Morgen debatteert de Tweede Kamer over de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen, met stikstof als belangrijkste onderwerp. Want hoe gaat het nu eigenlijk verder met het stikstofbeleid? We blikken vooruit met politiek commentator Joost Vullings.
Na een urenlange bijeenkomst afgelopen vrijdag liet premier Mark Rutte weten dat de coalitie een compromis had bereikt over het stikstofbeleid. Zijn uitspraken over pauzeren en versnellen deden vervolgens veel stof opwaaien.
Update
Premier Rutte heeft de Tweede Kamer gevraagd het debat over de uitslag van de Provinciale Staten te verplaatsen. Hij is ziek, meldt hij op Twitter. Hij hoopt dat het debat woensdag doorgang kan vinden.
1. Rutte's uitspraken leidden tot veel verwarring. Wat wil het kabinet nu op het gebied van stikstof?
"Vooropgesteld: de uitvoering van het stikstofbeleid gaat door. Het wordt niet gepauzeerd, zoals de afgelopen dagen door sommigen werd beweerd. Waar de verwarring inzit? Het stikstofprobleem kun je opknippen in drie onderdelen."
"Ten eerste heb de bekende wijziging van de stikstofwet, waardoor de stikstofdoelen naar voren worden gehaald van 2035 naar 2030. Dat hebben ze voor nu in de ijskast gezet. Maar de andere twee onderdelen - de uitkoopregelingen waar het kabinet mee bezig is en het Landbouwakkoord met afspraken over hoe boeren geld kunnen verdienen in de toekomst - gaan gewoon door. Die wil Rutte zelfs versnellen."
"Dat 'versnellen' vind ik overigens niet erg geloofwaardig. De premier zegt dit vooral om D66 tevreden te houden. Eigenlijk komt het op het volgende neer: het kabinet is van plan een marathon te lopen, maar op een nogal onhandige manier: eerst sprinten en daarna wandelen. Zodat de eindtijd alsnog langzamer wordt dan gepland, namelijk 2035 in plaats van 2030."
2. Dat maakt het debat niet bepaald makkelijker?
"Dat klopt. De groene en progressieve partijen in de oppositie zijn boos over hoe de coalitie te werk gaat, ze zijn bang dat de stikstofdoelen niet worden gehaald. De oppositiepartijen aan de rechterkant van het spectrum zijn ook boos. Zij vinden dat het kabinet er een puinhoop van maakt op deze manier en willen nog meer concessies."
"Achter de schermen probeert de oppositie - ondanks meningen die haaks op elkaar staan - toch samen een vuist te maken. Het signaal moet zijn: schuif het besluit over 2030-2035 niet voor je uit, maar maak snel een keuze. Kortom, sta op en regeer!"
"Van links tot rechts, de frustraties zitten diep bij alle partijen. Het kabinet-Rutte IV is nu 2 jaar bezig en allerlei crises zijn onopgelost, van Groningen tot het toeslagenschandaal en het stikstofprobleem. Dat zorgt voor chagrijn."
"Ook binnen de coalitie staan de verhoudingen op scherp, vooral tussen D66 en het CDA, die lijnrecht tegenover elkaar staan op het gebied van stikstof. Voor D66 is het erg moeilijk om het jaartal 2030 los te laten."
3. Kan het zijn dat het kabinet alsnog valt na het debat?
"Nee, dat denk ik niet. De wil is er om door te gaan, anders was het al wel geklapt. Het compromis om de stikstofwet op de lange baan te schuiven, is er gekomen om politieke ongelukken te voorkomen. Tijdens het debat zal de coalitie vooral klappen van de oppositie moeten vangen en als een bokser het gezicht moeten beschermen. Ze zullen er bont en blauw uit komen, dat is zeker. Er zal ongetwijfeld een motie van wantrouwen volgen, maar die zullen ze overleven."
"En dan moeten ze verder waar ze gebleven waren, dat zal niet makkelijk worden. Je kunt wel stellen dat ons kabinet in een crisis zit."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.