart. Om die reden is de Nederlandse betrokkenheid bij de coalitie die de aanvallen heeft uitgeoefend te verklaren."

"We hebben het ook eerder gedaan", vertelt Malcontent. "Een aantal jaar geleden lazen we heel veel verhalen in de media over piraten in Somalië die koopvaardijschepen aanvielen, ook Nederlandse schepen. Toen was Nederland er ook als de kippen bij om marineschepen die kant op te sturen."

4. Wat zijn de meest waarschijnlijke scenario's na de aanvallen van het VK en de VS?

"Er gaan zeker reacties van de Houthi's komen. En het kan ook best zijn dat Iran daarbij betrokken raakt. Maar het zal altijd zo zijn dat het nog net aanvaardbaar is voor alle partijen. De reacties zullen binnen de perken blijven, zeg ik tussenhaakjes."

"Alle partijen moeten nu eenmaal van zich laten horen, vinden ze. Deze aanval van de Amerikanen en Britten kun je ook echt zien als een manier om even de tanden te laten zien, te laten zien dat ze er zijn."

"Het wordt een ander verhaal als Iran zich echt zwaar gaat bemoeien met de strijd, maar dat zie ik niet gebeuren. Vooral omdat de ayatollahs (bestuurders van het land, red.) wel wat anders aan hun hoofd hebben, vanwege de economische, binnenlandse en politieke situatie in Iran. Veel mensen in Iran zijn het regime niet gunstig gezind, dus dan wil je niet ook nog een oorlog beginnen."

5. Hoe groot is het risico op vergeldingsacties op Nederland?

"Die acht ik heel erg klein. We weten vanuit het verleden dat Iraanse agenten wel actief zijn in Nederland, maar ik geloof niet dat die nu onmiddellijk allerlei acties zullen ondernemen. En de Houthi's zijn er gewoonweg niet toe in staat."

6. Mag een land een ander land bombarden ter bescherming van handelsbelangen?

"Kijk, zo zien de Amerikanen en Britten het niet. Het verhaal van de Amerikanen en de Britten is dat zij worden aangevallen. Hun schepen in de Rode Zee worden aangevallen en daarom hebben ze recht op zelfverdediging, zeggen zij."

"En dan kun je een hele lange discussie hebben over of dat wel of niet te ver gaat, het aanvallen van Houthi-doelen in Jemen, want ik denk dat de ene jurist zegt dat het wel mag, en de andere niet. Maar ik denk niet dat de Amerikanen en de Britten zich veel zorgen hoeven te maken, want de acties waren specifiek gericht op de installaties die gebruikt worden voor het lanceren van raketten richting Gaza."