Waar blijven de vrouwelijke wethouders? 'Vrouwen moeten hun vinger opsteken'

Er is werk aan de winkel voor partijen die nog bezig zijn met de formatie van nieuwe gemeentebesturen. Tot nu toe is slechts 27 procent van de nieuwe wethouders vrouw. "Vrouwen moeten hun vinger opsteken", zegt de voorzitter van de Wethoudersvereniging.

Sinds de verkiezingen in maart hebben 154 van de 332 gemeenten inmiddels een nieuw bestuur. Het Algemeen Dagblad inventariseerde de samenstelling van die nieuwe colleges van B&W en daaruit blijkt dat slechts 27 procent van de wethouders vrouw is. 46 gemeenten hebben een nieuw bestuur dat zelfs geheel uit mannen bestaat.

Geen afspiegeling van de samenleving

Ook de colleges die bij de verkiezingen in 2018 zijn gevormd, waren geen afspiegeling van de samenleving: slechts een kwart van de wethouders was vrouw.

Een ervan is Marcelle Hendrickx. Zij werd 'wel een beetje verdrietig' toen ze de cijfers las. "We hebben er veel aandacht aan besteed de laatste jaren en je hoopt dan dat je bij zo'n nieuwe formatieronde het verschil gaat zien. Dit beeld bevestigt dat nog niet."

Grootste mond

Hendrickx is wethouder voor D66 in Tilburg en voorzitter van de Wethoudersvereniging. Dat er zo weinig vrouwen in het lokale bestuur willen, ligt er volgens haar deels aan dat de politiek is ingesteld op mannen.

"Het is ook een kwestie van op een andere manier benaderen. Vooral in de traditionele partijen heeft het ook nog iets te maken met wie de grootste mond heeft, wie het meest zichtbaar is", vertelt ze. "Dat is de automatische kandidaat."

'Zelf hun vinger opsteken'

Vrouwen moeten vaak op een andere manier geselecteerd worden, zegt de wethouder. "Je moet ze er van tevoren bij betrekken, je moet ze vragen. En je moet tegen ze zeggen: 'Volgens mij kan jij het'."

Maar Hendrickx denkt ook dat er een verantwoordelijkheid bij vrouwen ligt. "Vrouwen moeten wel degelijk vaker zelf hun vinger opsteken en zeggen: 'Ik ga dit doen, ook al heb ik het nog nooit gedaan'."

Dagje meelopen

Hendrickx probeert zelf vrouwen op verschillende manieren enthousiast te maken voor het vak. "Jonge vrouwen benaderen en aanbieden om een dagje met me mee te lopen om het te ervaren", vertelt ze.

De wethouder was in 2014 de enige vrouw in het college van B&W in Tilburg. Sinds 4 jaar is er nog een vrouwelijke wethouder en dat maakt volgens Hendrickx wel degelijk verschil. "Ik vind het heel fijn dat ik een vrouwelijke collega heb. Ik heb ook hele fijne mannelijke collega's, maar met een vrouw ontstaat er een andere vergadercultuur. Het is net even een andere aanvliegroute op het bespreken van bepaalde thema's."

Alleen mannen in gemeentebestuur Oss

Oss is een van de gemeenten waarvan het college uitsluitend uit mannen bestaat. De lokale partij VDG, het CDA, de VVD en GroenLinks hebben geen van allen een vrouw als wethouder naar voren geschoven.

GroenLinks-wethouder Dolf Warris noemt het 'super super jammer' dat het niet gelukt is een vrouw bereid te vinden. Het lokaal bestuur is volgens hem wel een beetje een mannencultuur, maar hij vindt het te makkelijk om te zeggen dat dat de enige reden is dat vrouwen niet willen. "Dan zou je denken: 'Kom op, vrouwen, pak ze aan en zorg ervoor dat die mannencultuur omver wordt geworpen en maak er een andere cultuur van'."

'Pittige baan' maar 'geweldig ambt'

Warris denkt dat het niet te maken heeft met de geschiktheid van vrouwen, maar met hun beschikbaarheid. "Dan gaat het vooral over de tijd die het wethouderschap vraagt. Een uur of 60, 70 per week kan het zo maar kosten. Het is een pittige baan."

Maar Hendrickx kan zich nauwelijks voorstellen dat vrouwen geen wethouder willen worden. "Ik vind het het mooiste wat ik ooit heb gedaan. De politiek is namelijk ook echt leuk en wethouder is een geweldig ambt. Maar in het beeld van veel mensen ligt dat anders. En dat weerhoudt denk ik ook een deel van de vrouwen."