De SP wil van de euro af. Dat blijkt uit het concept-verkiezingsprogramma van de partij. "Vasthouden aan de euro gaat ten koste van onze economie." Maar daar denken deze drie topeconomen heel anders over.
De euro slecht voor onze Nederlandse economie? "Nee", zeggen deskundigen. "Het is niet waar dat vasthouden aan de euro slecht is voor onze economie", zegt hoogleraar Finance, Harald Benink, vol overtuiging.
Voordelen heel groot
Benink erkent wel dat de euro nadelen heeft. Soms moeten probleemlanden uit de brand geholpen worden. Zoals bij landen die door de coronacrisis hard geraakt zijn en middels een Europees herstelfonds gesteund moeten worden. Dat kost elke Nederlander 19 euro per jaar, berekende hij.
De voordelen zijn echter ongelooflijk groot, zegt Benink. Vóór de invoering van de gemeenschappelijke euro steeg de waarde van de Nederlandse gulden en de Duitse mark sterk ten opzichte van de Franse frank en de Italiaanse lire. Dat was slecht voor onze export. "Hierdoor werden wij heel duur en de markt uitgeprezen", zegt hij.
Belangrijk maandsalaris
Steven Brakman, hoogleraar Economie aan de Rijksuniversiteit Groningen, is het met hem eens. De economie vaart er wel bij dat de geldkoersen al 21 jaar niet meer schommelen. Het centraal planbureau heeft uitgerekend dat het iedereen in Nederland een extra een maandsalaris heeft opgeleverd.
"Dan kun je denken 'wat is nou een maandsalaris?', maar de groei die we hebben gaat dus over een hoger bedrag dan eerst." Ter illustratie, 3 procent van 1000 euro is meer dan 3 procent van 100 euro en dat jaar op jaar op jaar.
De nieuwe gulden
Topeconoom Barbara Baarsma, directievoorzitter bij Rabobank Amsterdam, zegt dat de grootste economische voordeel van de Europese samenwerking niet de euro, maar het vrij verkeer van goederen, geld en mensen is. Maar dat wil niet zeggen dat Nederland zomaar uit de euro kan stappen. "Dat zou wel degelijk schadelijk zijn".
De 'nieuwe gulden' die dan wordt ingevoerd is dan maar een heel kleine munt. Om te voorkomen dat die vervolgens een speelbal wordt van de financiële markten, moet deze worden gekoppeld aan een grote stabiele munt. "Toen we de gulden hadden was dat de Duitse Mark van onze grootste handelspartner, bij een 'nieuwe gulden' wordt dat dan de euro". Baarsma concludeert: "Door eruit te stappen, geven we onze politieke invloed in de euro op, terwijl we er niet veel door terug krijgen, omdat we noodgedwongen aan de euro gekoppeld blijven."
Neuro
In het concept-verkiezingsprogramma 'Stel een daad' pleit de SP voor het oprichten van een munt met 'vergelijkbare economiën'. Lees: een soort neuro, voor de noordelijke landen. Maar daarmee zijn de bovengenoemde problemen niet opgelost, vult Baarsma aan. "Bij het opsplitsen van de valuta in twee munten, is de grote vraag: waar hoort Frankrijk bij? Het land past economisch gezien niet bij de noordelijke landen, maar ook niet bij het zuiden." Dat levert een niet op te lossen politieke puzzel op, zegt de econoom.
Zowel Baarsma als Brakman benadrukken dat 'lastige' verschillen zullen blijven, zowel binnen de landen van een eventuele neuro en zeuro, als tussen die twee gebieden in. Terwijl de wens van het uit de euro stappen, juist bedoelt was als een remedie voor verschillen.
'Elke andere munt geeft ook problemen'
"Kijk, binnen een gemeenschappelijke munt zul je moeten accepteren dat werklozen uit bijvoorbeeld Griekenland naar Nederland komen of dat de lonen in kansarme gebieden veel lager worden waardoor bedrijven ze toch willen aannemen. Als je dat allemaal niet wilt, dan moet je middels het heffen van belasting die arme gebieden steunen. Als je dat ook niet wilt, zoals de SP, dan loop je weg voor problemen. Maar weet wel, dat elke andere munt ook problemen met zich meebrengen die geld kosten", zegt Brakman.
Benink illustreert dat: "Zodra er een neuro komt, zal die heel sterk in waarde toenemen, misschien wel met 75 procent ten opzichte van zuidelijk Europa. De Nederlandse export wordt dan in een klap heel veel duurder en daarmee prijzen we onszelf uit de markt."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.