Voor Boris Johnson gelden dezelfde regels van de katholieke kerk als voor ieder ander die wil hertrouwen

Ophef binnen de Britse katholieke kerk over premier Boris Johnson die voor de derde keer is getrouwd. Kerkleden vragen zich af: gelden er voor hem andere regels, dat hij wel mag scheiden en opnieuw trouwen?

Binnen de katholieke kerk is het huwelijk onontbindbaar. Daarom lijkt het raar dat Boris Johnson nu voor de derde keer getrouwd is. Maar vanuit een kerkrechterlijk perspectief staat niets in de weg van het huwelijk tussen de premier en Carrie Symonds.

Eerdere huwelijken niet in de kerk

"Carrie en Boris zijn beiden katholiek gedoopt," vertelt Professor Theologie en Religiewetenschappen aan de KU Leuven Anne van den Hoeck. "Ook al is Johnson tijdens zijn middelbare schooltijd bekeerd tot het anglicisme, omdat Carrie katholiek is gebleven mochten ze in de Westminster Cathedral trouwen." En de eerdere huwelijken van Johnson? "Die huwelijken zijn niet in de katholieke kerk voltrokken, dus wat dat betreft is er eigenlijk vrij weinig aan de hand."

Als zijn eerdere huwelijken wél in de kerk waren voltrokken, was het een ander verhaal geweest. Pastoor Jos Verbraeken, verbonden aan het bisdom van Den Bosch, legt uit hoe dat zit. "Een geldig huwelijk blijft een leven lang bestaan. God verbindt twee mensen met elkaar, dat kan door niets verbroken worden, ook niet door de mens."

Nietig verklaren

Maar een huwelijk kan wel nietig verklaard worden. Pastoor Verbraeken is ook rechter bij de kerkelijke rechtbanken. "Het komt regelmatig voor dat huwelijken nietig worden verklaard," vertelt hij. "Ik krijg wekelijks zo'n zaak."

Een huwelijk kan ongeldig worden verklaard onder verschillende redenen. "Als het huwelijk onder dwang is voltrokken," zegt pastoor Verbraeken, "Of als iemand te naïef of te jong was." Ook als iemand overlijdt, geldt het huwelijk voor de katholieke kerk niet meer.

Geen uitzondering

"Stel dat Boris Johnson nu zou gaan scheiden van Carrie, dan zou het dus wel nietig moeten worden verklaard", zegt hoogleraar kerkgeschiedenis en geschiedenis van de theologie Paul van Geest. "Er is voor Johnson dus geen uitzondering gemaakt, want zijn vorige huwelijken waren niet sacramenteel voltrokken."

Geen uitzondering voor Johnson dus, toch begrijpt Van den Hoeck de kritiek en ophef wel. Het is volgens haar te wijten aan het maatschappelijke perspectief dat hier wordt gehanteerd. "Boris Johnson heeft een vrij interessant verleden. Hij is twee keer gehuwd geweest, en heeft binnen die huwelijken buitenechtelijke relaties gehad. Waar ook kinderen uit zijn ontstaan. Dat wrikt bij veel katholieken, omdat dat niet strookt met het katholiek leven."

Ontwikkelingen in de kerk

Het lijkt of er gemeten wordt met twee maten, vindt Van den Hoeck. "Het zou goed zijn als we het vanuit een bril van barmhartigheid bekijken. Misschien zorgt het wel voor een uitgebreider publiek binnen het katholicisme."

"Als Johnson - met zijn verleden - voor de katholieke kerk mag trouwen, misschien dan ook iemand anders met een ander verleden. Of voor mensen van hetzelfde geslacht. Het zal niet direct morgen veranderen, maar misschien overmorgen..."