Vrees voor hoge CO2-uitstoot door lek in 'klimaatbom' het Fochteloërveen

Een lek in het Fochteloërveen dreigt voor grote problemen te zorgen. In het veengebied op de grens van Drenthe en Friesland zijn een aantal damwanden kapot waar water uit lekt. Als gevolg verdroogt het veen en kan er veel CO2 vrij komen.

"De kade is zo lek als een mandje", zegt boswachter Marjan Dunning van Natuurmonumenten. Water lekt uit de rottende en scheve houten damwanden. Door de droge zomer is de situatie verder verslechterd. Inmiddels staat het waterpeil in de kern van het veengebied zo'n dertig centimeter lager dan zou moeten. Natuurmonumenten maakt zich grote zorgen en slaat alarm: "Als we niks doen, verandert het Fochteloërveen in het Droogteloërveen", aldus Marjan Dunning.

Enorme lading van CO2 komt vrij

Het Fochteloërveen is een van de laatste hoogveengebieden van Nederland. Het gebied ligt hoger dan de omgeving, waardoor er in de jaren tachtig en negentig 77 kilometer aan damwanden zijn aangelegd om regenwater op te vangen. Water in veengebied draagt bij aan de biodiversiteit en het legt koolstof vast. De verdroging zou dus grote gevolgen hebben voor de natuur én het klimaat.

Boswachter Marjan Dunning noemt het gebied onder het Fochteloërveen 'een kleine klimaatbom'. Momenteel ligt er in het veengebied veel CO2 opgeslagen naar schatting vijf megaton. "Als de verdroging van het gebied nog verder doorzet dan komt er een enorme lading van het opgeslagen CO2 vrij."

Krakend veen

Andere veengebieden in Nederland hebben ook te maken met verdroging en ernstige bodemdaling. Hoogleraar Ecologie Leon Lamers vindt dat hier nog veel te weinig aandacht voor is. Volgens hem zijn de problemen niet enkel de klimaatverandering.

"De oorzaak is niet klimaatverandering, maar ons landschapsverbruik. Daar komt klimaatverandering nog eens overheen. Normaal sta je met de knieën in het water, nu kraakt het veen onder de voeten."

Verzakkende huizen

Afgelopen november bleek dat de Nederlandse bodem veel sneller zakt dan tot nu toe werd verwacht. Nu er ook huizen lijken te verzakken, wordt de aandacht voor bodemdaling serieuzer. "Om een huis op te hogen is half ton tot een ton nodig. En dat zou dan voor ongeveer een miljoen woningen nodig zijn in de huidige situatie", zegt Leon Lamers.

Volgens Lamers werkt alleen een rigoreuze oplossing: "Het moet natter. Het grondwater moet omhoog, oftewel we moeten stoppen met verlagen." Daarmee is volgens Lamers niet gezegd dat landbouw niet meer mogelijk is. Wel moet er dan omgeschakeld worden naar een 'nattere' vorm van landbouw. Daarbij moet worden gedacht aan de teelt van lisdodde of cranberry's die het goed doen in drassige grond.