Polen sjoemelen op grote schaal met werkloosheidsuitkeringen, zo meldt Nieuwsuur. Met valse handtekeningen, nepsollicitaties en adresfraude weten ze enorme bedragen aan WW te ontvangen. Malafide tussenpersonen helpen hen om het UWV om de tuin te leiden. Tegen betaling doen zij alles om te verhullen dat Poolse uitkeringsontvangers niet in Nederland zitten, maar gewoon in Polen. Volgens Nieuwsuur weet het UWV weet al sinds 2012 van deze fraude, maar houden zij de informatie binnenskamers.
"Als er meer dan zestig Polen op hetzelfde adres ingeschreven, die allemaal WW incasseren, dan moet er toch een lampje gaan branden?", verzucht Brandpunt-presentator Aart Zeeman. Vijf jaar geleden was het land te klein toen bleek dat Bulgaren misbruik maakten van toeslagen. Brandpunt en RTL Nieuws brachten deze Bulgarenfraude destijds aan het licht. De kwestie wekte brede maatschappelijke verontwaardiging en droeg bij aan het latere vertrek van staatssecretaris Weekers van Financiën.
Gratis geld uit Holland
"Ik had een enorm déjà vu-gevoel", zegt Zeeman. "Daar gaan we weer." Onder de kop 'Gratis geld uit Holland' kopte hij het verhaal over de Bulgaren in Brandpunt. Hij vertelt hoe de fraude zie zij pleegden in zijn werk ging. "In Bulgarije werden mensen geronseld, met busjes naar ons land gebracht en vervolgens ingeschreven op een adres in Nederland. Daarna werd een burgerservicenummer aangevraagd en een bankrekening. Daarmee vroegen ze allerlei toeslagen aan." Het verbaasde Zeeman met hoeveel gemak de Bulgaren voor duizenden euro’s konden frauderen. "Er zaten zulke grote gaten in het systeem, het leek bijna op uitlokking."
De overheid zag veel dingen over het hoofd. "Er werd geen rekening gehouden met diensten die mensen ook kunnen gebruiken binnen de EU, maar buiten Nederland. De Bulgaren konden belastingtoeslag opeisen, en die ook krijgen." RTL Nieuws belichtte de Nederlandse kant, terwijl Brandpunt het verhaal vanuit Bulgarije bracht. "We zagen daar mensen met oranje betaalkaarten lopen. Ze waren zich van geen kwaad bewust. Nieuwsuur moest nu met verborgen camera beelden opnemen, maar wij liepen gewoon openlijk rond." Hun communistische verleden had daar volgens Zeeman mee te maken. "Na dat systeem waren ze ook gewend om ver voor hun toeslagen te rijden. Nu moesten ze alleen naar Nederland."
Te weinig besef bij overheid
Zeeman won in 2014, samen met Siebe Sietsma van RTL Nieuws, De Loep voor het Bulgaren-verhaal, de prijs die de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ) uitreikt voor de beste onderzoeksjournalistieke producties.
Ondanks de grote aandacht toen, is er volgens hem niet veel veranderd bij de overheid, zoals nu weer blijkt. "Het besef bij overheidsinstanties is onvoldoende ontwikkeld. De basisadministratie blijft blijkbaar liever bovenop hun informatie zitten." Bijvoorbeeld het delen van adresgegevens zou fraude al aan het licht moeten brengen. "Iedereen zit op zijn eigen informatie en die willen ze niet uitwisselen. Het zou me ook niet verbazen als over een paar maanden, of een jaar, weer zoiets gebeurt."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.